Park im. Wojciecha Bednarskiego to najładniejszy park w Krakowie posiadający piękny widok na miasto. Leży on w obrębie starej części Podgórza na prawym brzegu Wisły. Dokładniej znajduje się w malowniczym zagłębieniu powstałym w wyniku eksploatacji wapieni na zboczach izolowanego zrębu Bramy Krakowskiej, na wys. 230-240 m n.p.m.

Park powstał w otoczeniu dawnego, istniejącego od średniowiecza kamieniołomu (można, więc go uznać za przykład rekultywacji obszarów przemysłowych). Powierzchnia 9,2 ha, wraz z Zalesieniem 13,5 ha. Jest to miejski park krajobrazowy. Od północnej strony przylega do ulicy Zamojskiego i Krzemionek, natomiast od południa łączy się ze stadionem sportowym “Korona”; na niewielkim odcinku od strony Placu Lasoty obiega go ulica Parkowa. Można do niego dojść od strony ul. Kalwaryjskiej, Limanowskiego lub al. Powstańców Śląskich.

W obrębie parku można wyróżnić dwie części – starsza ma charakter neoklasyczny, nowsza zaś modernistyczny. Park dzieli się na kilka głównych części: środkowy taras, górny taras, wielką serpentynę, łąkę zabawową.

Historia

Park powstał z inicjatywy Wojciecha Bednarskiego, dyrektora szkoły w Podgórzu, działacza społecznego, twórcy Towarzystwa Upiększania Miasta Podgórza, jako naturalny park krajobrazowy o mieszanym drzewostanie – posiada ponad sto gatunków drzew. Oficjalne otwarcie miało miejsce 19 lipca 1896 roku (dziesięć lat później nazwano go imieniem twórcy) Wkrótce po udostępnieniu, na wzór działalności dr. Henryka Jordana, zaczęto organizować w nim zabawy dla dzieci i młodzieży, odbywały się tu również ćwiczenia podgórskie “Sokoła”. Park urządzony był częściowo - w południowo-wschodniej części w dalszym ciągu działał kamieniołom. Około 1910 rozpoczęto nasadzania na sąsiadującym od zachodu terenie gminnym, nazywanym zalesieniem.

Do końca pierwszej wojny światowej istniały na terenie parku 3 pomniki: Jana III Sobieskiego, Tadeusza Kościuszki i Adama Mickiewicza. Po likwidacji kamieniołomu, w początkowych latach okresu międzywojennego, włączono go do parku, m.in. wykonując schody prowadzące na jego dno. W budynku wagi kamieniołomu utworzono dwa mieszkania dla obsługi parku. W roku 1937 odsłonięto popiersie założyciela parku, zbudowano również kompozycje roślinną wokół niego. W czasie drugiej wojny światowej dosadzono pewną ilość drzew iglastych. W okresie powojennym w wyglądzie parku zachodziły zmiany, m.in. w latach sześćdziesiątych wybudowano prowadzące do niego szerokie, reprezentacyjne schody. Ostatecznie do parku włączono zalesienie. Likwidacji ulegały zabytkowe elementy wyposażenia, m.in. żeliwne ławki i dwie istniejące wówczas studnie. Zachowały się jedynie poaustriackie fortyfikacje ziemne z drugiej połowy XIX wieku.

Park pełni obecnie funkcje ekologiczne i rekreacyjne, głównie dla okolicznych mieszkańców. Mimo pewnego zaniedbania uważany jest za jeden z najładniejszych parków Krakowa, zwłaszcza ze względu na malownicze położenie.

Świetnie utrzymany, wabi krętymi alejkami, placem zabaw dla dzieci i boiskiem piłkarskim. Jego jedyną "wadą" jest to, że trzeba się doń wspiąć - leży na wzniesieniu. Przylegające do parku Wzgórze św. Benedykta, zwane także "Błoniem na Krzemionkach", to rozległa łąka, miejsce spokojnych rodzinnych spacerów, a także swoisty taras widokowy z panoramą Krakowa i widokiem na kopiec Krakusa.

