Województwo: dolnośląskie
Powiat: średzki
Lutynia to duża wieś (ok. 1500 mieszkańców) leżąca w południowej części gminy Miękinia. Na południowym krańcu miejscowości znajduje się park lutyński Jest to park typu swobodnego z około 1870 roku, pozostałość założenia ogrodowego należącego do nieistniejącego już dworu. Liczy więc sobie 130- 150 lat. Ma zachowane granice oraz czytelny układ alejek.
W centralnej części parku postawiono niedawno muszlę koncertową. Na terenie parku jest ponad 20 ławek. Znajduje się tu wyznaczone kamiennym kręgiem miejsce na ognisko i drewniane ławki wokół niego. W parku zamontowanych jest 8 koszy na śmieci. Za bramą wjazdową stoi tablica informacyjna o parku, a przy odkrywce glebowej i ogrodzeniu oddzielającym od terenu szkoły – tablica poświęconą glebom.
Teren parku ma kształt prostokąta o wymiarach 105 m x 131 m. Zajmuje powierzchnię 1,38 ha. Sąsiaduje od strony północnej z terenem Szkoły Podstawowej w Lutyni, a od południa z boiskiem sportowym. Zachodnia część przylega do ulicy Szkolnej, wschodnia graniczy z terenami ogródków działkowych. Park od strony północnej oddzielony jest od terenu szkolnego ogrodzeniem z siatki. Po stronie zachodniej zachowały się murowane filary po dawnej bramie wjazdowej.
Teren parku leży na działce gminnej, jest pod prawną opieką OSP w Lutyni.
Historia
Lutynia to duża wieś o czytelnym pierwotnym układzie owalnicy oddalona na zachód od Wrocławia o 6 km. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą (pomimo jej niewątpliwie XII-wiecznej metryki) dopiero z XIV stulecia. Etymologia jej nazwy wywodzi się od słowiańskiego rdzenia ljut, oznaczającego “bagienny”.
Miejscowość znana jest z powodu rozegranej na okolicznych polach 5.12.1757 r. bitwy prusko-austriackiej, znanej jako bitwa pod Lutynią. W starciu tym spektakularne zwycięstwo odniósł król Prus Fryderyk II Wielki nad liczniejszą armią austriacką dowodzoną przez księcia Karola Lotaryńskiego. Według historyków bitwa ta zadecydowała o przyłączeniu Śląska do Prus.
W Lutyni znajdują się do dziś zachowane pamiątki po tamtych wydarzeniach: kościół z murem obronnym, za którym skryli się Austriacy, krzyż pod którym spoczywają szczątki poległych w bitwie, budynek dawnego muzeum bitwy, ruiny pomnika upamiętniającego to wydarzenie.
Majątek ziemski – wieś Lutynia wraz z dworem była w rękach kilku znamienitych rodzin takich jak: bracia Schellendorf, Anna Schellendorf z mężem Christophem Hohbergiem, ród von Kottulinski, hrabia Konigsdorf, radca handlowy Carl Truetler, a w XIX i XX wieku dobra ziemskie przeszły w posiadanie przedsiębiorców Wertheimera i Eschenbacha. W tym czasie zburzono dwór – pałac, a na jego miejscu postawiono trzypiętrowe spichlerze. Park, który był związany z dworem przetrwał. W okresie międzywojennym park należał do rodziny Mullerów, posiadającej w Lutyni restaurację. Mullerowie urządzali w zadbanym parku liczne festyny i zabawy dla dzieci.
Po wojnie ten zielony zakątek przeszedł w zarząd gminy, a opiekę nad nim sprawowali mieszańcy wsi. Pełnił funkcje rekreacyjno-rozrywkowe. Organizowano tu festyny, zabawy plenerowe, był miejscem spacerów i spotkań. Duży udział w utrzymaniu parku miał ówczesny dyrektor szkoły w Lutyni – Z. Barbrich. Uczniowie pod jego kierunkiem pielęgnowali krzewy, utrzymywali alejki, restaurowali ławki. W późniejszych czasach park podupadał. Wiele drzew wypadło, nikt nie dosadzał nowych, nie koszony podszyt zarósł samosiewami. Park był miejscem ulubionym przez miejscowy margines i wagarowiczów. Mieszkańcy Lutyni omijali go.
