Zespół parkowo-pałacowy w Bobrku położony jest w północnej części wsi Bobrek. Obecnie obiekt ten znajduje się w rękach prywatnych, od 2002 roku właścicielem jest Raoof Ziyad, na którym spoczywa opieka nad parkiem i pałacem. Powierzchnia założenia nie uległa zmianie od czasu jego powstania i wynosi około 24 ha. W 1925 r. park został uznany za zabytek przyrody. Park stanowi przykład dużego naturalistycznego parku krajobrazowego. Na terenie założenia, w południowo-wschodniej jego części, znajduje się pałac i oficyna z budynkami gospodarczymi. Pałac usytuowany jest na osi północ-południe. Do pałacu prowadzi główna droga dojazdowa, która znajduje się od strony południowej parku. Na terenie założenia płynie strumyk, który dzieli się na kilka wijących się odnóży. Jedna z odnóg opływa pałac łukiem, co daje bardzo ładny efekt. Strumyk ten wypływa ze stawu znajdującego się w południowej części parku. Układ kompozycyjny parku zachował się dość dobrze. Podobnie układ komunikacyjny nie uległ większym zmianom. W parku znajdują się liczne alejki, wydeptane przez mieszkańców wsi w miejscach, gdzie kiedyś biegły aleje parkowe. Na terenie obiektu możemy podziwiać jeszcze pozostałości po fontannie, kapliczkę oraz umieszczoną na polanie po środku parku kamienną płytę z napisem “Tu leży koń wierny towarzysz wojny światowej i bolszewickiej 1936”, którą jednak trudno jest odnaleźć w wysokiej trawie polany. Główne budynki znajdujące się w parku przetrwały od 1848 roku do dziś w niemal niezmienionym składzie. W okresie powojennym nie wybudowano na terenie parku nowych (jedynie w sąsiedztwie budynków gospodarczych wzniesiono dwa magazyny GS). W bardzo bliskim sąsiedztwie założenia, na terenie wsi Bobrek, znajdują się bardzo cenne zabytki: czworaki, w których mieszka służba pałacowa, spichlerz, w którym przechowywano płody rolne oraz kościół pod wezwaniem Trójcy Świętej.

Historia

Pierwsze wzmianki o pałacu w Bobrku, a dokładnie o zamku w Bobrku, na miejscu którego miał powstać obecny pałac, pochodzą już z 1408 r. Zamek ten należał najprawdopodobniej do wojewody łęczyckiego Jana Ligęzy herbu Półkozic. W 1655 r. zamek w Bobrku przejął generał Wirtz, który w 1656 r. opuszczając Bobrek spalił zamek. Następnym posiadaczem klucza bobreckego była rodzina Wielopolskich, a od 1779 r. Potuliccy. To oni wznieśli bardzo dużo zabudowań gospodarczych na terenie wsi oraz w pierwszej połowie XIX wybudowali nowy neoklasycystyczny pałac wraz z oficyną wśród lasu dębowego, który został zaadaptowany na park. Potuilccy do wybudowania pałacu posłużyli się starymi piwnicami i ich sklepieniami, oraz fragmentami murów. Jednak w 1877 r. klucz bobrecki przeszedł w ręce rodziny Ogińskich herbu Oginiec, gdy Mariia Gabriela Potulicka wyszła za mąż za księcia Michała Ogińskiego. Następnie dobra bobreckie przechodzą w ręce książąt Sapiehów. Po II wojnie światowej dekret o reformie rolnej pozbawił majątku Sapiehów, a ziemie zostały porozdzielane między ludzi. Sady, które przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, uległy dewastacji. Podobny los spotkał ogrody i wiele przepięknych drzew, które wykarczowano. W 1945 r. w pałacu i oficynie umieszczono Szkołę Specjalną, a budynki gospodarcze znalazły się pod zarządem Administracji Lasów Państwowych. Później w pałacu mieściła się szkoła podstawowa, a od 1968 r. przedszkole. Pałac miał być też wykorzystywany na cele Państwowego Muzeum w Oświęcimiu i Archiwum w Chrzanowie. Budynki gospodarcze użytkowała miejscowa Gminna Spółdzielnia (m.in. w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu znajdowała się wędliniarnia), a sam park był pod zarządem Urzędu Miasta i Gminy w Chrzanowie. W 1979 r. zachodnia część pałacu spłonęła i od tej pory pałac popadał w ruinę. Po gruntownym remoncie oficyny pałacowej w 1983 r. zajęła ją Spółdzielnia Pracy “JUNIOR” później zwana “REPRODEX”. W tym samym roku pałac wraz z parkiem przyznano na własność gminie Chełmek. W 2002 r. założenie pałacowo-parkowe kupił Raoof Ziyad, który jest jego obecnym właścicielem.

