Park podworski w Głogowcu zlokalizowany jest w powiecie kutnowskim, gminie Kutno w odległości ok. 7 km na północny zachód od siedziby gminy. Głogowiec położony jest przy trasie łączącej Kutno z miejscowościami Łanięta i Lubień Kujawski. Około 800 m na wschód od wsi przebiega linia kolejowa Kutno – Płock. Zespół dworsko – folwarczny zajmuje rozległą powierzchnię 5,3 ha, w zarysie zbliżoną do kwadratu. Sam park z podjazdem to obszar 3,15 ha w tym wody 1,1 ha. Po wojnie właścicielem parku była Stacja Hodowli Roślin Ogrodniczych Gołębiew filia w Głogowcu, użytkownikiem pracownicy SHRO. Od lat 90-tych właścicielem jest AWRSP OT w Łodzi, użytkownikiem zaś Przedsiębiorstwo Rolnicze "Głogus". Infrastruktura: brak na terenie parku szaletów, ławeczek; poza obszarem parku znajduje się sklep spożywczy.

Historia

Wieś Głogowiec należała do XIX wieku do Głogowskich, następnie Łempickich, przed wojną zaś do posła II Rzeczypospolitej – Ignacego Szebeko. Park jest częścią zespołu dworsko-folwarcznego usytuowanego w zachodniej części wsi, w bezpośrednim sąsiedztwie terenu kościelnego, od którego oddziela go ogród parafialny. Na jego terenie znajduje się dwór i oficyna. Cały kompleks pochodzi z końca XIX w. Park jest stosunkowo dużym obiektem o kształcie zbliżonym do prostokąta. Można wyróżnić w nim trzy części: zachodnią, środkową – otaczającą dwór i wschodnią. Część zachodnią zajmują obecnie ogródki działkowe, kiedyś rósł tam sad. W części środkowej usytuowany jest duży, drewniany dwór z tarasem od strony wschodniej. Nieopodal za wąskim pasem drzew znajdował się sad oraz warzywnik dworski. Dwór ma cechy podwarszawskiej architektury letniskowej. Składa się z drewnianej, piętrowej części środkowej i parterowych elementów bocznych, które prawdopodobnie dobudowano później. W okresie powojennym część dworu zajmowało przedszkole. Do dziś jest użytkowany – z przeznaczeniem na pomieszczenia biurowo-socjalne gospodarstwa „Głogus” (parter) i mieszkalne – poddasze. Park otoczony jest murem z kamienia polnego łupanego, w którym od strony południowej usytuowana jest brama wjazdowa. Dzięki niemu pierwotne granice parku nie uległy zmianie. Do dziś zachował się układ alei i ścieżek, choć pojawiły się dzikie przejścia ułatwiające ludziom komunikację. Od bramy wjazdowej do dworu prowadziła szeroka aleja lipowa przebiegająca groblą łączącą dwa stawy po obu jej stronach. Przed elewacją frontową budynku rozpościerał się rozległy podjazd, porośnięty trawą i obsadzony na obrzeżach krzewami ozdobnymi, były to m.in. świerk kłujący, zwyczajny, głóg dwuszyjkowy. Największe zniszczenia na terenie parku dokonały się w okresie wojennym. Wówczas to na obszarze wspomnianego podjazdu utworzono "okólnik", miejsce wypasu zwierząt przetrzymywanych w pobliskiej stajni. Bezpowrotnie zniszczono wiele wartościowych drzew i krzewów. W okresie powojennym nie doszło do poważnych zniszczeń na terenie parku. Usuwano jedynie drzewa, które nie oparły się warunkom klimatycznym i wiekowi. Szczególnie w latach 90-tych usunięto wiele jesionów, które z przyczyn nieokreślonych masowo usychały.

Przyroda

Drzewostan na terenie parku jest urozmaicony, jednak zdecydowanie dominują drzewa liściaste. Rozmiarami imponują lipy i topole białe – białodrzewy. Poza tym występują także grochodrzewy, klony, kasztanowce, wierzby oraz jesiony i graby. Drzewa te posadzone są w szpalerach lub tworzą alejki. Zachowały się także pojedyncze drzewa iglaste: świerk pospolity i modrzew europejski rosnący nad brzegiem stawu. Na terenie parku znajdują się cztery drzewa pomnikowe. Są to: platan klonolistny, lipa drobnolistna oraz dwa jesiony wyniosłe. Obecnie park jest ogólnodostępny i niestety dość mocno zaniedbany. Brak prac porządkowo-pielęgnacyjnych doprowadził do rozprzestrzenienia się samosiewów drzew i krzewów, które są konkurencyjne dla pozostałych. Drzewostan parku jest w złym stanie zdrowotnym, w konarach drzew występuje liczny posusz, są duże ubytki powierzchniowe i wgłębne. Jedynie białodrzewa prezentują się okazale i nie budzą zastrzeżeń. Elementem kompozycyjnym parku są stawy połączone ze sobą kanałami. Na terenie całego założenia znajdują się cztery zbiorniki wodne, które zaniedbane silnie zarastają roślinnością. Park wraz z dworem wpisany został z uwagi na czas powstania, architekturę dworu do rejestru zabytków decyzją nr 574 z dn. 08.09.1987 r.