Dopiero po 2000 roku z inicjatywy radnej wsi pani Jadwigi Rybackiej, późniejszej dyrektor Zespołu Szkół w Lutyni zaczęto wykazywać zainteresowanie parkiem. Podjęto coroczne akcje koszenia podszytu, wytyczono i wysypano grysem alejki, utworzono miejsce na ognisko.
Aby ukazać walory przyrodnicze i historyczne Lutyni, z inicjatywy nauczycieli gimnazjum, stworzona została w 2002 r na potrzeby edukacji regionalnej, ekologicznej i przyrodniczej Ścieżka dydaktyczno – przyrodnicza “Dwie wieże”. Wytyczono wiodącą przez miejscowość trasę z 10 przystankami w ciekawych, ważnych miejscach wsi. Wędrując ścieżką uczniowie poznają historię Lutyni i regionu oraz jej przyrodę. Pracują metodami aktywnymi, wykorzystując naturalne środki dydaktyczne. Jednym z przystanków ścieżki jest właśnie park, będący zielonym zakątkiem wsi.
W centralnej części parku wystawiono muszlę koncertową (którą sfinansowało powstałe Stowarzyszenie Przyjaciół Lutyni) oraz płytę betonową przed sceną. Ustawiono ponad 20 ławek. Inwestycji tej dokonano przed obchodami 680 rocznicy istnienia miejscowości – w 2004 roku. W parku odprawiono mszę polową oraz odbył się tam plenerowy festyn dla mieszkańców wsi i zaproszonych gości. Impreza okazała się bardzo udana. Od tamtej pory park jest regularnie wykorzystywany na okolicznościowe festyny, dni dziecka, dni strażaka i okazjonalne spotkania.
Przyroda
W parku lutyńskim rosną gatunki drzew i krzewów liściastych. Najliczniej spotykana jest robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), zwana potocznie niesłusznie akacją. Występuje tu również okazy z gatunków: klon zwyczajny (Acer platanoides), wiąz polny (Ulmus minor), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), lipa drobnolistna (Tilia cordata), lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos). Spotkać też można kasztanowce białe (Aesculus hippocastanum), dęby szypułkowe (Quercus robur), buki zwyczajne (Fagus sylvatica), graby zwyczajne (Carpinus betulus), jawory (Acer pseudoplatanus) oraz krzewy głogu (Crataegus sp). Pojedyncze okazy to wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), dąb czerwony (Quercus rubra), platan klonolistny (Platanus x acerifolia), czeremcha zwyczajna (Prunus padus) oraz dosadzony młody okaz miłorzębu dwuklapowego (Ginkgo biloba) W podszycie występują liczne samosiewy wiązu polnego (Ulmus minor) i robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia). Do najstarszych i najokazalszych drzew należą: platan klonolistny (342 cm obwodu), buk pospolity (242 cm), lipa drobnolistna (300 cm), jawor (231 cm), robinia akacjowa (259 cm), grab (137 cm), wiąz szypułkowy (325 cm) – przy nich ustanowiono stanowiska ścieżki dendrologicznej.
Runo parku porasta bluszcz pospolity (Hedera helix) który płoży się i wspina po pniach drzew. Wiosną licznie zakwitają białym kobiercem zawilce gajowe (Anemone nemorosa), a nieopodal buków ma swoje stanowisko kokoryczka wielokwiatowa (Polygonatum multiflorum)
Park jest ostoją wielu gatunków ptaków, które gnieżdżą się wśród koron drzew lub budkach lęgowych. Niektóre gatunki przylatują tu na żer. Spotkać można w parku jak i na przyległych łąkach oraz w sadach takie ptaki jak: sikory, kulczyki, pliszki, mazurki, kosy, szpaki, sroki, gołębie grzywacze, zięby, kukułki, czyżyki, dzierlatki, kląskawki, kopciuszki, skowronki, myszołowy, pustułki.
Stan zdrowotny drzewostanu parku jest niestety zły. Drzewa chorują, zasychają konary. Wiązy polne zaatakowane są przez holenderską chorobę wiązów, spowodowaną przez grzyb Ceratocystis ulmi, który zatyka naczynia przewodzące, co prowadzi do więdnięcia i obumierania gałęzi. Kasztanowce białe od kilku lat niszczy szrotówek kasztanowcowiaczek, minujący liście, doprowadzający do ich usychania i przedwczesnego opadania. Wiele starych, osłabionych drzew wypadło na skutek silnych wiatrów. Świadczą o tym liczne pnie, których drewno rozkładane jest przez grzyby i owady.