Przyroda

Dookoła pałacu rozciąga się rozległy krajobrazowy park, który pozostaje nadal w granicach pierwotnych, a jego narys ma kształt trójkąta. Park porastają duże grupy drzew, które w połączeniu tworzą szereg wnętrz kompozycyjnych, połączonych ze sobą ciągami widokowymi. Można znaleźć tu duże klomby składającej się z wysokich drzew, które otoczone są pasami z derenia białego. Drzewostan parku nie uległ dużym zmianom, dlatego bardzo łatwo możemy wyznaczyć granice starego drzewostanu. Podstawowe gatunki rosnące w parku to dąb szypułkowy, lipa szerokolistna, grab pospolity, jesion wyniosły i modrzew europejski. Oprócz gatunków rodzimych możemy podziwiać tu gatunki egzotyczne: sosna wejmutka, robinia biała i kasztanowiec pospolity. Podstawowy drzewostan stanowią okazy, które mają około 150 lat. W parku przybyły jedynie drzewa, które same się posiały (samosiewny). Na terenie założenia przeważają jednak dęby szypułkowe, które pozostały po borze dębowym rosnącym tu przed laty. W parku znajdują się 43 drzewa w wieku od 100 do 400 lat, które uznane zostały za pomniki przyrody. Są to: dęby szypułkowe (18 szt.), klony pospolite (5 szt.), klony jawory (3 szt.), jesiony wyniosłe (8 szt.), graby pospolite (4 szt.), wiązy szypułkowe (2 szt.), lipa szerokolistna (1 szt.) i brzoza brodawkowata (1 szt.). Drzewa te są w bardzo złym stanie, wiele jest spróchniałych i podsuszonych. Na terenie parku podziwiać można wiele cennych gatunków bylin kwitnących wiosną: zawilca gajowego, knieć błotną i kosaćca żółtego.

Ścieżka

Ścieżkę dydaktyczną po zabytkowym Zespole parkowo–pałacowym w Bobrku zaprojektowaliśmy uwzględniając zarówno jego walory przyrodnicze jak i historyczne. Planując ścieżkę chcieliśmy pokazać najpiękniejsze miejsca nie tylko w parku, ale także najciekawsze miejsca znajdujące się we wsi Bobrek. Na początek ścieżki proponujemy kościół w Bobrku.

