Gmina Wierzbinek o powierzchni 148 km2 położona jest w północnej części powiatu konińskiego. 85% ogólnej powierzchni zajmują użytki rolne. Wieś Krzyszkowice leży w północnej części gminy. Park leży przy szosie prowadzącej ze wsi Janowice do Krzyszkowic. Droga ta stanowi południową granicę parku. Granicę wschodnią określa droga prowadząca do zabudowań przyległych do parku oraz aleja kasztanowcowa. Granicę północną stanowi droga polna. Od strony zachodniej i południowo-zachodniej park graniczy bezpośrednio z gruntami rolnymi. Granice te nadają mu kształt nieregularnego pięciokąta. Do parku oraz pod ruiny pałacu prowadzi zarośnięta dziś aleja przez bramę wjazdową. Brama jest jedyną pozostałością dawnego ogrodzenia i świadczy, że takie tu dawniej było. Obecnie park jest całkowicie rozgrodzony i w związku z tym ze wszystkich stron dostępny.
Środek parku zajmuje szeroki pas trawnika, na którym był niegdyś plac zabaw dla dzieci oraz wybudowano tam studnię głębinowa. Plac zabaw dzisiaj już nie istnieje, a studnia głębinowa jest ogrodzona siatką drucianą. Główną budowlą parku był dwór, z którego pozostały tylko ruiny oraz stajnia, po której są tylko ślady. Wzdłuż granicy wschodniej istnieje mocno zatarta alejka kasztanowcowa. Od strony zachodniej alejka grabowa.
Powierzchnia parku to 2,48 ha, a zarząd nad parkiem sprawuje Urząd gminy w Wierzbniku.

Historia

Wieś i folwark Krzyszkowice należały dawniej do gminy Piotrków Kujawski, parafia Sadlno, powiat nieszawski. Do folwarku należały grunty położone we wsiach Żychlinem i Janowice. W 1827 roku w Krzyszkowicach znajdowało się 10 domów i 99 mieszkańców. Właścicielem majątku był wówczas Żychliński. Po nim około 1850 roku posiadłość odziedziczyła jego córka Aurelia, żona Karola Rozdejczera. Po śmierci Karola w 1882 roku posiadłość przejął jego syn Józef. Po śmierci w 1906 roku majątek przejął jego syn, który gospodarował majątkiem do 1939 roku.
Majątek słynął z dobrej gospodarności oraz hodowli zwierząt, zwłaszcza bydła. Posiadał dobre zabudowania gospodarcze i dwór architektury pałacowej. Pałac został wybudowany w II połowie XIX wieku, prawdopodobnie przez Karola Rozdejczera. Równocześnie z pałacem ukształtowany został istniejący park krajobrazowy w stylu angielskim.
W okresie II wojny światowej majątkiem zarządzali Niemcy. Po 1945 roku ziemię rozparcelowano, a zabudowania gospodarcze rozprzedano indywidualnym właścicielom. W większości uległy rozbiórce. W kształcie niezmienionym pozostała jedynie gorzelnia pełniąca nadal swoją pierwotną funkcję. Pałac przeznaczono na mieszkania lokatorskie dla byłych pracowników majątku. Nie remontowany uległ całkowitemu zniszczeniu.
Park jest utrzymany w dawnym stylu. Mocno przerzedzony w części północnej i wschodniej. Wymaga opieki i ochrony, głównie w zakresie zaprowadzenia porządku i uzupełnienia drzewostanu parkowego. Jest obiektem ogólnie dostępnym i chętnie odwiedzanym.