Konieczne jest dosadzanie nowych dekoracyjnych gatunków, które wypełnią puste miejsca po obumarłych drzewach.
Ścieżka
Ścieżka dendrologiczna w lutyńskim parku została wytyczona wzdłuż istniejących alejek. Przystankami ścieżki są wyjątkowe okazy dendrologiczne oznaczone drewnianymi tabliczkami z nazwami gatunkowymi drzew.
1. Tablica informacyjna
Trasę ścieżki rozpoczynamy od wejścia na teren parku bramą główną od strony ulicy Szkolnej. Przystanek nr 1 usytuowany jest przy tablicy informacyjnej zawierającej plan parku z naniesioną lokalizacją poszczególnych gatunków drzew ich opisem botanicznym. Tablica została wykonana podczas realizacji przez szkołę projektu w ramach programu “Szkoły dla Ekorozwoju na Dolnym Śląsku” i jest cenną pomocą dydaktyczną podczas zajęć terenowych z uczniami, jak również służy spacerowiczom i osobom odwiedzającym park.
2. Wiąz szypułkowy
Następnie przechodzimy w stronę ogrodzenia oddzielającego park od terenu szkoły podstawowej i kierujemy się alejką biegnącą wzdłuż płotu w kierunku wschodnim. Mijamy rosnące robinie, lipy oraz klon jawor o 231 cm w obwodzie i ciekawym dwudzielnym pniu. Dochodzimy do narożnika parku, gdzie rośnie jedno z najokazalszych drzew – wiąz szypułkowy (Ulmus laevis) o obwodzie pnia 325 cm. Wymiary i piękny pokrój kwalifikują drzewo do uznania go za pomnik przyrody. Wiąz szypułkowy (wiąz limak, limak) to drzewo o niesymetrycznych liściach. Dorasta do 30 m wysokości i ma szeroką od góry zaokrąglona koronę. Kora szarobrązowa, podłużnie spękana. Drewno ma twarde, ciężkie, wodoodporne. Stosuje się je w budownictwie wodnym i meblarstwie. Jest odporny na naczyniową chorobę wiązów.
3. Klon jawor
Kolejnym przystankiem na naszej dendrologicznej ścieżce jest klon jawor (Acer pseudoplatanus) o pierśnicy – 187 cm. Jest to gatunek z rodziny klonowatych. Dorasta 40 m wysokości. Ma szeroką i kulistą koronę. Pień pokrywa łuszcząca się tafelkowato korowina. Liście są grube, 5 –klapowe do 16 cm długości o ostrych zatokach. Kwiaty w zwisających gronach, zielonkawe. Skrzydlaki – owoce są zielone i rozstawione pod kątem ostrym. Drewno jasne, elastyczne, używane głównie w stolarstwie i kołodziejstwie.
4. Buki i graby
Idąc dalej w kierunku południowym w odległości kilku metrów od jawora po przeciwnej stronie alejki rośnie grupa złożona z pięciu drzew – dwa graby (Carpinus betulus), z których okazalszy ma 137 cm w obwodzie na wys. 130 cm i trzy buki (Fagus sylvatica) o wymiarach pierśnic: 242 cm, 211 cm, 139 cm. W cieniu pod drzewami ma swoje stanowisko kokoryczka wielkokwiatowa.
Buk zwyczajny to jeden z podstawowych gatunków tworzących lasy Buk dorasta do 40 m wysokości. Pień jest prosty, a u starszych okazów z grubymi żebrami. Kora jest cienka jasno szara. Liście ma owalne lub eliptyczne, skrętoległe, o długości 15 cm. Owoce to bukiew – zdrewniała torebka, po dojrzeniu otwiera się 4 klapami uwalniając jeden lub dwa trójkanciaste orzeszki koloru brązowego. Najgrubszy buk z parku w Lutyni ma widlasto rozgałęziony pień – rozwidlenie rozpoczyna się ok. 4 metrów nad ziemią.