1. Trasę wycieczki rozpoczynamy od zwiedzania ponad 200-letniego kościoła pod wezwaniem Trójcy Świętej w Bobrku. Za lata budowy kościoła przyjmuje się okres od 1780 do 1798 roku. Przemawia za tym fakt, że na wieży pokrytej kopułą umieszczono rok 1798, co wskazywałoby na czas zakończenia budowy. W roku 1810 hr. Teresa Wielkopolska wraz z synem wystąpiła o erygowanie parafii w poświęconym w lipcu 1804 roku kościele. Dopiero w roku 1840, został wystawiony akt notarialny powołania parafii na ręce aktualnych właścicieli dóbr bobreckich hr. Kazimierza Potulickiego i jego żony, z domu Wielopolskiej. W tym dokumencie wymieniona jest także Zofia z Kossowskich hr. Wielopolska, dożywotniczka po św. hr. Ignacym Wielopolskim. Kościół i plebania wybudowane zostały w stylu klasycystycznym, jako jedne z wcześniejszych budowli sakralnych w tym stylu w południowej Polsce. Zaś struktura wnętrza kościoła i kompozycja urbanistyczna powierzchni dojazdowej odznaczają się cechami późnobarokowymi. Kościół jest murowany, otynkowany, z kamiennym cokołem. Posiada zegar umieszczony na wieży nakrytej łamaną kopułą z oświetlonym krzyżem, widocznym z bardzo daleka. Wewnątrz znajduje się jednoprzęsłowe prezbiterium zamknięte półkolistą nawą o narożach wewnątrz zaokrąglonych z dwoma przęsłami i dwoma półprzęsłami. Pierwotnie w prezbiterium znajdował się skromny ołtarz, a nad nim olejny, barokowy obraz Świętej Trójcy namalowany na płótnie w I połowie XVIII wieku, autorstwa Szymona Czechowicza. Przy prezbiterium z obu stron umieszczone są piętrowe przybudówki, w których mieści się kaplica i zakrystia. W nawie znajdują się wnęki ołtarzowe. Po śmierci fundatorów prace o charakterze wykończeniowym, głównie wyposażenie świątyni, prowadzone były kosztem Zofii Kossowskiej hr. Wielopolskiej i jej córki Barbary wraz z mężem hr. Kazimierzem Potulickim (od roku 1822). Hrabiostwo Potulickich po rozebraniu kaplicy pałacowej i ołtarza w roku 1847 przekazali większość sprzętów do wybudowanego kościoła, m. in.: monstrancję barokową z ok. 1700 roku, sześć lichtarzy, tacę z II połowy XVIII w. Na początku II połowy XIX wieku hr. Potuliccy powierzyli namalowanie obrazów do kościoła Wojciechowi Stattlerowi, znanemu profesorowi oraz reorganizatorowi Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i wysoko cenionemu malarzowi z połowy XIX w. (m. in. przez A. Mickiewicza i J. Słowackiego). Obecnie w kościele znajdują się 3 jego obrazy: "Chrystus na krzyżu", "Matka Boska Bolesna", "Wizja Krzyża" (Stygmatyzacja), które nawiązują do włoskiego, wczesnego renesansu. W 1874 r. został wmurowany w prezbiterium ołtarz główny projektu Feliksa Księżarskiego z obrazem Trójcy Świętej w pięknej ramie, zakupionej w 1828 r. oraz z dwoma gipsowymi posągami: św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Wojciecha wykonanymi wg rysunków Jana Matejki (lub jego uczniów). W 1891 r., gdy właścicielką Bobrku została księżna Maria Ogińska wraz z mężem, dach kościoła pokryty został blachą miedzianą, a w 1904 r., w stulecie poświęcenia kościoła, położono posadzkę z płytek ceramicznych. Dwa lata później ściany i sklepienia świątyni zostały pokryte polichromią malowaną przez Stankiewicza z Oświęcimia, która w 1980 r. została odnowiona przez Wielgusa z Krakowa. W latach 1999-2003 zabytkowy kościół bobrecki został na zewnątrz odrestaurowany - wymieniono blachę na dachu, uzupełniono zniszczony tynk, nadano jasny kolor całemu kompleksowi, wyremontowano i uruchomiono zegar na wieży. Budowla ta została oświetlona i pięknie prezentuje się przy zadbanym otoczeniu zarówno w dzień jak i w nocy.

2. Następnie idziemy wzdłuż wschodniej granicy parku ulicą Nowowiejską przy której znajduje się przydrożna kapliczka, o którą dbają mieszkańcy wsi Bobrek.

3. Idąc dalej ulicą Nowowiejską, wzdłuż wschodniej granicy parku, docieramy do czworaków - dawnego domu dla służby pracującej w pałacu. Od 2003 r. zabytkowy obiekt ma nowych właścicieli. Są nimi państwo Klimowiczowie, którzy wyszli z inicjatywą utworzenia w czworakach skansenu. Jednocześnie podjęli trud odbudowy okazałego budynku. W zabezpieczonych i wyremontowanych pomieszczeniach zgromadzili dziesiątki dawnych przedmiotów codziennego użytku oraz maszyn i urządzeń rolniczych.

4. Kolejnym przystankiem jest drewniany spichlerz, który znajduje się ok. 300 metrów od czworaków. Jest to jedna z niewielu budowli, która jako obiekt do przechowywania płodów rolnych funkcjonuje od 1779 roku, czyli od czasu powstania, po dzień dzisiejszy. Budowla jest konstrukcji zrębowej. Wielkie bale drewniane łączone ze sobą bez gwoździ, tworzą podstawę w kształcie prostokąta. Wspaniały czterospadowy dach pokryty jest ciosanym gontem, jednak z braku środków na wymianę gontów kilkanaście lat temu dach pokryto papą. Do wnętrza prowadzą masywne drzwi z nadprożem zdobionym "psami" oraz rozetami. Wewnątrz wielka sień, w której znajdują się schody na piętro, i olbrzymie poddasze. Po obu stronach sieni rozmieszczone są po dwa pomieszczenia w których składowano zapasy żywności dla mieszkańców dworu.