Ścieżka

1. Wysokie, ceglane filary, na szczytach gipsowe sterczyny, dwie boczne furtki dla pieszych..., to pozostałości bramy wjazdowej do części rezydencjonalnej parku. Do dziś otwarte na oścież zapraszają na spacer po niezwykłym zakątku, gdzie pośród zieleni wiekowych drzew odnaleźć można i poczuć powiew dawnej świetności i blasku. W tym miejscu rozpoczniemy naszą wędrówkę po parku, kierując się szeroką aleją w kierunku północnym do centralnego miejsca parku – dworu. Niegdyś trasę tę pokonywano bryczkami o czym świadczy szerokość podjazdu. Podjazd po obu stronach wysadzony był lipami, tworzącymi piękny szpaler, po którym do dziś zachowały się tylko trzy drzewa tego gatunku i ścięte pnie potwierdzające ich obecność. Za lipami po obu stronach alei znajdują się połączone groblami stawy. Jeszcze w latach 90-tych raj dla wędkarzy, dziś zaniedbane stanowią ostoję ptactwa dzikiego, które znalazło schronienie w gęsto porastającej staw pałce wodnej. Latem goszczą tu łyski, kaczki krzyżówki, przed kilkoma laty można też było spotkać odpoczywające łabędzie nieme.

