Wieś Dakowy Mokre leży 8 km na południowy wschód od Opalenicy, siedziby władz miasta i gminy, w województwie wielkopolskim. W dniu dzisiejszym wieś jest jedną z 16 sołectw należących administracyjnie do gminy Opalenica. Wieś zamieszkuje około 500 osób. Powierzchnia Daków to 959,8 ha z czego powierzchnia parku wynosi 3,05ha. Park o założeniu krajobrazowym powstał w 2 połowie XIX wieku, zapewne niedługo po wybudowaniu znajdującego się tu pałacu. Park położony jest kilkadziesiąt metrów w kierunku południowo-wschodnim od zbiegu dróg z Buku i Opalenicy, na wysokości kościoła. Ma on kształt nieregularnego wieloboku. Teren na całej powierzchni jest równy. Do parku i dworu wiedzie droga z północnego zachodu, od zbiegu szosy z Buku i Opalenicy. W odległości około 30 m od wjazdu stoi dwór.

Z pierwotnego drzewostanu pozostały tylko szczątkowe fragmenty w postaci alei grabowej oraz kilku dębów, lip i akacji. Granice parku z okresu jego założenia zostały zasadniczo zachowane. Park zwiększył jedynie powierzchnię o część na północny wschód od dworu. Częściowo powstał on tutaj na miejscu wyburzonych budynków gospodarczych, stojących kiedyś po lewej stronie drogi dojazdowej do dworu. Przed II wojną światową dwór należał od 1927 roku do ordynata Karola Mielżyńskiego, a od 1932 roku do Anieli z Mielżyńskich Ostrowskiej. Na czas wojny majątek zagarnął okupant. Po wojnie użytkownikiem obiektu była Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Dakowach Mokrych. Obecnie dwór i park jest własnością prywatną.

Budynek pałacu został w ostatnich latach odrestaurowany. W części pomieszczeń urządzono galerię antyków. Stare meble, obrazy i inne przedmioty dobrze prezentują się w zabytkowych wnętrzach. Na swym wyglądzie ogromnie zyskało też bezpośrednie otoczenie pałacu, które uporządkowano. Założono trawniki, klomby, powstała sadzawka. Znalazła tutaj też swoje miejsce woliera dla ptaków. W samym parku trwają prace porządkowe i pielęgnacyjne.

Historia

Ziemie wokół Daków Mokrych były zamieszkałe już w okresie neolitu (4200-1700 p.n.e.). Potwierdzają to dokonane odkrycia archeologiczne. Najstarsze znaleziska pochodzą z okresu ceramiki wstęgowej. Bardzo licznie reprezentowana jest kultura pucharów lejkowatych poprzez ceramikę, narzędzia krzemienne, np. groty do strzał, siekiery. W V wieku p.n.e. w pobliżu Daków Mokrych pojawiła się kultura grobów skrzynkowych. Ślady jej odkryto w pozostałościach starożytnego grodziska, usytuowanego opodal dzisiejszej wsi.

Pierwsza wzmianka o Dakowach Mokrych (dawna nazwa wsi to Dokowo) z r. 1399 dotyczy sporu o tutejszy młyn. Wieś przez wieki wchodziła w skład dóbr opalenickich. Do XVII wieku miejscowość należała do rodu Opalińskich, w drugiej połowie XVIII w. jej właścicielami zostali Raczyńscy, w r. 1873 przeszła w posiadanie Potockich. W pierwszej połowie XX w. należała do Mielżyńskich i oni byli ostatnimi właścicielami Daków Mokrych. W Dakowach znajduje się zespół pałacowo-dworski wybudowany około 1880 roku, wpisany do rejestru zabytków. Teren wokół pałacu jest pozostałością po istniejącym tutaj parku krajobrazowym. Drugim ciekawym zabytkiem jest kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny. Na uwagę zasługuje też znajdująca się na terenie tutejszego cmentarza mogiła powstańca styczniowego.