Grab pospolity to gatunek średniej wielkości drzewa liściastego (do 25 m wysokości). Posiada wysoką i gęstą koronę. Drzewo kończy swój wzrost w wieku 120 – 150 lat. Pień prosty o falistej powierzchni, do 10 metrów bez gałęzi. Liście skrętoległe, pojedyncze, podwójnie piłkowane z 1 cm ogonkiem. U nasady sercowate, długości 10 cm, ciemnozielone, na nerwach lekko owłosione. Kwiatostany męskie w kotkach, żeńskie w gronach. Owoc — orzeszek przyrośnięty do trójklapowego skrzydełka. Drewno bardzo twarde twarde, trudno łupliwe, stosowane w przemyśle chemicznym oraz jako materiał kołodziejski, do wyrobu narzędzi i deszczułki posadzkowej oraz instrumentów muzycznych oraz do produkcji węgla drzewnego. Orzeszki są przysmakiem ptaka grubodzioba.
5. Dęby
Nieopodal, bardziej w głębi parku rosną dwa dęby – dąb szypułkowy (Quercus robur) – 260 cm w obwodzie i spróchniałym pniu i dąb czerwony (Quercus rubra) – 201 cm obwodu i mocno pochylonym pniu.
Dąb szypułkowy to drzewo dorastające do 40 m. Żołędzie na długiej szypułce. Jest drzewem długowiecznym, może żyć setki lat. Liście pierzastowrębne, skórzaste z uszkiem u nasady. Kora w młodości gładka i szara, potem grubo spękana. Dębina leżąca długo w wodzie przybiera czarną barwę (polski heban). Drewno najwyżej cenione i szeroko stosowane. W korze występują garbniki używane w garbarstwie i lecznictwie. Żołędzie są pokarmem dla zwierząt. Dąb jest symbolem długowieczności i trwałości. Okaz z naszego parku niestety w złej kondycji – pień od ziemi do wysokości 1,5 metra wypróchniały od strony północnej.
Dąb czerwony to drzewo rosnące do 40 m, pochodzenia północnoamerykańskiego. Ma niezwykle ozdobne liście, czerwieniejące jesienią. W Polsce sadzony w lasach na uboższych siedliskach oraz jako drzewo ozdobne w parkach. W naszym parku posadziliśmy młody okaz tego gatunku (koło przystanku nr 11).
6. Klon zwyczajny
By dotrzeć do klonu musimy przejść koło kręgu ogniska. Miejsce na odpoczynek i ognisko otoczone zostało szpalerem ze świerków i ozdobnych bylin.
Klon zwyczajny (Acer platanoides) to drzewo o potężnej koronie i obwodzie 235 cm. Rośnie przy granicy z boiskiem w południowo-wschodnim narożniku parku. Dorasta do 30 metrów wysokości. Posiada ciemnobrunatną korę, drobno, podłużnie popękaną. Liście duże dłoniasto klapowane, ogonki z sokiem mlecznym. Kwiaty żółtozielone, zebrane na szczytach pędów w baldachokształtne wiechy. Skrzydlaki o szerokich skrzydełkach. Białe drewno klonu, z lekko żółtym odcieniem, błyszczące, łatwe do polerowania, wykorzystywane jest do wyrobu galanterii drzewnej, a także do wyrobu instrumentów muzycznych. Kwiaty wytwarzają dużo nektaru, co przyciąga pszczoły.
7. Kasztanowiec zwyczajny
Od klonu idziemy w kierunku zachodnim, przecinamy główną alejkę i dochodzimy do młodego kasztanowca zwyczajnego (150 cm obwodu). Na terenie parku rośnie jeszcze 6 okazów tego gatunku, wśród nich dwa przy bramie głównej, trzy wzdłuż ulicy Szkolnej i jeden w głębi nieopodal przystanku nr 3. Dwa z nich mają wymiary pierśnicy powyżej 2 metrów (207 cm i 247cm).
Kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum) to ozdobne drzewo dorastające 25 metrów wysokości. Liście dłoniaste, kwiaty grzbieciste zebrane w stożkowate wiechy; owoc — zazwyczaj jednonasienna (rzadziej dwu- lub trój-) torebka, kolczasta lub gładka. Nasienie duże, pospolicie zwane kasztanem. W Polsce zadomowiony i powszechnie sadzony jako drzewo ozdobne. Pochodzi z gór Półwyspu Bałkańskiego. Kora, kwiaty i nasiona są surowcem leczniczym. Kora kasztanowca ma zastosowanie w garbarstwie, z drewna wyrabia się celulozę, z nasion — klej. Kasztanowce od kilku lat atakuje szkodnik – szrotówek kasztanowcowiaczek, z którym młodzież szkolna podejmuje walkę poprzez grabienie i palenie liści w okresie jesiennym.
