Wieś Targoszyn położona jest w północnej części Wzgórz Strzegomskich, na wysokości około 205 m n.p.m., 11 km na wschód od Jawora, w gminie Mściwojów. Park mieści się w środkowej części wsi, na prawo od głównej drogi dojazdowej prowadzącej przez wieś. Zarząd nad parkiem sprawują włodarze Gminy Mściwojów.
Na terenie parku znajduje się neobarokowy z elementami neorenesansu i rokoko pałac, powstały w 1897 roku. Budynek ten powstał na planie zbliżonym do czworoboku, pokryty jest dachem spadowym łamanym. Przy bramie parkowej znajdują się zabudowania gospodarcze. Dookoła pałacu roztacza się park, którego pierwsze plany nakreślono już w 1855 roku. Inicjatorem przedsięwzięcia był ówczesny właściciel Targoszyna, baron Ulrich von Richthofen. Ostateczny charakter park uzyskał w 1879 roku dzięki projektom Eduarda Petzolda. Obecnie w budynku pałacu mieści się Centrum Kultury, Edukacji i Promocji “Dom Śląski”. Zarządca pałacu organizuje w nim cykliczne zajęcia ceramiczno-malarskie dla dzieci i młodzieży. W czerwcu rozgrywane są na terenie parku Międzynarodowe Zawody Sportowo-Pożarnicze, zaś na przełomie sierpnia i września odbywa się Międzynarodowy Plener Malarski.

Historia

Pierwsze wzmianki o Targoszynie pochodzą z 1335 roku, gdy Śląsk przechodził pod panowanie czeskie. Początkowo wieś nazywała się Bersdorf, nazwę te zmieniono na przełomie lat 1946-1948 na obecnie istniejącą.
Znacznie starszy od pałacu jest znajdujący się w miejscowości kościół p.w. św. Jadwigi o formach późnego gotyku. Pierwotnie był on świątynią poświęconą w 1335 roku, jednak nie zachowały się po niej pamiątki. Dzisiejszą formę kościół zawdzięcza budowniczym z przełomu XV i XVI oraz XVIII wieku. Kościół mieszczący się na wzgórzu w centrum wsi, posiada jedną nawę, wieżę zakończoną kopulastym hełmem, w minionym stuleciu kotwioną i wzmocnioną potężnymi przyporami z cegły. Wewnątrz kościoła w głównym ołtarzu mieści się cenny gotycki tryptyk z 1512 roku.
Budynek pałacu umieszczony został w przemyślnym założeniu parkowym i odgrodzony kamiennym murem od zabudowań folwarcznych. Całość zabudowań wraz z pięknym parkiem nosi nazwę Zespołu Pałacowo-Parkowego.
Po drugiej wojnie światowej pałac wraz z przyległościami przejął Skarb Państwa, gdzie stworzył Państwowy Zakład Doświadczalny oraz mieszkania dla pracowników. Po upadku komunizmu pałac przeszedł pod zarząd Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.
W 2001 roku został przejęty przez Gminę Mściwojów. 15 listopada tegoż roku podpisała ona umowę ze Stowarzyszeniem na Rzecz Promocji Dolnego Śląska o prowadzeniu wspólnego przedsięwzięcia pod nazwą Centrum Kultury, Edukacji i Promocji “Dom Śląski”. Głównym celem Centrum jest rozwój idei samorządności i popieranie przedsięwzięć związanych z kulturą, edukacją i promocją regionu Dolnego Śląska, rozwijanie kontaktów regionalnych i międzynarodowych, działalności kulturalno-oświatowej na rzecz mieszkańców gminy Mściwojów. Obecnie trwają prace nad odrestaurowaniem obiektu i przywróceniu mu dawnej świetności.

