Miasto i gmina Jelcz-Laskowice położone są we wschodniej części województwa dolnośląskiego na pograniczu z województwem opolskim. Graniczy z gminami: Oława, Czernica, Oleśnica, Bierutów. Gmina składa się z 15 wsi i miasta Jelcz - Laskowice, które otrzymało prawa miejskie w 1987 roku. Park położony jest przy ulicy Witosa 24. Teren parku jest własnością Miasta i Gminy Jelcz-Laskowice, która sprawuje nad nim zarząd. Powierzchnia parku wynosi: 5,2466 ha.

Historia

Pierwsze wzmianki dotyczące ówczesnych miejscowości wchodzących w skład obecnego miasta Jelcz-Laskowice sięgają początków XIII wieku. Nazwa Jelcz pochodzi najprawdopodobniej od nazwy ryby Jelec, która zamieszkiwała kiedyś obficie okoliczne wody, a ze względu na zanieczyszczenia jest dziś prawie nieobecna. Natomiast nazwa Laskowice wywodzi się prawdopodobnie od laski opolnej – dawnego symbolu władzy pierwszych Słowian zamieszkujących te tereny, a także może się wywodzić od lasów, które kiedyś obficie porastały te tereny. Od XIV wieku dobrami laskowickimi zawiadywał ród Pretficzów, który za długi w wieku XVII odsprzedaje swoje posiadłości bogatym sąsiadom z Jelcza, Sauermanom, którzy po pewnym czasie noszą już bardziej arystokratyczne nazwisko von Saurma - Jeltsch.
Pałac i park pochodzą z lat 1869-1885. Pałac, będący aktualnie siedzibą Urzędu Miasta i Gminy Jelcz-Laskowice wybudowano w stylu niderlandzkiego neoromantyzmu. Park otaczający pałac urządzono w stylu angielskim, w którym znajdowała się oranżeria z egotycznymi gatunkami roślin.
Po drugiej wojnie światowej, pałac był siedzibą szkoły zawodowej z internatem, a od 1956 roku filią Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa z siedzibą w Puławach.
Obecnie jest, jak już było wspomniane, siedzibą Urzędu Miasta i Gminy oraz Oddziału Banku Śląskiego.
Pałac otoczony jest parkiem z bogatym, kilkusetletnim drzewostanem, którego powierzchnia wynosi ok. 6 hektarów.
W 1737 roku posadzona tu kilkanaście gatunków egzotycznych drzew i krzewów (tulipanowce amerykańskie, platany klonolistny, cyprysik Lawsona, magnolia) a także rodzime gatunki (graby, buki, lipy drobnolistne, dęby, cisy, wiązy i jawory). Obecnie planuje się odrestaurowanie i przywrócenie świetności parku sprzed XVIII wieku.