Dorocznie w parku organizowana jest “Wywrotka” impreza mająca charakter pikniku rodzinnego, na którym występują zespoły muzyczne, prowadzone są warsztaty plastyczne i edukacyjne dla dzieci. Piknik jest również miejscem prezentacji działalności organizacji pozarządowych, grup i inicjatyw artystycznych, edukacyjnych, samopomocowych (stoiska informacyjne i porad prawnych, prezentacja działalności na scenie).
Imprezy plenerowe organizowane przez Dom Kultury “Podgórze”:

- “Powitanie wiosny” – Park Bednarskiego. Impreza adresowana do szkół Podgórza, będąca alternatywą Dnia Wagarowicza – 21 marca,
- Piknik integracyjny – Ideą imprezy jest wspólna zabawa dzieci zdrowych i niepełnosprawnych dzielnicy Podgórza,
- Festyny i Dożynki Dzielnicowe,
- Wybory podgórskiej “Miss przedszkola”,
- Wybory podgórskiej “Szkoły roku”.

Przyroda

Flora: w parku rośnie około 100 gatunków drzew i krzewów, wśród nich: sosny (czarna i zwyczajna), jesiony, lipy, brzozy, klony, robinie akacjowe, kasztanowce, pojedyncze okazy dębów, buków i grabów będące pozostałościami pierwotnych zbiorowisk roślinnych i drzewa egzotyczne, m.in.: tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera) gatunek wysokiego drzewa należącego do rodziny magnoliowatych. Pochodzi ze wschodnich rejonów USA.

Bożodrzew gruczołkowaty (Ailanthus altissima) - roślina pochodzi z Chin, ale pierwsze egzemplarze sprowadzono z Europy już w 1751 r. W Polsce dość pospolity, szczególnie we wschodniej części kraju.

Orzech czarny (Juglans nigra) – gatunek drzewa należący do rodziny orzechowatych. Orzech czarny sadzono w parkach Europy już od XVII wieku. Drewno było cenione w meblarstwie artystycznym ze względu na swoje ciemnobrunatne zabarwienie.

Pomiary największych obwodów drzew: jesion – 142 cm, brzoza – 103 cm, klon – 132 cm, buk – 163 cm, dąb – 172 cm, kasztanowiec – 178 cm. Gdzieniegdzie występują rośliny sadzone: kwiaty cebulowe – tulipany, byliny – fiołek ogrodowy, czyli bratek, otrzymany w wyniki skrzyżowania trzech dzikich gatunków fiołka. Następnie byliny występujące w stanie dzikim tj. fiołek wonny (kwitnie od marca do kwietnia), zawilec gajowy (pojawia się on wczesną wiosną i rośnie na wysokość 25 cm, jest to roślina trująca zawierająca ranunkulinę o gorzkim i piekącym smaku), stokrotka pospolita (niewielka roślina zielna z rodziny astrowatych, w parku osiąga wysokość 6 cm).

Można również spotkać przepiękny krzew, forsycję (Forsythia Vahl) należącą do rodziny oliwkowatych, roślina ta kwitnie na żółto w kwietniu i maju.

Fauna: wieczorami, mimo bliskości hałaśliwego miasta i głównych arterii komunikacyjnych, spotkać tu można jeża lub kunę, a nawet zobaczyć nietoperze. Ma tu swoje miejsce lęgowe puszczyk, spotkamy także wiele ciekawych ptaków: dzięcioła, rudzika, słowika szarego, pliszkę żółtą, szczygła, cierniówkę, wilgę, kopciuszka i raniuszka.

Ścieżka

Ścieżka powstała na podstawie zalet przyrodniczych i historycznych parku. Przeprowadzona została tak by móc poznać jego wartość edukacyjną, ale także zrelaksować się.

1. Do parku można wejść przez dwie bramy. Północno-wschodnią, znajdującą się przy ulicy Parkowej i północno-zachodnią, znajdującej się przy ulicy Krzemionek. Trasa naszej ścieżki zaczyna się od ulicy Krzemionek. Wchodzimy do parku po schodach, w połowie schodów mijamy tablicę, która powstała w 1996 roku z okazji 100-lecia założenia parku. Chcąc kontynuować naszą wycieczkę możemy pójść po schodach w prawo lub w lewo.

2.Wchodząc po schodach możemy zobaczyć, że po naszej prawej stronie istnieje ścieżka prowadząca w głąb parku, a dalej do stadionu KS Korona a także wieży i budynków telewizji Kraków. Dochodząc do szczytu schodów kierujemy się na prawo i dochodzimy do ścieżki, która prowadzi wzdłuż ściany zbudowanej ze skał wapiennych. Ścieżkę otacza bujna roślinność m.in. jesiony i olchy. W skałach tych można znaleźć okazałe krzemienie oraz skamieniałości. Gdzieniegdzie możemy podziwiać wyrastające krzewy cisów.