Przyroda

Najliczniejszym gatunkiem drzewiastym w parku jest grab zwyczajny (Carpinus betulus). Występuje on głównie jednym rzędem przy granicy zachodniej (od ruin dworku) oraz obustronnie przy alei biegnącej wzdłuż granicy południowo-zachodniej. Poza tym grab występuje pojedynczo w południowej części parku.
Najbardziej zwarty drzewostan występuje w południowej części parku. Rosną tu wymieniony grab, dąb szypułkowy (Quercus robur), klon zwyczajny (Acer platanoides), klon polny (paklon) (Acer campestre), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), robinia akacjowa (grochodrzew) (Robinia pseudoacacia), lipa drobnolistna (Tilia cordata). W tej części parku zniszczenia dokonał w styczniu 2007 roku huragan, który wąskim pasmem wyrwał z korzeniami 7 okazałych drzew.
Granicę wschodnią parku podkreśla aleja kasztanowcowa. Kasztanowce zwyczajne (Aesculus hippocastanum) w ilości 10 sztuk mają w obwodzie od 234 cm do 130 cm. Jeden z nich usycha. Jest to najstarszy fragment parku.
Przedstawicielami drzew iglastych w parku są świerk pospolity (Picea abies) i modrzew europejski (Larix decidua). W parku rośnie 5 świerków. Jeden z nich rośnie w pobliżu granicy wschodniej, a trzy w pobliżu zachodniej. Najbardziej okazały egzemplarz świerka, uznany za pomnik przyrody (nie jest oznaczony), o obwodzie 265 cm znajduje się w części południowo-wschodniej w pobliżu bramy wjazdowej. Natomiast modrzew europejski występuje w ilości 14 sztuk. Największa ilość tych drzew (12 sztuk) rośnie w pobliżu studni głębinowej. Po jednym okazałym modrzewiu znajdziemy w części wschodniej oraz przy bramie wjazdowej.
W północno-wschodniej części parku występują dęby szypułkowe, wiąz górski (brzost) (Ulmus glabra), jarząb mączny (Sorbus aria), lipa drobnolistna, klon zwyczajny, robinia akacjowa.
Ogólnie za wyjątkiem części południowo-wschodniej park jest mocno przerzedzony. Przy i na ruinach dworku występują grupy krzewów, głównie lilaka pospolitego (Syringa vulgaris), bzu czarnego (Sambucus nigra), śnieguliczki białojagodowej (Symphoricarpos albus), trzmieliny pospolitej (Euonymus europaea) i ligustru pospolitego (Ligustrum vulgaris).
W środkowej części parku występują pojedyncze egzemplarze orzecha włoskiego (Juglans regia) i jesionu wąskolistnego (Fraxinus angustifolia), który rośnie na miejscu nie istniejącego już placu zabaw dla dzieci.
W parku można spotkać wróble (Passer domesticus), dzięcioły (Picidae), kukułki (Cuculus canorus), jaszczurki zwinki (Lacerna agilis), stosunkowo licznie występują tu ślimaki winniczki (Helix pomatia).

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna została zaprojektowana w oparciu o walory przyrodnicze i historyczne parku.
1. Trasę rozpoczynamy od bramy wjazdowej w części południowo-wschodniej parku, złożonej z dwóch grubych o oryginalnych kształtach słupów zbudowanych z czerwonej cegły. Przez park pod ruiny dworku prowadzi zarośnięta dziś aleja. Brama jest jedyną pozostałością dawnego ogrodzenia.
2. Kolejnym etapem wycieczki jest pomnik przyrody (nie oznaczony) świerk pospolity o obwodzie na wysokości 1,5 m - 265 cm, który rośnie wśród gąszczu samosiejek drzew, obok alei kasztanowcowej, w pobliżu bramy wjazdowej. Wśród bujnej roślinności jest on mało widoczny. Patrząc z odległości na park wyróżnia się wysokością. Jest to najwyższe drzewo w parku.
3. Dalej idziemy wzdłuż zarośniętej dwurzędowej alei kasztanowcowej. Jest to najstarsza część parku. Okazałe kasztanowce mają od około 55 do około 100 lat. Na wschód od alei na terenie dawnych zabudowań gospodarczych zachowało się ogrodzenie z czerwonej cegły (jak brama wjazdowa).
4. Skręcamy na zachód przecinając aleję kasztanowcową i docieramy do najbardziej okazałego drzewa w parku. Jest to dąb szypułkowy, który w obwodzie na wysokości 1,5 m ma 389 cm (około 160 lat).
5. Idziemy dalej wydeptaną ścieżką na zachód. Dochodzimy do ogrodzenia studni głębinowej, gdzie występuje największe skupisko modrzewi europejskich (12 sztuk) o charakterystycznie pochylonych pniach.
6. Dalej kierujemy się na północny-zachód i dochodzimy do ruin pałacu, które położone są na niewielkim pagórku porośniętym grupą krzewów. Pałac wybudowany został prawdopodobnie przez Karola Rozdejczera w II połowie XIX wieku. Po II wojnie światowej przeznaczono go na mieszkania lokatorskie dla byłych pracowników majątku. Nie remontowany uległ całkowitemu zniszczeniu i rozbiórce. Wśród krzewów widać fragmenty fundamentów i schodów.
Od ruin pałacu kierujemy się na południe, mijamy aleję grabową. Idziemy szosą biegnącą wzdłuż południowej granicy parku i dochodzimy do gorzelni. Jest to jedyny budynek należący do dawnego majątku, który pozostał w niezmienionym kształcie i spełnia swoją funkcję do dnia dzisiejszego.

