Województwo: wielkopolskie
Powiat: koniński
Gmina Krzymów położona jest w powiecie konińskim (graniczy z Koninem). Przecina ją droga krajowa o znaczeniu międzynarodowym (Warszawa – Poznań); w części południowej projektowany jest odcinek autostrady A-2. Obszar gminy wynosi 92,6 km kw. Część północna leży w dolinie Warty, część południowa wchodzi w skład obszaru krajobrazu chronionego. Brzeźno położone jest na południowy wschód od Konina, na lewym brzegu Warty, tuż przy trasie Poznań – Warszawa [http://www.krzymow.nowoczesnagmina.pl]. Park dworski w Brzeźnie jest własnością gminy Krzymów, zarząd nad parkiem sprawuje Gimnazjum w Brzeźnie, zaś organem prowadzącym gimnazjum jest Urząd Gminy w Krzymowie. Powierzchnia ewidencyjna wynosi 6,20 ha
Historia
Pałac i rozległy niegdyś park powstał w połowie XIX wieku. Park zaprojektowano na planie prostokąta, wydłużonego w kierunku północ – południe, z głównym wejściem od zachodu i drugim od północy. Powstał on staraniem Leona i Rafała Brzechtów. W 1864 r. dobra nabył Antoni Morzycki, który w 1887 r., w części północnej parku, nieopodal głównej drogi, wybudował sztuczną grotę z piaskowca brzezińskiego, z wizerunkiem Matki Boskiej. Ten sam właściciel na przełomie XIX i XX wieku rozbudował pałac od strony wschodniej. Pałac wybudowano w stylu klasycystycznym, dwukondygnacyjny, zbudowany jest z cegły, zaś stropy są drewniane.
W 1907 r. dobra nabył Bolesław Lissowski. Wybudował on oficynę dla zarządcy oraz gorzelnię. Dokonał również uzupełnienia zieleni parkowej poprzez wprowadzenie jednolitych gatunkowo grup drzew (grupy złożone ze świerka, jaworu, modrzewia i brzozy).
W 1932 r. dobra przejął syn Bolesława – Józef Lissowski, który rezydował tu do wybuchu II Wojny Światowej. W okresie okupacji niemieckiej dobra te użytkowali Niemcy. Po 1945 r. cały majątek przeszedł na własność Państwowego Funduszu Ziemi. Część gospodarczą obiektu od strony południowej przejęła Gminna Spółdzielnia, która zlokalizowała tu mieszalnię pasz, betoniarnię, a gorzelnię zaadoptowała na piekarnię. W dawnej oficynie zlokalizowano punkt katechetyczny.
Historia Gimnazjum w Brzeźnie jest ściśle związana ze Szkołą Podstawową, ponieważ obie placówki przez pięć lat miały siedzibę w tym samym obiekcie – w pałacu znajdującym się przy parku. Przed II wojną światową Szkoła Podstawowa mieściła się w budynku dworskim usytuowanym w parku. Od lutego 1945 roku na szkołę przeznaczono środkową część pałacu. Południową i północną stronę budynku zamieszkiwały wówczas miejscowe rodziny, natomiast na I piętrze znajdował się Posterunek Milicji Obywatelskiej. Trwało to do 1974 roku. Pierwszym kierownikiem placówki w Brzeźnie był do 1963 roku Stanisław Szubiński. W ostatnim roku jego kierownictwa przeprowadzono pierwszy remont pałacu.
W 1963 roku funkcję kierownika objął Józef Zając, który po reformie w 1973 został dyrektorem szkoły. Starał się on o przeprowadzenie remontu budynku. Niestety nie osiągnął zamierzonych celów. Obiekt zagrażał bezpieczeństwu, wobec czego szkoła została zamknięta. Starsze dzieci dowożono do Konina, młodsze odbywały zajęcia w wynajętym budynku w Brzeźnie. Był to Punkt Filialny Zbiorczej Szkoły Gminnej w Krzymowie. Starania o przywrócenie pełnej szkoły w Brzeźnie rozpoczął Józef Zając, gdy w 1976 roku został mianowany Gminnym Dyrektorem Szkół w Krzymowie. 1 września 1978 roku wznowiono naukę w pałacu w Brzeźnie. Dyrektorem szkoły został Bogdan Borowski.