Przyroda

Ze starodrzewu pochodzącego z okresu założenia parku pozostały tylko nieliczne grupy i pojedyncze drzewa, głównie w południowej części parku. Do gatunków, które przetrwały do dziś należy dąb szypułkowy, lipa wielkolistna i drobnolistna oraz robinia akacjowa. W parku można podziwiać pozostałości alei grabowej. Rozpiętość wieku drzew jest znaczna 40-120 lat, a kilka dębów szypułkowych i lipę szerokolistną szacuje się na około 140 lat. W parku znajduje się około 686 drzew. W ostatnim czasie kilkadziesiąt drzew wycięto ze względu na zły stan zdrowia oraz w celu przywrócenia pierwotnego układu kompozycyjnego parku. Ostatnie wichury połamały kilka drzew, które również zostały usunięto.

Drzewa i krzewy występujące w parku:
1. klon zwyczajny (Acer platanoides)
2. jesion wyniosły (Fraxinus excelsior)
3. topola kanadyjska (Populus canadensis)
4. lipa drobnolistna (Tilia cordata)
5. robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia)
6. brzoza brodawkowata (Betula verrucosa)
7. grusza dzika (Pyrus communis)
8. wierzba (Salix sp.)
9. jabłoń domowa (Malus domestica)
10. czereśnia (Prunus sp.)
11. wiąz szypułkowy (Ulmus laevis)
12. sosna czarna (Pinus nigra)
13. klon jawor (Acer pseudoplatanus)
14. dąb szypułkowy (Quercus robur)
15. wiąz górski (Ulmus montana)
16. topola biała (Populus alba)
17. lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos)
18. topola czarna (Populus nigra)
19. głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna)
20. klon polny (Acer campestre)
21. kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum)
22. grab pospolity (Carpinus betulus)
23. buk pospolity odm. zwisająca (Fagus sylvatica Pendula)
24. lilak pospolity (Syringa vulgaris)
25. żywotnik (Thuja sp.)
26. złotokap alpejski (Laburnum alpinum)
27. orzech włoski (Juglans regia)

Ścieżka

Ścieżka ma charakter przyrodniczo-historyczny. Pokazuje miejsca godne obejrzenia w Dakowach Mokrych oraz zwraca uwagę na ciekawe okazy drzew w parku dworskim. Na początku ścieżka prowadzi szosą, następnie ulicami wsi, zaś w parku brak jest wytyczonych alejek. Stąd konieczność poruszania się tylko i wyłącznie w oparciu o szkic.
 

1. Pozostałości grodziska pierścieniowatego.
Ścieżka ma początek na drodze wiodącej z Uścięcic do Daków Mokrych, 1 km od wsi. Po prawej stronie znajdują się pozostałości po starożytnym grodzisku pierścieniatowym. Założenie grodziska widoczne jest po dzień dzisiejszy w formie pagórka porośniętego drzewami. Grodzisko dakowskie funkcjonowało do IX wieku, odżyło na krótko w XI wieku. Miało charakter obronny. Zostało zbudowane w kształcie pierścienia i otoczone wałem drewniano-ziemnym. Wzniesiono je wśród mokradeł, a więc w miejscu naturalnie trudno dostępnym Znaleziono tu wykopaliska z okresu kultury łużyckiej i wczesnego średniowiecza.
 

2. Kościół p.w. św. Katarzyny, Dziewicy i Męczennicy
Kościół parafialny w Dakowych Mokrych wybudował w roku 1401 Ticz Bar, ówczesny właściciel Opalenicy. Kościół został wybudowany z drewna i przetrwał w takiej formie do początku XVI wieku, kiedy to konstrukcja drewniana została rozebrana i wybudowano kościół murowany. Pomysłodawcą budowy i fundatorem była ówczesna dziedziczka Daków Mokrych Małgorzata Chociszewska. Budynek kościoła jaki przetrwał do dzisiejszego dnia, to projekt neoromański autorstwa Heliodora Matejki. Budowla powstała w latach 1901-1904 na miejscu poprzedniego rozebranego kościoła, inicjatorem budowy był ówczesny proboszcz ks. Wojciech Grośty. Kościół położony jest w centralnej części wsi.
 