2. Jeszcze kilka kroków i wyłania się przed nami otoczony zielenią drzew najstarszy obiekt zespołu dworsko – folwarcznego. Dwór, bo o nim mowa, wzniesiony został na planie prostokąta po linii północ – południe w latach 1881 – 1900. Budynek zawiera zarówno elementy neoklasycystyczne (skrzydła), jak i modernistyczne – zastosowanie elementów żeliwnych. W budynku wyraźnie widać dwie części: centralną i boczną. Część centralna na planie kwadratu, wykonana z drewna, piętrowa. Przed głównym wejściem znajduje się drewniany ganek z balkonem pokrytym daszkiem, poprzedzony pięknymi schodami o murowanej balustradzie. Od strony ogrodowej wyjście na okazały ceglany taras. Dawniej część tarasu pokryta była deskową podłogą, cały zaś otoczony był piękną żeliwną, ażurową balustradą, po której dziś zostały tylko fragmenty. Niewielkie schody z tarasu prowadziły do fontanny znajdującej się naprzeciw. Obiekt posiada oryginalny, drewniany wystrój elewacji w formie opasek o ornamentach roślinnych. Do dziś zachowała się drewniana klatka schodowa, częściowo parkiety, a także stiukowa rozeta w pomieszczeniu z wyjściem na taras. Układ wnętrz po 1945 roku został zmieniony. Boczne skrzydła dworu, stanowią parterowy, murowany element.
3. Przed elewacją frontową dworu rozpościera się rozległy podjazd o owalnym zarysie, porośnięty trawą i obsadzony na obrzeżach drzewami liściastymi, głównie jesionami i lipami. To na nim znajdują się tuż obok siebie trzy spośród czterech pomników przyrody występujących w parku. Zdecydowanie bardzo okazale prezentuje się platan klonolistny (Platanus acerifolium), który jak podają źródła, jest najokazalszym i jednocześnie najcenniejszym gatunkiem egzotycznym na terenie powiatu kutnowskiego. Występuje w Ameryce Północnej i Południowej. Rozpoznawany po szarokremowej łuszczącej się łaciato korze. Liście duże z trójkątnymi, zębatymi klapami, owoce zaś zebrane w kuliste owocostany, rozpadające się na wiosnę. Platan klonolistny jest perełką głogowieckiego parku. Imponujący swoimi rozmiarami, o czym świadczą liczby: obwód pnia na wysokości 0,7 m wynosi 960 cm (pomiar na wysokości 1,3 m niemożliwy, z uwagi na nisko rozpoczynające się rozwidlenie pnia), wysokość 26 m a powierzchnia rzutu pionowego korony drzewa ok.750 m². Żeby wyobrazić sobie wielkość tego pomnika przyrody, warto wiedzieć, że objąć go potrafi dopiero 4 dorosłych ludzi. Jest to niemy świadek historii, która i na nim pozostawiła swoje ślady. W przeszłości drzewo ratowane było przez chirurgów drzew, w związku z uszkodzeniem jednego z pięciu konarów, wówczas zamontowano wiązania podtrzymujące konary. Obecnie również wymaga wykonania pewnych prac konserwatorskich i zabezpieczających, ze względu na rozległą erozję i próchnicę oraz groźbę rozłamania konarów.
4. W odległości ok.15 metrów od platana rosną kolejne obiekty objęte ochroną - lipa drobnolistna i jesion wyniosły. Lipa uszkodzona w 70 –80% nie oparła się silnym wiatrom i historii. Drewno lipowe ze względu na swe walory, znalazło szerokie zastosowanie. Białe, miękkie, lekkie i mocne nadaje się do rzeźbienia, na stolnice, deski kreślarskie, wyroby snycerskie. Jej kwiaty natomiast są źródłem miodu, pięknego zapachu ale mają także własności lecznicze, to z nich sporządzamy napary uspokajające i napotne.
5. Następnie kroki swe kierujemy za dwór, gdzie z lewej strony boiska na osi dworu znajduje się polana, a w jej centralnej części murowany basen fontanny. W jego tle rozpościera się szpaler wysadzony grabami. Niegdyś tuż przy nim rósł piękny jesion w odmianie zwisającej, pod którym usytuowana była scena. Odbywały się na niej wiejskie uroczystości dożynkowe i zabawy taneczne. Niestety dziś nie ma śladu ani jesionu ani sceny. Kierując się dalej na południe mijamy po lewej stronie trzy świerki. Rosnąc nad kanałem łączącym stawy, w otoczeniu samosiewek i krzaczastych zarośli osiągnęły imponujące wymiary.
6. Ścieżka, którą idziemy, prowadzi nas do głównej alei biegnącej równolegle do parkanu otaczającego południową stronę parku. Parkan utworzony z kamienia zachował się w bardzo dobrym stanie. Równolegle do niego rozpościera się szpaler wysadzony początkowo jesionami i kasztanowcami, następnie przechodzi w klony pospolite i polne. Po lewej stronie obecnie porośniętej samosiewkami drzew i krzewów, jeszcze przed kilkoma laty był plac zabaw dla dzieci. Kierując się dalej na wschód, dochodzimy do trzeciego już stawu. Miejsce urokliwe ze względu na otaczające staw białodrzewy, które utworzyły tu piękną aleję. Drzewa imponujące swoimi rozmiarami, obwody siedemnastu najokazalszych wahają się w granicy od 320 do 479 cm. Stanowią po platanie najokazalsze egzemplarze w parku. Do dziś nie zostały objęte ochroną, choć biorąc pod uwagę ich wygląd i wymiary powinno to już nastąpić. Topola biała dorasta do wysokości 40 m. Ma szeroką, zaokrągloną koronę, gładką zielonkawoszarą lub kredowobiałą korę. Liście 3-5 klapowe lub owalnojajowate pokryte białym, filcowatym kutnerem.
7. Mijając staw oraz gąszcz samosiewek klonu, topoli i grabu dochodzimy do alei grabowo – lipowej. Graby choć mocno pochylone, znajdują się w dobrym stanie zdrowotnym, lipy zaś porastające prawą stronę alei są osłabione i bardzo przerzedzone.
8. Z alei grabowo-lipowej przechodzimy na teren przyległego do parku dworskiego - ogrodu parafialnego. Niegdyś sad owocowy, dziś miejsce zadbane, przyozdobione głównie krzewami. Teren mimo, iż oddzielony ogrodzeniem (obecnie zniszczonym) stanowi dla ludzi jedno. Jest to kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy połączony z religijnością i kultem Maryjnym. Miejsca te łączy także piękny wątek historyczny. To właśnie alejami parku dworskiego a następnie parafialnego wędrował generał Tadeusz Kutrzeba, który przebywał ze swoim sztabem wojskowym w Głogowcu na plebanii i w pałacu dworskim, skąd dowodził słynną bitwą kampanii wrześniowej – bitwą nad Bzurą (8-14.IX.1939r).
9. Wędrując stacjami drogi krzyżowej malowniczo rozmieszczonymi wśród otaczającej zieleni i stawów ogrodu parafialnego, dojdziemy do kościoła. Warto wspomnieć, iż jest to pierwsza w Polsce droga krzyżowa łącząca Mękę Chrystusa i Historię Narodu Polskiego.
10. I tak doszliśmy do najstarszego obiektu wsi Głogowiec – kościoła parafialnego z 1434r., który niegdyś drewniany, później murowany stanowi perełkę wsi i Ziemi Kutnowskiej. Świątynia – dar dziedzica Głogowskiego jest rzadkim przykładem sakralnej architektury gotycko - renesansowej. W głównym ołtarzu piękna kopia Obrazu Jasnogórskiego – Madonna z Dzieciątkiem, wykonana na polecenie króla Władysława Jagiełło. W XVII w. otrzymał ją w darze od cara i zamieścił w tutejszej świątyni jeden z Głogowskich. W 1926 roku przybywa do Głogowca prezydent Ignacy Mościcki, aby przed cudownym obrazem modlić się o błogosłwieństwo dla kraju. 14 września 1975 r. Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji Obrazu Koroną papieską – darem papieża Pawła VI.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:

Szkoła Podstawowa w Klonowcu Starym

Klonowiec Stary

99-306 Łanięta

Opiekun grupy:

Elżbieta Sroczyńska

Autorzy opisu:

uczniowie szkolnego koła LOP z klas IV-VI. 

Współpracujacy nauczyciele:

Podziękowania:

Serdeczne podziękowania za udostępnienie danych i pomoc w ich uzyskaniu dla pracowników Urzędu Gminy w Kutnie oraz Andrzeja Latosa - pracownika Starostwa Powiatowego w Kutnie.

Ładowanie danych ...