Otrzymano również zgodę na przeprowadzenie gruntownego remontu, który miał miejsce w latach 1984-1988, gdy dyrektorem był Lucjan Strzelecki. Obecnie placówką kieruje Grzegorz Gołza. Gimnazjum w Brzeźnie założyła Rada Gminy w Krzymowie uchwałą nr XVIII/102/2000 z dnia 30 października 2000 r. Zaczęło ono funkcjonować z dniem pierwszego września 2001 roku. Dyrektorem Gimnazjum została Bogusława Mitulska. Do 2006 roku szkoła mieściła się w pałacyku, obok którego wybudowano najpierw salę gimnastyczną, a od 2005 roku rozpoczęto budowę nowego budynku gimnazjum, która została zakończona w 2006 roku. 14 października 2006 roku miało miejsce uroczyste otwarcie nowoczesnego budynku Gimnazjum, które nie było jednoznaczne z przeniesieniem się do tego obiektu. Naukę rozpoczęto tutaj dopiero 13 listopada 2006 roku. Do 2006 roku do Gimnazjum uczęszczali tylko uczniowie, którzy ukończyli Szkołę Podstawową w Brzeźnie, natomiast od 1 września 2006 roku dołączyli do nich absolwenci Szkół Podstawowych z Głodna i Szczepidła.
Przyroda
W pierwotnym założeniu zieleni dają się odczytać wyraźne grupy drzew, krzewów oraz kilkadziesiąt pojedynczych drzew. Są również trzy grupy drzew, składające się głównie ze świerków, założone w latach 1920-1935. Powojenne nasadzenia są sporadyczne. Z tych zadrzewień utrzymały się topole mieszańce w ilości pięciu sztuk w końcowym odcinku alei głównej przed pałacem oraz siedem topoli przy stawku nieopodal głównej trasy.
Z drzew pierwotnego założenia można wymienić jako sędziwe, dużych rozmiarów i zasługujące na szczególną uwagę:
- pomnikowy dąb szypułkowy o pierśnicy 191-200 cm przy stawie (obwód 580 cm) – na terenie folwarku przyległego do parku,
- pomnikowy platan klonolistny o pierśnicy 121-130 cm przy pałacu (obwód 400 cm)
- dąb o pierśnicy 121-130 cm w części zachodniej parku,
- buk purpurowy o pierśnicy 71-80 cm w zachodniej części parku,
- pojedyncze lipy, kasztanowce, modrzewie, klon srebrzystolistny i trójiglicznię w ciągu zapałacowym w kierunku zachodnim,
- sędziwe jesiony, kasztanowce , lipy, modrzewie.
Z w/w drzew zatwierdzone są jako pomniki przyrody: sędziwy dąb i platan. Pozostałe drzewa chronione są na zasadzie ochrony całego obiektu.
Wymienione drzewa rosnące pojedynczo i grupowo szacuje się na 120-150 lat i stanowią one konstrukcję szkieletową parku o założeniu krajobrazowym angielskim. Stan zdrowotny drzew jest zadowalający, za wyjątkiem kilku obumierających robinii, modrzewi i jednego dębu w odmianie piramidalnej. Aleja główna jest niezmieniona, zachował się jej końcowy odcinek z kolistym podjazdem.
Bibliografia
Ewidencja parku w Brzeźnie, wykonana w 1982 roku przez p. Stanisława Kwiecińskiego
Rejestr pomników przyrody na terenie powiatu konińskiego, stan na 2002 rok. Archiwum Starostwa Powiatowego w Koninie
Portal powiatu konińskiego: www.powiat.konin.pl
Portal gminy Krzymów www.krzymow.nowoczesnagmina.pl/
Strona Zespołu Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Żychlinie - http://www.zseuzychlin.internetdsl.pl/
Uwagi
W ciągu minionych 2 lat park został gruntownie „odnowiony” i zmodernizowany – ze środków pochodzących z Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego” (lata 2004-06), w kwocie 395 tys. zł (w tym 80% środków z UE):
- wykonano inwentaryzację dendrologiczną parku
- usunięto część krzewów, drzewa suche,
- zainstalowano solidne ławki wzdłuż alejek oraz przy boiskach
- wybudowano plac zabaw dla dzieci oraz urządzenia do ćwiczeń (drabinki, drążek)
- grota z piaskowca brzezińskiego została odnowiona.
Autorzy
Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespoł Szkół Ekonomiczno - Usługowych im. F.Chopina w Żychlinie
ul. Parkowa 2
62-571 Stare Miasto
e-mail: zseu@konin.lm.pl
Opiekun grupy:
Agnieszka Niezabitowska
Autorzy opisu:
uczniowie zaangażowani w pracę w Kole Ekologicznym
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
- Panu Wójtowi gminy Krzymów za udzielenie informacji o historii i pracach waloryzacyjnych w parku
- Panu Tomkowi Kalecie – pracownikowi Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, za udostępnienie dokumentacji inwentaryzacyjnej parku
- Panu Markowi Niezabitowskiemu – pracownikowi Biura Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Koninie, za merytoryczną pomoc w napisaniu opracowania oraz w wykonaniu dokumentacji fotograficznej
Ładowanie danych ...