3. Aleja klonowa
Wejście do parku wiedzie przez kutą bramę. Po jej przekroczeniu należy zwrócić uwagę na piękną aleję klonową. Klony, które tutaj rosną to klony zwyczajne. Na końcu alei, po prawej stronie warto skierować wzrok na okazałą topolę kanadyjską.
 

4. Dakowski Dwór
Zespół pałacowo-dworski wybudowany około 1880 roku, jest on wpisany do rejestru zabytków. Pałac jest budynkiem parterowym o powierzchni użytkowej 750 m2 i kubaturze 3 9003 m3. W latach 1912-1913 rozbudowany o piętrowe skrzydła, co nadało budowli rzut litery H o wydłużonej części środkowej. Po obu stronach pałacu znajdują się kolumnowe ganki: od północy półkolisty, od południa kwadratowy. Po północnej stronie pałacu znajdują się zabudowania folwarku (kuźnia, stajnia i dwie obory). Dwór ma swoją tragiczną historię. Dnia 21 grudnia 1913 zastrzeleni zostali Felicja z Potockich hrabina Mielżyńska, żona posła Macieja Mielżyńskiego oraz młody hrabia Alfred Miączyński, syn przyrodniej siostry hrabiny Maciejowej. Zabójcą był mąż zastrzelonej, hr. Maciej Mielżyński, który podejrzewał ją o zdradę. Sąd Przysięgłych w Międzyrzeczu 20 lutego 1914 r. wydał wyrok uniewinniający, uznając że oskarżony działał w afekcie.
 

5. Aleja grabowa
To cenna część parku. Jest pozostałością po alei z czasów założenia parku. Piękne, skręcone, lekko zgarbione pnie nadają temu miejscu wiele uroku.
 

6. Jesion wyniosły
Okazałe drzewo o obwodzie 195 cm i wysokości 25m. “Jesiony są jednymi z najstarszych drzew na Ziemi; gatunek istnieje już od 10 mln lat. Słowianie (i inne ludy) otaczali go, podobnie jak dęby, kultem” [pl.wikipedia.org/wiki/Jesion_wyniosły].
 

7. Topole czarne
Dwa okazy, na które warto zwrócić uwagę urzekają swą dostojnością, imponują wzrostem.
 

8. Wierzba biała
Drzewo o dość imponującym obwodzie 252 cm i wysokości 26 m. Liście i kora tej rośliny zawierają salicynę, która to ma silne działanie przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i ściągające. Obecnie już nie pozyskuje się do celów leczniczych kory wierzby, gdyż jest zastępowana syntetycznie produkowanym kwasem acetylosalicylowym (nazwa handlowa “Aspiryna”, “Polopiryna”).
 

9. Kasztanowiec biały (zwyczajny)
Drzewo to ma 142 cm obwodu i 19 m wysokości.
 

10. Robinia akacjowa
Zachwyca swym 294 centymetrowym obwodem, piękną korą. Robinia akacjowa nie jest naszym rodzimym drzewem, pochodzi z Ameryki Północnej, skąd sprowadzona została do Europy w roku 1601 r.. Pierwotnie sadzona w parkach, szybko rozprzestrzeniła się w środowisku naturalnym.
 

11. Lipa drobnolistna
Okaz o obwodzie 332 cm i wysokości 24 m. Jest piękny, ale niestety do rozmiarów największej lipy w Polsce (wysokość 35 m, obwód 995 cm) jeszcze “trochę” mu brakuje.
 