Przyroda

Park w Targoszynie to jedna z głównych atrakcji gminy Mściwojów, jest szczególnie cenny pod względem dendrologicznym, posiada dużą różnorodność gatunków drzew, drzewa są stare i dobrze utrzymane. Najcenniejszymi drzewami w parku są dęby, buki i platany. Najciekawsze z nich to dąb błotny (Quercus palustris) i buk zwyczajny odm. czerwonolistna (Fagus sylvatica ‘Purpurea’), rosną one przy alei na północny zachód od bramy wschodniej. Kolejnym okazem jest dąb czerwony (Quercus rubra). Rośnie on w północnej części parku. W przeszłości, oznaczając go, przybito na nim tabliczkę “Quercus robur”, czyli dąb szypułkowy, lecz z naszych oznaczeń wynika, że jest to dąb czerwony.
Główną atrakcją parku jest platan klonolistny (Platanus x acerifolia). Drzewo składa się z 3 pni. Z naszych pomiarów na podstawie obwodu pnia wynika, że jest to 306 letnie drzewo, charakteryzuje się rozłożystą koroną i plamistą korą. Drzewo to powinno być uznane za pomnik przyrody.
Runo leśne naszego parku jest bardzo bogate w trawy i zioła. Występuje tu wiechlina łąkowa, komosa, życica trwała, kupkówka pospolita i wyczyniec łąkowy. Można tu również napotkać okazy pięknych, interesujących roślin, są to np.: konwalia majowa, fiołek Rivina, fiołek trójbarwny, zawilec gajowy. Występują również rośliny pospolite: szczaw polny, jasnota purpurowa, jaskier ostry, rdest plamisty, tobołeki polne, przetacznik górski, bluszczyk kurdybanek oraz dąbrówka rozłogowa.
Stare drzewa są siedliskiem ptaków. Można tu usłyszeć kosy, słowiki, drozdy, zięby. Dla ptaków uczniowie gimnazjum i targoszyńskiej szkoły podstawowej umieścili na drzewach budki lęgowe. Gniazdują w nich m.in. sikory. Rano na trawie pasą się gołębie grzywacze, a wieczorem można zobaczyć latające nietoperze.

Ścieżka

Ścieżka dendrologiczna:
Ścieżka dydaktyczna została tak zaprojektowana, aby przedstawiała najciekawsze drzewa. Ma na celu podkreślenie walorów naszego parku i umożliwienie bliższego kontaktu z przyrodą. Ścieżka wraz z opisami drzew zaznaczona jest na planie parku.
1. Trasa ścieżki zaczyna się przy bramie głównej parku. Możemy zaobserwować przy niej tablicę z ciekawymi informacjami na temat roślinności występującej w parku i o zabytkowym pałacu.
2. Podążamy główną aleją w stronę pałacu wzniesionego w 1897 roku. Na południe od niego rośnie platan klonolistny (Platanus x acerifolia), który powinien być uznany za pomnik przyrody. Jest to drzewo liściaste o charakterystycznej łuszczącej się dużymi płatami korze.
3. Kolejnym okazem, przy którym należy się zatrzymać jest jodła jednobarwna (Abies concolor). Znajduje się przy najbardziej wysuniętym na południe rogu pałacu, na lewo od powyżej opisywanego platana. Jest to drzewo iglaste, ok. 40 m wysokości, ze stożkową koroną.
4. Wracamy na ścieżkę, która prowadzi nas do klombu, znajdującego się przed pałacem. Rośnie tam buk zwyczajny odmiana czerwonolistna (Fagus sylvatica ‘Purpurea’), z obliczeń wynika, że ma 138 lat. Jest to drzewo przechylone na zachód, ma wysoką koronę i oczywiście purpurowe liście.
5. Kolejnymi przystankami na naszej ścieżce dendrologicznej są dwa klony zwyczajne (Acer platanoides). Są to drzewa liściaste z kulistymi koronami, mają wg naszych obliczeń po126 lata i znajdują się przy alei, na północ od pałacu.
6. Podążając ścieżką dalej w kierunku północnym tempem spacerowym, po kilku minutach zobaczymy po prawej stronie niezwykle pięknego i rozłożystego buka zwyczajnego odmiana czerwonolistna. Ma on niski pień i olbrzymią rozłożystą koronę, gdyż nie rośnie obok niego inne drzewo. Ma 157 lat.
7. Kolejnym obiektem obserwacji jest grab pospolity (Carpinus betulus). Rośnie on nieco w głąb parku, na północ od wyżej opisanego buka i na wschód od ścieżki. Również jak on ma rozłożystą koronę, liczy 148 lat.
8. Ścieżka lekko zakręca i biegnie na północny zachód, podążamy nią, aby zobaczyć dąb czerwony. Rośnie on w bliskim sąsiedztwie ścieżki, prawie na jej zakręcie, po prawej stronie. Widnieje na nim tabliczka “Quercus robur”, lecz z naszych oznaczeń wynika, ze jest to “Quercus rubra”, wskazuje na to kształt liści, brak szypułek oraz okrągłe żołędzie. Drzewo ma około 117 lat.
9. Wytrwale podążamy ścieżką, która zmienia swój kierunek, biegnie na zachód a następnie na południe. Po lewej stronie rośnie klon jawor (Acer pseudoplatanus). Jest to drzewo liściaste o charakterystycznej plamistej korze i o silnych konarach. Mimo, że nasza miejscowość leży w powiecie jaworskim, a miasto Jawor swą nazwę otrzymało od rosnących w okolicy, dużych ilości jaworów, mało kto umie rozpoznać to drzewo.
10. Ostatnim, godnym szczególnej uwagi drzewem jest klon srebrzysty (Acer saccharinum), który rośnie niedaleko pomnika XXV-lecia PRL-u, na południu parku. Klon ma 113 lat i charakteryzuje się srebrzystym spodem liścia i rozłożystą koroną.