3. Po lewej stronie widzimy położone drzewo, które mimo tego w dalszym ciągu wypuszcza piękne liście. Drzewo ma bardzo ciekawe ułożenie konarów, formują się one w bardzo nietypowe kształty.

4. Następnie mijamy żelbetonowy kiosk, który niestety nie dodaje uroku parkowi.
Pierwotnie była to drewniana glorieta, która przyciągała uwagę i roztaczała wokół siebie aurę tajemniczości. Niestety została ona przebudowana w okresie międzywojennym.

5. Kolejną atrakcją jest piękny pomnik założyciela parku, który został postawiony w 1937 r. przez Zarząd Miejski Wojciechowi Bednarskiemu jako: “Zasłużonemu obywatelowi, przyjacielowi młodzieży i założycielowi parku”. Pomnik stoi w lekkim odosobnieniu w cieniu drzew i otoczony jest pięknymi tulipanami. Taka atmosfera skłania do przemyśleń i refleksji.

6. Pierwotnie w parku znajdowało się więcej pomników, m.in. Jana III Sobieskiego, Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki. Jeżeli ktoś ma duszę poszukiwacza może znaleźć pozostałości jednego z pomników, które znajdują się z prawej strony ścieżki w cieniu krzewów.

7. Po lewej stronie widzimy wzorowo zaplanowany plac zabaw. Ma bardzo dużą piaskownicę i huśtawkę. Mamy są bardzo zadowolone, ponieważ ich pociechy są bezpieczne i mogą przebywać na świeżym powietrzu. A poza tym jest tu bardzo dużo ławek, więc gdy maluchy się bawią ich mamy mogą przy okazji przeglądnąć aktualną prasę czy poczytać swoją ulubioną książkę.

8. Naprzeciwko placu zabaw jest alejka, którą możemy udać się na niewielkie wzniesienie. Z tego punktu możemy podziwiać panoramę całego parku, a także możemy zobaczyć kościół św. Józefa i stojącą bliżej nas zabytkową dzwonnicę. Kościół ten powstał w latach 1905-1909 na miejscu klasycystycznej budowli. Jest on zbudowany w neogotyckim stylu, posiada on trzy wieże, stylem hełmów nawiązujące do wieży kościoła Mariackiego, oraz bogato zdobioną fasadę.

9. Po cofnięciu się z punktu widokowego parku, skręcając w lewo widzimy boisko, które według chłopców, którzy tam grywają w piłkę nożną jest w idealnym miejscu, ponieważ piłka nigdy nie poleci daleko, bo wokół boiska znajdują się skały. Boisko jest sporej wielkości, więc nadaje się do gry dla mniejszych i większych amatorów tego sportu.

10. Po wyjściu Bramą Parkową po prawej stronie widzimy tablicę z informacjami o parku ze zdjęciem drewnianej altanki, która dawniej uświetniała to magiczne miejsce. Na tablicy możemy zobaczyć również plan okolicznych miejsc, które warto odwiedzić.

Bibliografia

Jean-Denis Godet, Przewodnik do rozpoznawania drzew i krzewów, Warszawa

Uwagi

Informacje dodatkowe
Infrastruktura: W parku znajduje się wystarczająca ilość ławek, brak wydzielonych parkingów. Na terenie parku nie ma kawiarni. Za to znajduje się duże boisko idealne do gry w piłkę nożną.

Mocne strony parku: Dobre położenie, ciekawe zakątki na terenie parku, duża różnorodność fauny i flory, cisza i spokój, idealne miejsce do spacerów i odpoczynku.

Słabe strony parku: brak obiektów gastronomicznych, odpowiednio zabezpieczonego placu zabaw dla dzieci i miejsc parkingowych.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespół Szkół Chemicznych
ul. Krupnicza 44
31-123 Kraków
e-mail: sekretariat@zsch.krakow.pl
Opiekun grupy:
Magdalena Janiczek Elżbieta Sobczyk, Martyna Sarapata
Autorzy opisu:
uczniowie klas 2a i 3a technikum oraz klasy 2e liceum:
- Historia parku: Karol Maj, Piotr Mazur, Katarzyna Zabieglińska, Sylwia Piekut.
- Ścieżka dydaktyczna: Michał Bobro, Kaja Zapalska, Kamil Golonka, Jan Kraiński
- Ankieta: Marek Możdżeń
- Przyroda: Anna Czyżewska
- Opracowanie: Anna Czyżewska, Kaja Zapalska
Współpracujacy nauczyciele:

Ładowanie danych ...