12. Dąb szypułkowy
Drzewo o wysokości 26 metrów i obwodzie 255 centymetrów. Godny uwagi jest wiek, który osiągają dęby szypułkowe, który zbliża się do górnej granicy długości życia, osiągalnej dla drzewa liściastego. Dęby bywają znacznie starsze niż buki, a także lipy i mogą liczyć sobie nawet 1000 lat.
 

13. Topola biała
Jej wymiary to: 320 cm obwodu i 23 metry wysokości. Dzięki swoim charakterystycznym dwubarwnym liściom należy ten gatunek topoli bez wątpienia do najbardziej atrakcyjnych krajowych drzew liściastych. Ostatnio stosuje się tę topolę białą do obsadzania ulic, ponieważ jej wełnisto – filcowate liście mogą zatrzymywać dużo pyłu i tym samym przyczyniać się do poprawy czystości powietrza w środowisku miejskim. Pył zatrzymany w warstwie włosków zostaje w znacznym stopniu wymyty przy silnych ulewach i wypłukany z odpływem wody tak, że nie szkodzi to drzewom, przynajmniej przy umiarkowanym zapyleniu.
 

14. Klony polne
Jeden z nich ma 248 centymetrów obwodu oraz 24 metry wysokości, drugi odpowiednio 180 centymetrów i 18 metrów. Klon polny dożywa 150 lat. Jego czerwonawe, pięknie sękowane drewno jest ulubionym surowcem rzeźbiarzy.
 

15. Klon jawor
Drzewo o wysokości 20 metrów i obwodzie 125 centymetrów. Gatunek ten charakteryzuje się lśniąco białym, bardzo twardym drewnem. Drzewo to jest podobne do platana, stad jego nazwa łacińska Acer pseudoplatanus.
 

16. Sosna czarna
Jedyne drzewo iglaste znajdujące się na terenie parku. Ma 210 centymetrów obwodu i 19 metrów wysokości.
 

17. Mogiła uczestnika powstania styczniowego
Na miejscowym cmentarzu znajduje się grób Józefa Leporowskiego, który walczył w powstaniu styczniowym w 1863 roku. Był działaczem społecznym w Dakowach Mokrych. W miejscowym majątku zajmował się sprawami finansowymi. Przeżył pięciu dziedziców Daków Mokrych. Materialnie wspierał Towarzystwo Czytelni Ludowych. Zmarł 12.01.1919roku. Jego grób jest jedynym zachowanym grobem powstańca styczniowego na ziemi opalenickiej.

Bibliografia

Andres Paweł, Buk, Opalenica i jej okolice, Poznań 1989
Eisenreich Wilhelm i Dorothea, Przewodnik do rozpoznawania roślin i zwierząt na wycieczce, Warszawa 1993
KremerBruno T., Drzewa, Warszawa 1996
Marzęcki Władysław, Z dziejów parafii dakowskiej 1401-2001, Dakowy Mokre 2001
Nowaczkiewicz Stefan, Ewidencja parku dworskiego w Dakowych Mokrych, 1992 Urząd Miejski Opalenica
Inwentaryzacja zabytkowego parku w Dakowach Mokrych, właściciel parku
www.opalenica.pl, czerwiec 2007
www.wikipedia.pl, czerwiec 2007

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Szkoła Podstawowa w Dakowach Mokrych
ul. Szkolna 8
64-330  Opalenica
e-mail: spdakowymokre@op.pl
Opiekun grupy:
Aurelia Brzostowska 
Autorzy opisu:
uczennice klasy szóstej: Joanna Ciesielska,, Magdalena Kokocińska, Zuzanna Kokocińska, Daria Konieczna, Magdalena Strzelecka i Natalia Szyndler.
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy pani Ewie Bystrzanowskiej za udostępnienie dokumentacji parku oraz za cierpliwe odpowiadanie na nasze pytania, dziękujemy również pracownikom Urzędu Miejskiego w Opalenicy za udostępnienie danych, pani mgr Justynie Hildebrand za korektę oraz panu Maciejowi Brzostowskiemu za doradztwo.

Ładowanie danych ...