Bibliografia

Seneta Włodzimierz, Dendrologia, Warszawa 1976
Kościelny Stanisław, Sękowski Bolesław, Drzewa i krzewy – klucz do oznaczania, Warszawa 1971
Pospolite rośliny środkowej Europy, Warszawa 1990
Aas Gregor, Riedmiller Andreas, Drzewa, Warszawa 2005
Kremer Bruno T., Drzewa – leksykon przyrodniczy, Warszawa 1995
Bolliger, Erben, Grau, Heubl, Krzewy, Warszawa 1998
http://www.dolnyslask.org/palace/obiekty/targoszyn
http://www.msciwojow.pl
http://www.powiat-jawor.org.pl

Uwagi

Informacje dodatkowe:
W parku znajduje się pałac, który przy odpowiednim zagospodarowaniu mógłby pełnić przez cały rok wiele funkcji. Ogrodzenie jest w stanie prawie dobrym. Nie ma wyraźnie wyznaczonego miejsca parkingowego, ale przy bramie wejściowej do parku są miejsca do parkowania. Dawniej w parku odbywały się zawody jeździeckie i zachował się wybieg dla koni. Nie ma ławeczek i koszy na śmieci. Ostatnio przy bramie wejściowej powstał plac zabaw dla dzieci, jest czysty i dobrze utrzymany.
Mocne strony parku: piękny, stary drzewostan, dobrze utrzymane alejki i wykoszone trawniki, pozwalające dostrzec piękno drzew, cisza, spokój, doskonała atmosfera do wypoczynku i rekreacji.
Słabe strony parku: brak ławeczek w wypoczynkowych zakątkach parku, brak toalet, nie ma obiektu gastronomicznego, ani miejsca wyznaczonego do biwakowania.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Publiczne Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Marcinowicach
ul. Marcinowice 57
58-407 Marcinowice
Opiekun grupy:
Krystyna Kuc 
Autorzy opisu:
Chętni uczniowie klasy IIIa mieszkający w Targoszynie. Agnieszka Tereszkiewicz i Patrycja Pawlik zajęły się oznaczeniem drzew i roślin zielnych, opisem walorów przyrodniczych parku i wyznaczeniem ścieżki dydaktycznej. Jakub Święs, Mateusz Kula i Mateusz Świderski przeprowadzili wywiad z mieszkańcami parku, oraz z osobami, które pamiętają czasy jego świetności. Sporządzili i przeprowadzili ankietę na temat parku. Przeanalizowali jej wyniki. Łukasz Malinowski i Adam Kurek wykonali zdjęcia parku. Historię wsi Targoszyn i zespołu pałacowo – parkowego opracowała Ania Zdziech. Michał Kruk opracował projekt informatycznie i skompletował wszystkie dokumenty.
Współpracujacy nauczyciele:
mgr Beata Bochen – nauczycielka przyrody ze Szkoły Podstawowej w Targoszynie

Ładowanie danych ...