5. Aby kontynuować wycieczkę musimy wrócić pod czworaki, gdzie znajduje się główne wejście do parku. Idąc w stronę czworaków po lewej stronie mijamy staw z piękną roślinnością bagienną i wodną. Wiosną wzdłuż brzegu zakwita knieć błotna (Caltha palustris) popularnie zwana kaczyńcem lub kaczeńcem. Jest to bylina rosnąca w kępach o pokroju krzaczkowatym. Kaczyniec słynie ze swych kwiatów a kwitnie od marca do maja. Kwiaty są żółte, błyszczące, umieszczone pojedynczo na szczytach rozgałęzień i dostarczają odwiedzającym je owadom pyłku oraz nektaru. Knieć wabi owady sokiem, specjalnymi plamami i rysunkami, które mogą być zauważone tylko przez oczy owadów, reagujące na ultrafioletowe światło. Nasiona tej rośliny mają zdolność pływania, dzięki czemu mogą się łatwo rozprzestrzeniać. W maju wzdłuż brzegu stawu zakwitają także kosaćce. Kosaciec żółty (Iris pseudacorus) jest to bylina należąca do rodziny kosaćcowatych. Gatunek ten posiada wyprostowaną łodygę, liście zielone do 3 cm szerokości i do 1 m długości. Rozpoznać go można po jaskrawożółtych kwiatach, które zdobią brzeg stawu od maja do lipca.

6. Do parku prowadzi aleja wzdłuż której rosną kasztanowce pospolite (Aesculus hippocastanum). Drzewa te dorastają do 30 metrów wysokości. Posiadają przepiękne, duże, białe kwiaty i gęste korony. Szczególnie pięknie aleja wygląda w maju, podczas kwitnienia oraz jesienią gdy liście kasztanowców przebarwiają się.

7. Kolejnym przystankiem jest stara, zniszczona już fontanna, która kiedyś swym urokiem zapraszała gości do pałacu.

8. Następnie skręcamy w prawo przed fontanną i wchodzimy na teren przed pałacem. Kierując się w stronę pałacu po prawej stronie możemy podziwiać przepiękny okaz cisu pospolitego (Taxus baccata) będącego w Polsce pod ochroną. Gatunek ten to zimozielone drzewo bez kanałów żywicznych w drewnie. Jego walorami dekoracyjnymi są: stożkowata korona, ciemna, gładka i czerwonobrązowa kora, która łuszczy się dużymi płatami, igły do 3 cm długości, lekko wygięte i zaostrzone z cienkim i krótkim ogonkiem u nasady. Górna strona igieł jest ciemnozielona i błyszcząca, a dolna żółtawa. Ozdobą cisa są także oliwkowate nasiona całkowicie zagłębione w czerwonej, soczystej osnówce. Gatunek ten jest długowieczny i jednocześnie najwolniej rosnący z drzew iglastych.