8. Bluszcz
Bluszcz pospolity (Hedera helix) – gatunek wiecznie zielonego pnącza należący do rodziny araliowatych (Araliaceae). Łodyga płożąca się lub pnąca do wysokości 20 m przy pomocy korzonków przybyszowych, może mieć nawet do 50 cm obwodu na pierśnicy. Pędy kwitnące pozbawione korzonków przybyszowych, odstające. Liście zimozielone, skrętoległe z wierzchu ciemnozielone, błyszczące, pod spodem jaśniejsze, czerwieniejące przy niższych temperaturach, skórzaste, dwupostaciowe (heterofolia). Kwiaty zebrane z wiechy. Po raz pierwszy zakwita dopiero w 8-10 roku życia, w stanie dzikim kwitnie bardzo rzadko. Kwiaty wydzielają zapach padliny, zwabiając muchy, jednocześnie jednak wytwarzają też nektar zwabiając pszczoły i trzmiele. Jest to roślina cienioznośna. Wszystkie części rośliny są trujące, ponieważ zawierają saponiny (np. hederynę), które działają drażniąco na skórę i spojówki, a po spożyciu wywołują zaburzenia przewodu pokarmowego i układu nerwowego. Rośliny na stanowiskach naturalnych objęte są częściową ochrona gatunkową. Uprawiany w celach dekoracyjnych od czasów starożytnych, kiedy odgrywał istotną rolę w kulcie Dionizosa. Bluszcz w parku porasta w kilku miejscach podszyt. Szczególnie malowniczo wyglądają pnie obrośnięte pnączem.
9. Czeremcha
By dojść do czeremchy kierujemy się alejką wiodącą równolegle do ulicy Szkolnej w stronę szkoły. Drzewo rośnie w głębi, 4 metry od ścieżki. Czeremcha zwyczajna (Prunus padus) – to drzewo liściaste o wysokości do 18 m. Skaleczona kora wydziela nieprzyjemny zapach. Liście ułożone skrętolegle. Blaszka eliptyczna, zaostrzona z delikatnie piłkowanym brzegiem. Kwiaty obupłciowe, białe, zebrane w grona. Owoce to czarne pestkowce z gorzkim miąższem. Drzewo znosi półcień. Jest gatunkiem ozdobnym. Najgrubsza czeremcha zwyczajna rośnie koło Poznania, w leśnictwie Daniele. Ma obwód 163 cm (2005 r.). W medycynie ludowej uznawana była za roślinę leczniczą – ma własności odkażające.
10. Pod lipą
Idąc dalej w tym samum kierunku dochodzimy do grupy sześciu rosnących obok siebie lip szerokolistnych i drobnolistnych. Są to okazałe wysmukłe drzewa o wymiarach pierśnic: 312 cm (wymiar pomnikowy), 228 cm, 221 cm, 197 cm, 151 cm, 127 cm.
Lipa drobnolistna (Tilia cordata) pochodzi z Europy i Azji Zachodniej. W Polsce występuje pospolicie na terytorium całego kraju. Występuje w stanie naturalnym, ale jest także często sadzona przy domach, w parkach i przy drogach, jako roślina ozdobna i użyteczna. Lipa drobnolistna jest drzewem wys. do 25 m. Kora początkowo gładka brązowa później czernieje i pęka podłużnie. Liście długości do 5-6 cm, sercowate, ostro piłkowane, górą ciemno zielone, spodem sinawozielone z rudymi włoskami w kątach nerwów. Kwiaty żółtawobiałe, pachnące, zebrane po 5-9 w sterczące kwiatostany osadzone na długiej szypułce z liściem wspierającym (skrzydełkiem). Kwitnie w czerwcu. Owce – kruche, jednonasienne orzeszki, słabo kanciaste, okrągławe, średnicy do 6 mm.
Lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos) – dorasta 30 metrów wysokości. Liście ma większe od lipy drobnolistnej, od spodu żywo zielone, z kępkami białych włosków w kątach nerwów. Kwitnie o 2 tygodnie wcześniej niż lipa drobnolistna. Drewno lipy jest miękkie, żółtobiałe, stosowane w snycerstwie, do wyrobu przyborów rysunkowych, instrumentów muzycznych, mebli, beczek itp. Z łyka wyplata się maty i łubianki. Kwiaty są ważnym surowcem farmaceutycznym. Napar z kwiatu lipowego to doskonały środek przeciw przeziębieniu. Lipy są cennymi roślinami miododajnymi.
11. Miłorząb
W dalszym biegu ścieżka dendrologiczna prowadzi do młodego miłorzębu dwuklapowego, posadzonego niedawno przy głównej alejce. Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) – to żywa skamielina, ponieważ jest jedynym przedstawicielem swej rodziny, która przeżywała swój rozkwit przed ponad 100 milionami lat. Choć blaszki liściowe – wachlarzykowate – przypominają typowe liście roślin okrytozalążkowych, jednak miłorząb do nich nie należy. Jest rośliną nagozalążkową, tak jak drzewa iglaste. Ze względu na nieprzyjemny zapach dojrzałych nasion w parkach sadzi się osobniki męskie. Jest bowiem gatunkiem dwupiennym. Jego naturalnym obszarem występowania są południowo-wschodnie Chiny.
12. Jesion wyniosły
Jeden z okazalszych jesionów rośnie po prawej stronie głównej alejki idąc w kierunku muszli koncertowej. Jego obwód wynosi 180 cm.
Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) występuje w Europie i Azji, pospolity na terenie całej Polski. Drzewo zrzucające na zimę liście, bardzo wysokie, wyrastające do około 40 m, z wysoko sklepioną, cylindryczną koroną i stromo wznoszącymi się konarami. U drzew wolno rosnących pień przeważnie niski. Kora podłużnie spękana i szeroko żebrowana, szara. Kora młodych gałązek szarozielona. Pączki zimowe czarne. Liście pierzaste, kwiaty niepozorne, zebrane w wiechy; owoc — oskrzydlony orzeszek. Drewno ma twarde, elastyczne – na meble, narty.
13. Platan klonolistny
Dochodząc do centralnej części parku widać rosnący przy muszli koncertowej platan klonolistny (Platanus xacerifolia) o obwodzie 338 cm (wymiary pomnikowe). Niestety drzewo ma mocno przyciętą koronę, część górna jest martwa. Żywe, młode gałęzie odrastają od niższych części pnia.
Platan klonolistny to drzewo o wysokości do 50 m, o korze łuszczącej się dużymi, cienkimi płatami. Liście ostro klapowane podobne do liści klonu, jesienią brązowozielone, kwiaty niepozorne, zielone. Owoce – drobne orzeszki, w kulistych, zwisających główkach wiszą do wiosny. Preferuje miejsca słoneczne i ciepłe i żyzne gleby. Dobrze znosi warunki miejskie i cięcie. Obumierający platan, pełen dziupli jest miejscem gniazdowania wielu gatunków ptaków.
14. Robinia akacjowa
Od platana nasza ścieżka wiedzie w kierunku północno-zachodnim alejką, która dochodzi do furtki prowadzącej na teren szkoły podstawowej. Nieopodal furtki rośnie jedna z wielu robinii akcjowych – gatunku dominującego w parku. Jej obwód sięga 203 cm.
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), grochodrzew – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Niesłusznie zwana jest akacją białą. Pochodzi z Ameryki Północnej, a do Europy została sprowadzona w 1601 r. jako drzewo ozdobne, była sadzona w parkach, potem samorzutnie rozprzestrzeniła się w środowisku naturalnym. Gatunek inwazyjny. Gałązki ciemnobrązowe lub oliwkowobrązowe a pączki są ukryte między dwoma cierniami. Kwitnie w czerwcu, białymi wonnymi kwiatami, zebranymi w zwisające grona, owocami są suche, płaskie strąki długości do 10 cm. Jest często sadzona jako drzewo ozdobne i miododajne oraz gatunek pionierski (na jałowych glebach). Dostarcza cennego drewna (elastyczne, twarde, trudno łupliwe, lekkie, trwałe), używanego np. w stolarstwie, kołodziejstwie, bednarstwie. Problem stanowią odrosty korzeniowe, które utrudniają utrzymanie podszytu parku i wymagają corocznego wycinania.