Przyroda

Współczesna fauna i flora całej Niziny Śląskiej, a przy tym okolic Jelcz-Laskowic, jest pozostałością polodowcowego okresu. W drzewostanie sosna i dąb odgrywają najważniejszą rolę, a także grab, brzoza, wiąz, lipa, jesion oraz świerk. Szczególne znaczenie w parku mają niżej wymienione drzewa:
Z gatunków obcego pochodzenia:
- tulipanowiec amerykański wysokie drzewo pochodzące ze wschodu Ameryki Północnej, rozpoznamy je po charakterystycznych dużych czteroklapowych liściach – liść jest wcięty na wierzchołku. Jeszcze ciekawiej drzewo prezentuje się w czerwcu, kiedy kwitnie. Kwiaty są stosunkowo duże ok. 5 cm i kształtem przypominają kwiat tulipan, są zielono-żółte z pomarańczowym środkiem.
- magonolia – drzewo z tej samej co tulipanowiec rodziny magnoliowatych, w stanie dzikim rośnie w obydwu Amerykach i Azji Wschodniej. W Polsce magnolie nie osiągają znaczących rozmiarów, zazwyczaj dorastają do 5 metrów. Mają duże błyszczące liście, ale to nie one są główną ozdobą magnolii. Drzewo to zwraca na siebie uwagę przede wszystkim w okresie kwitnienia czyli w kwietniu i maju zanim jeszcze na drzewie pojawia się liście. Wzrok przechodniów przyciągają duże podobne do tulipanów kwiaty.
- platan klonolistny jest mieszańcem platana wschodniego i zachodniego. Najbardziej charakterystycznym elementem tego drzewa jest jego łuszcząca się kolorowymi płatami kora. Ciekawie prezentują się również kwiatostany i owoce, kwiat, a później owłosione orzeszki zebrane są w główki o średnicy ok. 2 cm – możemy je zobaczyć na drzewie jeszcze zimą. Liście na pierwszy rzut oka niewprawionej osobie przypominać będą liście klonu (stąd nazwa).
- cyprysik Lawsona – pochodzi z zachodniego wybrzeża USA i tam dorasta do 75 m., w Polsce tylko do 25 m. “Pędy ściśle pokryte łuskami, liście to boczne łuski o zaostrzonych wierzchołkach, od spodniej strony na krawędziach łusek znajduje się woskowy nalot w postaci białych linii, przypominających dwie litery "Y" połączone podstawami, owoce jakie rodzi to szyszki kuliste o średnicy do 0,8cm, złożone z tarczowatych łusek nasiennych. Pokryte są biało-niebieskim nalotem woskowym [pl.wikipedia.org/wiki/Cyprysik_Lawsona].
- sosna wejmutka – w stanie dzikim rośnie w północnej i wschodniej części Ameryki Północnej, lecz dobrze czuje się w Polsce dlatego spotkać ja możemy zarówno w parkach jak i w lasach. Od rodzimych gatunków sosen możemy odróżnić ją dzięki temu, ze w przeciwieństwie do sosny pospolitej czy czarnej szpilki zebrane są nie po 2 a po 5 w pęczkach, poza tym igły są mięciutkie. Szyszki zaś są bardzo żywiczne – uwaga na dłonie, żywica jest trudna do usunięcia.
- kasztanowiec zwyczajny (czy inaczej biały) choć już dawno zadomowił się w Polsce to pochodzi z południa Europy (dokładnie z Półwyspu Bałkańskiego). Jest tak popularnym i lubianym szczególnie przez dzieci drzewem, że chyba nie trzeba go opisywać.
- dereń biały – jest krzewem, zimą rozpoznamy go po krwistoczerwone młodych gałęziach, późną wiosną na przełomie maja i czerwca krzewy obsypane są biało-żółtymi kwiatami, a od sierpnia do października białymi owocami o kształcie i wielkości grochu. Dereń biały pochodzi z Syberii, Mandżurii i Korei, ale dosyć często można spotkać go w pakach i na skwerach.
Gatunki rodzime
- grab pospolity – rozpoznamy po charakterystycznie harmonijkowato pofałdowanych liściach, kształtem przypominających liście choćby buka, lecz są piłkowane i mają wyraźnie zaznaczone nerwy boczne, które nie rozgałęziają się. Owocem są małe orzeszki przymocowane do trójklapowego skrzydełka. Osoby z wyobraźnią korę grabu porównać mogą do skóry z rozstępami.
- buk – w stanie dzikim w Polsce występuje buk zwyczajny, w parkach spotkać możemy liczne odmiany ozdobne. Buki łatwo rozpoznać po stalowoszarej, gładkiej korze przypominającej nogi słonia. Liście wiosną są jasnozielone, miękkie, owłosione, jesienią są sztywne, brązowo-pomarańczowe. Owoce czyli trójgraniaste orzeszki w kolczastej okrywie są przysmakiem zwierząt.
- Lipa drobnolistna – to charakterystyczny element polskiego krajobrazu, spotkamy ją w lesie, na miedzach, w parkach i przed reprezentacyjnymi domostwami. Prawie każde dziecko potrafi rozpoznać lipę po jej sercowatych liściach. A spacer wśród kwitnących lip może przyprawić o zawrót głowy.
- Cis pospolity – jedno z niewielu drzew objętych w Polsce ochroną gatunkową (od 1423 r.) i rzadko spotykaną? w stanie dzikim. Jest drzewem wiecznie zielonym, bezżywicznym, jesienią zobaczymy charakterystyczne nasiona schowane w czerwonej osnówce. Uwaga - całe drzewo z wyjątkiem osnówki zawiera silnie trujący alkaloid.
Inne drzewa występujące w parku to dąb, wiąz, klon jawor, modrzew europejski.

