Dawny park pałacowy położony jest w zachodniej części wsi przy drodze Kołobrzeg – Świdwin. Właścicielami są Teresa i Lech Kostrzewscy zamieszkali w Świdwinie. Park zajmuje powierzchnię około 2 ha. W związku z tym, że znajduje się przy drodze Świdwin – Kołobrzeg, łatwo można tu dojechać. Rozciąga się po lewej stronie tej drogi we wsi Wartkowo, lub z prawej strony jadąc od Kołobrzegu. W granicach parku wznosi się zabytkowy pałac z przełomu XIX i XX wieku. Po wyzwoleniu był siedzibą kierownictwa Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Obecnie pałac służy jako mieszkanie dla kilku rodzin z Kartkowa. Przy pałacu znajdują się budynki gospodarcze mieszkańców. Przed pałacem po lewej stronie widać budynek z końca XIX wieku wykorzystywany jako pomieszczenie gospodarcze zakładu rolnego. Po prawej stronie widoczne są ruiny byłej obory i stodoły. Park decyzją z 2 02. 1978 roku Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Koszalinie wpisany jest do rejestru zabytków pismem Kl. IV. 5340/9/78. Nr rejestru – 980.

Historia

Pierwsze wzmianki o Wartkowie pojawiają się w 1260 roku jako o dobrach parafii Gościno, w 1276 roku jako stanowiło uposażenie katedry w Kołobrzegu. W 1666 roku wieś była w posiadaniu Hessego Blankenburga, w 1758 roku dobra te odziedziczył wnuk Dietrich. Po jego wczesnej śmierci dobrami zarządzała jego matka grafini Schippenbach. W 1804 roku pułkownik Carl Heinrich von Bardeleben nabył w posiadanie Wartkowo za 50.000 talarów. W 1828 roku majątek ten nabył mistrz rycerski Heinrich Eickstedt, który utworzył majątek w Dargocicach (do roku 1945 Eickstedtswalde). W 1858 roku nowym właścicielem został gen. Von Robel. Od 1914 roku Wartkowo należało do Otto Selle, którego inicjały znajdują się na jednym z budynków gospodarczych przy zabytkowym pałacu. Ostatnim właścicielem do 1945 roku był Walter Schmidt. Wybudował dla swoich pracowników kilkanaście budynków przy głównej drodze wiejskiej, którą wylał betonem. Na niektórych domach można znaleźć inicjały W. S. z datami 1935, 1939, 1942. Po II wojnie światowej w pałacu znajdowały się biura PGR, obecnie zamieszkuje tu kilka rodzin. Wydarzeń historycznych związanych z tym parkiem nie było, chyba że można uznać za takie wydarzenie przemarsz drogą obok parku wojska z okolic Sławoborza w kierunku Kołobrzegu przez Gościno 4 marca 1945r. Obecnie park nie pełni żadnych funkcji oprócz krajobrazowej i dydaktycznej dla młodzieży szkolnej.

Przyroda

Park zajmuje teren nieregularnego pięciokąta z główną osią, którą stanowi Aleja Jaworowa. W kierunku południowo-zachodnim aleja dochodzi do trawnika, drugi koniec łączy się z drogą wojewódzką Kołobrzeg – Świdwin. Osobliwością przyrodniczą istniejącą w tym parku jest dąb szypułkowy (Quercus robur). Obwód na wysokości pierśnicy wynosi 670 cm. Jest drzewem o największym obwodzie na terenie gminy Gościno. Jego wiek określony został na około 500 lat. Wykazało to badanie specjalistyczne. Dąb ten nazwany został przez młodzież „Wartek”. Innymi osobliwościami są: jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) – obwód 412 cm oraz dąb czerwony (Quercus rubra) o obwodzie 382 cm. Wymienione drzewa uchwałą Rady Gminy w Gościnie Nr XIX/138/04 z dnia 30 września 2004 roku uznane zostały pomnikami przyrody. Publikacja – Dziennik Urzędowy Województwa zachodniopomorskiego Nr 83 z 2004 roku, poz. 1483. W parku tym jest największe w okolicy skupisko jaworów (Acer pseudoplatanus) o dużych rozmiarach na tak małym obszarze. Rosną po obu stronach jedynej alei w tym parku, tworząc Aleję Jaworową. Drugim dominującym gatunkiem są jesiony. W części południowej parku znajduje się stary sad. Na schemacie widnieje jeszcze jedna aleja. Aleją tą przepędzano bydło na pastwiska.

Ścieżka

Ścieżki dydaktycznej w sensie ścisłym nie ma w tym parku. Wędrówka zaczyna się od pomnika przyrody, którym jest dąb szypułkowy. Kolejne przystanki to następne pomniki przyrody, m.in. jesion i dąb czerwony. Młodzież porównuje liście tych drzew, ucząc się w ten sposób rozpoznawania ich. Za dębem wchodzi się na Aleję Jaworową. Na początku rośnie klon jesionolistny (Acer negundo), dalej przy alei same jawory. W głębi parku po obu stronach rosną jesiony i klony oraz duża ilość młodych jaworów. W alei młodzież poznaje cechy charakterystyczne tych drzew, m. in. korę, nasiona i inne.
W parku nie znajdują się żadne elementy infrastruktury.
Słabą stroną parku jest postępująca degradacja. Właściciel nie jest zainteresowany jego rewitalizacją. Wiele lat temu Aleja Jaworowa była utwardzona brukiem. Obecnie kamienie z tej alei zostały zebrane i wywiezione.
Wójt gminy Gościno czyni starania o fundusze na leczenie oraz wyeksponowanie dębu – pomnika przyrody rosnącego w tym parku.

Bibliografia

Kościelny Stanisław, Sękowski Bolesław, Drzewa i krzewy – klucze do oznaczania, Warszawa 1971
Rostański Krzysztof, Rostański Krzysztof, Marek, Atlas i klucz drzewa i krzewy, Krzeszowice 1999
Szafer Władysław (red), Ochrona przyrodniczego środowiska człowieka, Warszawa 1976
Manfred Vollack, Das Kolberger Land, Husum 1999
Ślaski Kazimierz, Dzieje Ziemi Kołobrzeskiej do czasów jej germanizacji, Toruń 1948
Dokumentacja parków zabytkowych, Urząd Gminy w Gościnie
Dzienniki Urzędowe Województwa Zachodniopomorskiego

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Robuniu
78-120 Gościno
Opiekun grupy:
Andrzej Tuszyński 
Autorzy opisu:
uczniowie klasy IV w roku szkolnym 2007/2008, członkowie Koła Młodych Przyrodników – Adrianna Zalewska, Agnieszka Zarzycka, Olga Gudalewicz, Martyna Kmieć, Malwina Krystyniak, Natalia Grudkowska, Jagoda Kondziołka, Justyna Mańkowska, Wojciech Kaliński, Mateusz Janowski, Radosław Majewski, Sebastian Łękawski.
Współpracujacy nauczyciele:
mgr Witold Juszczak – nauczyciel języka niemieckiego oraz mgr Kamila Tuszyńska – tłumaczenie z tekstów napisanych w języku niemieckim, mgr Mirosław Piesik – obróbka starych fotografii.
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy panom: inż. Wacławowi Chatkiewiczowi, inspektorowi w Urzędzie Gminy w Gościnie oraz mgr. inż. Marianowi Sieradzkiemu wójtowi gminy Gościno za udostępnienie materiałów i pomoc merytoryczną, Mirosławowi Sokołowskiemu za możliwość zwiedzania zespołu pałacowo – parkowego i wykonania fotografii.

Ładowanie danych ...