15. Tajemnice gleby
Kierujemy się do wyjścia z parku na teren szkolny. Tu przy ogrodzeniu, na granicy z parkiem wykonana została do celów dydaktycznych odkrywka glebowa zabezpieczona siatką. Przy odkrywce stoi tablica informacyjna poświęcona glebie, jej strukturze, roli, rodzajom. Tablica została wykonana w ramach realizowanego przez szkołę projektu. Tu kończy się trasa ścieżki dendrologicznej w parku lutyńskim.
Bibliografia
Seneta Włodzimierz, Dendrologia, Warszawa 1976
Seneta Włodzimierz, Drzewa i krzewy liściaste, cz. I -III, Warszawa 1991 -1996
Aas Gregor, Riedmiller Andreas, Encyklopedia kieszonkowa - Drzewa, Warszawa 1995
Rybacka Jadwiga, Historia Lutyni, Lutynia 2001.
Strona Urzędu Gminy Miękinia, www.miekinia.pl
Strona Zespołu Szkół w Lutyni, www.zslutynia.go.pl
Drzewa i krzewy ozdobne, www.pinus.net.pl
Atlas roślin naczyniowych Polski, www.atlas-roślin.pl
Uwagi
Informacje dodatkowe
Zespół Szkół w Lutyni w 2005 roku realizował projekt Park – zielony przystanek na ścieżce dydaktyczno – przyrodniczej w Lutyni “Dwie Wieże” w ramach programu Szkoły dla Ekorozwoju na Dolnym Śląsku. Dzięki otrzymanej dotacji z Fundacji Partnerstwo dla Środowiska dokonano rewaloryzacji parku i próby przywrócenia jego dawnej świetności. Efektem pracy szkoły jest między innymi: instalacja trzech tablic informacyjnych, oznakowanie ścieżki tabliczkami z logo, wysprzątanie terenu parku i przydzielenie jego sektorów poszczególnym klasom pod opiekę, dosadzenie drzew i krzewów, rozwieszenie tabliczek z nazwami gatunkowymi drzew rosnących w parku, montaż budek lęgowych dla ptaków, koszy na śmieci, tabliczek porządkowych, ustawienie i odświeżenie ławek. W czasie realizacji nawiązane zostały partnerskie stosunki z firmami lokalnymi oraz Stowarzyszeniem Przyjaciół Lutyni, które życzliwie odniosły się do inicjatywy szkoły i zobowiązały się do dalszej pomocy. Ostatnio obserwuje się wzrost ilości spacerowiczów – zwłaszcza matek z małymi dziećmi, które chętnie odwiedzają park i sąsiadujący z nim plac zabaw. Zadbany park mógłby być chlubą miejscowości, lecz wymaga to współdziałania mieszkańców, samorządu terytorialnego, szkoły, OSP, rady sołeckiej.
Mocne strony parku to spokój i cisza, dogodne położenie – na obrzeżu wsi, bogactwo ptasiej fauny, mikroklimat – cień i chłód, który dają wysokie drzewa oraz ogólna dostępność. Słabe strony: dewastacje, zaśmiecanie i kradzieże, ze względu na brak ogrodzenia i nadzoru oraz zły stan zdrowotny drzewostanu.
Autorzy
Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespół Szkół w Lutyni
ul. Szkolna 7
55-330 Miękinia
e-mail: zespol.lutynia@op.pl
Opiekun grupy:
Dorota Palczyńska
Autorzy opisu:
uczniowie klas I – III gimnazjum, członkowie SK LOP “Stokrotka” oraz uczniowie klas IV-VI Szkoły Podstawowej w Lutyni
Współpracujacy nauczyciele:
Anna Listwan oraz Marzena Stefańska
Podziękowania:
Dziękujemy:
- za pomoc w organizacji zajęć dyrektor ZS w Lutyni pani Jadwidze Rybackiej
- za pomoc w oznaczaniu gatunków pracownikowi Instytutu Botaniki we Wrocławiu – panu Markowi Malickiemu
- za udostępnieni danych – Urzędowi Gminy Miękinia
Ładowanie danych ...