Bibliografia

Strona Urzędu gminy w Wierzbniku www.wierzbinek.pl
Atlas roślin naczyniowych Polski, www.atlas-roslin.pl
Godet Jean – Denis, Przewodnik do rozpoznawania drzew i krzewów, Warszawa
Zasieczna Bożena (red), Encyklopedia przyrody. Fauna i flora Europy, Warszawa 2004
Wojewódzki Konserwator Zabytków delegatura w Koninie z siedzibą w Posadzie, Ewidencja Parku dworskiego Wierzbinek
Wojewódzki Konserwator Zabytków delegatura w Koninie z siedzibą w Posadzie, Karty ewidencyjne zabytków architektury i budownictwa

Uwagi

Informacje dodatkowe
Infrastruktura: W parku brakuje ławek i miejsc wydzielonych dla odpoczynku, nie ma wydzielonych parkingów, ani szaletów. Nie ma żadnych miejsc uprzyjemniających pobyt i odpoczynek. Wcześniej istniał na terenie parku plac zabaw, został jednak zniszczony.
Mocne strony: ciekawe ukształtowanie powierzchni parku, bogata szczególnie flora, ale i fauna, park jako jedyne większe skupisko zieleni wysokiej góruje koronami drzew nad okolicą, stwarza przez to pozytywny akcent w jej krajobrazie, spełniając funkcje estetyczne i zdrowotne.
Słabe strony parku: W parku brakuje ławek i innych typowych miejsc wypoczynku, nie ma placu zabaw i obiektów sportowych, panuje tu nieporządek, w wielu miejscach drzewostan jest przerzedzony.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika w Sadlnie
62-619  Sadlno
e-mail: spsadlno@op.pl
Opiekun grupy:
Agnieszka Woźniak Małgorztata Musiał, Emilia Promis
Autorzy opisu:
Opiekun grupy:
a) część przyrodnicza - mgr inż. Małgorzata Musiał
b) część historyczna - mgr Emilia Promis
c) opracowanie informatyczne - mgr inż. Agnieszka Woźniak
Uczniowie:
klasa V – Monika Adamiak, Aneta Wawrzyniak, Katarzyna Ratajczyk,
klasa VI – Nikola Krzyżanowska, Dominika Janowska.
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- za pomoc w uzyskaniu danych na temat parku pracownikom urzędu gminy
oraz wójtowi panu mgr Pawłowi Szczepankiewiczowi,
- za wsparcie pani dyrektor szkoły mgr Jolancie Grzegorskiej,
- uczniom Szkoły Podstawowej w Tomisławicach i paniom mgr Urszuli
Rosiak oraz mgr Anecie Gołębiowskiej za pomoc w oznaczaniu drzew.

Ładowanie danych ...