9. Obecnie pałac jest w złym stanie, ale i tak jego architekturą można się jeszcze zachwycać. Posiada on bardzo długą i ciekawą historię. Został usytuowany na niewielkim wzgórzu, prawdopodobnie sztucznie usypanym, które miało zabezpieczać budowlę przed powodziami. Klasycystyczny pałac został wybudowany w XVIII wieku na pozostałościach czternastowiecznego zamku obronnego. “Pałac otoczony był rozległym ogrodem z pięknymi już wtedy okazami starych drzew. Pod koniec I połowy XIX wieku wewnętrzna część pałacu została przebudowana przez hr. Barbarę córkę hr. Rocha Ignacego Wielkopolskiego i jej męża hr. Kazimierza Potulicckiego. Na początku XX wieku pałac został ponownie przebudowany tym razem na zlecenie księżnej Marii Ogińskiej, przyjmując styl neo- i pseudobarokowy. Ostatni właściciel pałacu książę Adam Zygmunt Sapieha planował na przełomie lat 30- i 40-XX wieku następną przebudowę pałacu, czego nie zrealizował, głównie z powodu zbliżającej się II wojny światowej. Przed najazdem Niemiec na Polskę Sapiehowie opuścili pałac, a w czasie okupacji w pałacu mieściła się żandarmeria, znajdowały się tu urządzenia do zamglenia okolicy, co związane było ze znajdującym się w pobliżu Niemieckim Obozem Koncentracyjnym Auschwitz. Niemcy opuszczając pałac zdążyli jeszcze wywieść większość mebli. W Katalogu Zabytków Sztuki opracowanym w 1952 r. dla województwa krakowskiego, a więc wtedy, gdy pałac był jeszcze w stosunkowo dobrym stanie, tak właśnie został przedstawiony: “Murowany, na rzucie wydłużonego prostokąta i ryzalitów: trzema od zajazdu i trzema od ogrodu, odpowiadającym wyodrębnionym w planie i w elewacjach trzema częściami dwutraktowymi. W części środkowej, od zajazdu, sień z klatką schodową, a od ogrodu salon przechodzący przez dwie kondygnacje, wydatnie z elewacji wysunięty i zamknięty półkolisto. Między ścianą środkową a częściami bocznymi pokoje o układzie jedno- i dwutraktowym, wzdłuż których od zajazdu na parterze galerie arkadowo–kolumnowe, stanowiące główny i najbardziej oryginalny akcent architektoniczny pałacu. Schody drewniane, z dwiema kolumnami toskańskimi u wstępu, dwubiegowe, łamane pod kątem prostym. Wewnątrz sufity i sufity z fasadą, jedynie galerie parterowe sklepione, żagiełkowe na gurtach, jadalnia nakryta nowszym pułapem belkowym. Na piętrze kilka wzorzystych posadzek. Na zewnątrz znajduje się gzyms gurtowy oddzielający piętro i belkowanie pod dachem. Ryzality boczne ożywione ślepymi, gładko tynkowanymi arkadami, w których znajdują się okna, zaś ponad ryzalitami facjaty z pseudobarokowymi szczytami. Balustrada zamykająca galerię piętra żelazna, klasycystyczna. Z dawnego urządzenia wnętrza zachowały się dwa murowane kominki, klasycystycznie obramowane lustro, za którym ukryte jest wejście i marmurowe popiersie Kazimierza Potulickiego dłuta Oskara Sosnowskiego z 1839 r.” Następnie w pałacu umieszczono szkołę specjalną a później przedszkole i szkołę podstawową. W ostatnich dziesięcioleciach pałac niszczał. Jednak w roku 2002 pałac wraz z parkiem został nabyty przez Zijada Raoof, który w pałacu bobreckim chce stworzyć centrum hotelowo–gastronomiczno-rekreacyjne” [Hedba Halina, Zespół Pałacowo-Parkowy w Bobrku wraz z Oficyną [w:] http://www.chelmek.pl/].

10. Obok pałacu znajduje się oficyna, która powstała na początku XX wieku, w okresie przebudowy pałacu, jest to niewielki obiekt nawiązujący swym wyglądem do dworków szlacheckich z XVIII i XIX wieku. Budynek ten jest jeszcze w stosunkowo dobrym stanie, co wynika z prawie ciągłego jego użytkowania.

11. Wychodzimy z pałacu w stronę alei kasztanowej i skręcamy w prawo. Po drodze podziwiamy dęby szypułkowe (Quercus robur) o obwodzie pnia dochodzącym do 5 m, wysokości do 30 m, gęstych, szerokich koronach, ale z licznymi suchymi konarami oraz parkową kapliczkę z 1854 r.

12. Idąc dalej w miejscu gdzie czerwony szlak odbija w prawo, wchodzimy na piękną polanę, którą porastają różne kwiaty, przepięknie kwitnące latem. Na środku polany samotnie rośnie bardzo piękny dąb szypułkowy (Quercus robur). Drzewo to ma korę grubą, szarą, głęboko i podłużnie spękaną. Egzemplarz ten rosnący swobodnie wykształcił szeroką koronę z krótkim pniem, grubymi i rozłożystymi konarami. Dekoracyjne są także liście, które osiągają do 13 cm długości.

13. Idąc dalej tą ścieżką zobaczymy będący rzadkością w naszym kraju, pomnik konia. Najstarsze osoby przebywające w okresie międzywojennym w parku bobreckim wspominają konia mającego tu specjalne względy. Gdy zwierze zakończyło swój żywot w 1936 roku, właściciel parku kazał zakopać go na skraju największej polany i wystawić pomnik w kształcie prostopadłościanu z wyrytym napisem: “Tu leży koń wierny towarzysz wojny światowej i bolszewickiej”. Mieszkańcy są przekonani, że to był koń właściciela posiadłości – Adama Zygmunta Sapiehy.