Ścieżka

1. Trasę wycieczki rozpoczynamy od wejścia na teren parku bramą główną, którą zdobią dwa kamienne lwy. Obok niej stoi pomnik upamiętniający zasiedlenie ziemi laskowickiej przez pierwszych osadników1945-1985..
2. Idziemy prosto a następnie skręcamy w lewo. Przed nami znajduje się pałac Saurmów, w którym mieści się obecnie Urząd Miasta i Gminy Jelcz-Laskowice. Pałac neogotycki, powstał w latach 1869-1886 w stylu niderlandzkiego neoromantyzmu. Stał się główną siedzibą Saumów w 1797r. Po wojnie był siedziba szkoły zawodowej z internatem, od 1956 filii Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. Zbudowany na planie nieregularnym, o kabaturze 14 990 m3 i powierzchni zabudowy 1027 m2. Dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, z mieszkalnym poddaszem. Dachy z lukarnami, kryte łupkiem.
3. Po prawej stronie widzimy kamiennego lwa. Następnie kierujemy się w lewo i dostrzegamy magnolię. Później skręcamy w drugą alejkę znajdującą się po prawej stronie.
4. Idziemy wzdłuż alei bukowej, będącej fragmentem “Bursztynowego Szlaku”.
5. Dochodzimy do kapliczki z roku 1866 z wyrytym na niej napisem w języku niemieckim. Po obu jej stronach rozpościerają się pozostałości zabytkowego muru.
6. Stojąc na rozwidleniu alejek, wybieramy tę znajdującą się po lewej stronie. Dochodząc do skrzyżowania, kierujemy się prosto.
7. Po lewej stronie mijamy amfiteatr. Obecnie jest zdewastowany, niegdyś był ośrodkiem kulturalnym.
8. Idziemy wzdłuż niego, skręcamy w prawo i dochodzimy do platana.
9. Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Przemieszczamy się w stronę drugiego platana.
10. Idziemy drogą otaczająca pomnik przyrody. Kroczymy prosto aż do ogrodzenia parku. Następnie skręcamy w lewo i udajemy się do bramy głównej.

Bibliografia

Bokajło Wiesław Józef, Proces narodowościowej transformacji Dolnoślązaków do początków XX wieku, Wrocław 1993.
Gminny Program Ochrony Środowiska, Uchwała nr LII/278/98 Rady Miejskiej w Jelczu-Laskowicach.
Łuczyński Rimuald Mariusz, Zamki i pałace Dolnego Śląska. Wrocław i okolice, Wrocław 1997.
Mazurski Krzysztof Radosław, Turystyczne szlaki piesze województwa wrocławskiego, Wrocław 1981.
Oficjalna strona Miasta i Gminy Jelcz-Laskowice: http://www.jelcz-laskowice.pl
Wolna encyklopedia http://pl.wikipedia.org/

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych
ul. Techników 26
55-221  Jelcz-Laskowice
Opiekun grupy:
Katarzyna Milewska 
Autorzy opisu:
Paulina Bagińska; Krzysztof Bagiński; Katarzyna Burdelak; Magdalena Gierczycka; Agata Gołębiowska; Urszula Gregorasz; Dawid Hoja; Jadwiga Jędrzejska; Joanna Kaczmarek; Monika Łacina; Kacper Małkowicz; Daniel Marecki; Michał Mazurkiewicz; Barbara Putyra; Dominik Ratajczak; Magdalena Skrętkowicz; Karolina Studenna; Katarzyna Wartalska; Albert Żygadło; Jarosław Żyła
Współpracujacy nauczyciele:

Ładowanie danych ...