14. Aby kontynuować wycieczkę musimy wrócić tą samą drogą którą przyszliśmy i skręcić w prawo. Spacerując tą alejką podziwiamy piękne dęby szypułkowe będące pomnikami przyrody

15. Alejka ta doprowadzi nas do przepięknego skupiska grabów pospolitych, drzew dorastających do 20–30 metrów wysokości o gładkiej korze i eliptycznych, piłkowanych liściach. Jego walory dekoracyjne to przebarwienie jesienne liści na kolor żółty. Graby tu rosnące są bardzo duże, ale nie osiągnęły jeszcze wymiarów odpowiednich aby uznać je za pomniki przyrody. Alejka ta doprowadzi nas do wyjścia z parku.

16. Spacerując po parku wiosną (w kwietniu) na jego terenie możemy podziwiać całe łany kwitnącego na biało zawilca gajowego (Anemone nemorosa). Gatunek ten zaczyna kwitnąć w marcu, a kończy w maju. Po wydaniu owoców liście zawilców pozostają widoczne w runie leśnym jeszcze do lata, po czym zanikają, gdy na drzewach pojawią się liście i na dnie lasu zrobi się ciemno. Dekoracyjny kwiat jest koloru białego, choć od zewnątrz listki okwiatu, których jest 6, są zwykle zaróżowione. Zawilec gajowy posiada bardzo ciekawe przystosowanie do rozwoju wczesną wiosną. Gdy ziemia jest często zamrożona i twarda, ochronę młodym blaszkom liściowym zawilca zapewniają ich własne ogonki. Ogonki te zginają się bowiem i sztywnym “kolankiem” przeciskają się przez ziemię i ciągną za sobą zwiniętą, delikatną blaszkę.

Bibliografia

Blarowski Andrzej, Przyroda województwa bielskiego, stan poznania, zagrożenia i ochrona, Poznań 1997

Chmiel Henryk (red), Uprawa roślin ozdobnych, Warszawa 2000

Katalog Zabytków Sztuki opracowany dla województwa krakowskiego, Kraków 1952

Kraus Danuta, Lesiński Jerzy A., Opracowanie ewidencji zabytkowych parków województwa bielsko-bialskiego, Bobrek, Kraków 1978, maszynopis

Seneta Włodzimierz, Dolatowski Jakub, Dendrologia, Warszawa 2000

Szpak Monika i Ząbkowska Joanna, Historia wsi Bobrek, “Poznaj swój kraj”, nr 1/2000, str. 22- 2

Strona internetowa gminy Chełmek, http://www.chelmek.pl

Strona internetowa Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Chełmku, http://www.moksir.chelmek.pl

Strona internetowa Bobreckiego Stowarzyszenia Kulturalno Oświatowego “Spichlerz”, http://www.spichlerz_bobrek.w.interia.pl

Strona internetowa Powiatowego Zespołu nr 5 Szkół Budowlanych w Oświęcimiu, http://www.pznr5.px.pl

Strona internetowa Wikipedii – wolnej encyklopedii, http://pl.wikipedia.org

Uwagi

Informacje dodatkowe Do założenia parkowo- pałacowego w Bobrku można dojechać: samochodem, autobusem miejskim linii 22 (Oświęcim – Bobrek), autobusami PKS lub busami jeżdżącymi na trasie Oświęcim – Libiąż. Na terenie parku nie ma żadnej małej architektury, która umilałaby odpoczynek. Nie ma także parkingu, auto można zostawić jedynie na parkingu przy kościele. Na terenie parku nie ma także punktów małej gastronomii, jednak przy czworakach znajduje się sklep spożywczy, a naprzeciwko kościoła zajazd, gdzie można coś zjeść. Wejście na teren parku nie jest ograniczone, park nie jest ogrodzony, jedynie teren wokół budynku pałacu jest ogrodzony i niedostępny dla zwiedzających, gdyż w chwili obecnej budynek grozi zawaleniem. Jednak park jest przepiękny o każdej porze roku, jest tu wiele ciekawych i uroczych zakątków oraz miejsc do biernego i czynnego wypoczynku.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
 
Opiekun grupy:
 
Autorzy opisu:
Współpracujacy nauczyciele:
 

Ładowanie danych ...