Stargard Szczeciński leży w województwie zachodniopomorskim, 40 km na południowy wschód od Szczecina. Park Jagielloński znajduje się nad rzeką Iną, między ulicami Bydgoską, Jagiellońską i Żeglarską, obok Małej Obwodnicy. Właścicielem parku jest miasto Stargard Szczeciński, a utrzymaniem zieleni i pielęgnacją zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej.

Park zajmuje powierzchnię 4,4 ha. Położony jest najniżej ze wszystkich stargardzkich parków – wysokości bezwzględne wahają się tu pomiędzy 19 a 20 m n.p.m.

Przez park Jagielloński biegnie szlak turystyczny „Stargard – Klejnot Pomorza”, który umożliwia zwiedzenie najważniejszych i najciekawszych zabytków miasta.

Infrastruktura: Park jest słabo urządzony, brak ogrodzenia i elementów małej architektury. Obecnie, po drugiej stronie Iny, budowana jest kawiarnia. Wzdłuż alejek stoją ławki.

Historia

Stargard powstał na przełomie VIII i IX wieku. W IX-X wieku osada została umocniona, zbudowano port. W 1124 r. w opisie pierwszej misji biskupa Ottona pierwszy raz zapisano nazwę grodu – „castro Zitagroda”. W 1243 r. Stargard otrzymał magdeburskie prawa miejskie. Jest to bardzo stare miasto, o czym świadczyć może liczba zabytków znajdujących się na jego terenie. Będąc w parku Jagiellońskim podziwiać można basztę Jeńców oraz fragmenty murów obronnych.

Park Jagielloński został założony w I połowie XVII wieku na terenach, które wyznaczył Octavio Piccolomini (wtedy ta jedna nazwa obejmowała także aktualny obszar parku Popiela). W 1885 r., z okazji 80. rocznicy urodzin Ottona von Bismarcka, fragment parku nazwano parkiem Bismarcka, wystawiono popiersie „Żelaznego Kanclerza” oraz stworzono krąg dziewięciu dębów. Siedem przetrwało do dziś, przy czym jeden z nich jest pomnikiem przyrody.

17 czerwca 1945 r. polscy żołnierze zabrali popiersie, a nazwa „Park Bismarcka” przestała funkcjonować. W późniejszych czasach teren ten nazywano potocznie parkiem nad Iną bądź Wenecją od nazwy tamtejszej przystani kajakowej i kawiarni. Obecną nazwę nadano dopiero w latach 80. XX wieku.

W 1998 r. przez część parku, mimo protestów ludności, poprowadzono Małą Obwodnicę Stargardu, niszcząc przy tym roślinność i powodując znaczne obniżenie wartości przyrodniczej parku.

Przyroda

Obecnie, zgodnie z Rozporządzeniem Wojewody Szczecińskiego nr 6 z dnia 12.06.1986 r. (Dz. Urz. Woj. Szcz. nr 6 z dn. 12.06.86), w Parku Jagiellońskim znajdują się dwa pomniki przyrody. Jednym z nich jest dąb szypułkowy (Quercus robur), stojący w kręgu dziewięciu dębów (przystanek nr 3 na mapie). Jego obwód pnia na wysokości 1,30 m wynosi 457 cm.

Kolejnym pomnikiem przyrody jest wierzba biała (Salix alba) o obwodzie pnia 460 cm, znajdująca się we wschodniej części parku (numer 4 na mapie).

Ponadto, w parku można jeszcze spotkać drzewa takie jak kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum), topola kanadyjska (Populus x canadensis), klony: pospolity (Acer platanoides) i jawor (Acer pseudoplatanus), wiąz (Ulmus), lipa drobnolistna (Tilia cordata), olsza czarna (Alnus glutinosa) czy jesion wyniosły (Fraxinus excelsior).

Wśród krzewów wyróżnić można bzy czarne (Sambucus nigra), śnieguliczki białe (Symphoricarpos albus), forsycje (Forsythia) oraz jaśminowce wonne (Philadelphus coronarius).

Na terenie parku rośnie także interesująca i chroniona roślina – arcydzięgiel litwor (Archangelica litoralis). Jest ona byliną i osiąga nawet wysokość dorosłego mężczyzny.

Park Jagielloński cechuje się także żyznymi glebami.

Ze względu na znajdującą się w pobliżu parku obwodnicę, co łączy się ze sporym natężeniem hałasu, w parku rzadko można spotkać zwierzęta, choć widoczne są kretowiska, a w Inie występują takie ryby jak troć (Salmo trutta), leszcz (Abramis brama), szczupak (Esox lucius), jazgarz (Gymnocephalus cernuus), ciernik (Gasterosteus aculeatus).

Ścieżka

1. Trasę ścieżki rozpoczynamy od mostku łączącym park Popiela z parkiem Jagiellońskim.

2. Idziemy na wschód alejką, na której spotkać możemy m.in. kasztanowce białe, śnieguliczki białe, olsze czarne oraz lipy drobnolistne. Po prawej stronie znajduje się ogrodzenie, za którym mieści się pralnia wojskowa.

3. Alejka skręca na północny zachód. Idąc nią, po naszej lewej stronie widzimy krąg dziewięciu dębów. Dwa z nich zostały dosadzone niedawno, w miejsce starych, które uległy zniszczeniu, ale pozostałe mają już ponad 120 lat. Jeden z nich – pomnik przyrody – ma obwód 457 cm, pojedynczy pień i rozpierzchłą koronę. Niestety, występują uszkodzenia takie jak suchostany czy próchnica. Dąb szypułkowy jest drzewem pospolitym, występującym na terenie całego kraju. Jest długowieczny. Jego liście mają długość do 15 cm, są odwrotnie jajowate, u nasady zwężane, maja od 5 do 7 klap. Owoce to żołędzie o długości 2-3 cm, osadzone parami na dość długich szypułkach.

4. Idąc dalej aleją, mamy po swojej prawej stronie Małą Obwodnicę Stargardu Szczecińskiego, co sprawia, że możemy czuć się niekomfortowo, z powodu przejeżdżających nieopodal samochodów i ciężarówek. Mijamy kilka brzóz i dochodzimy do miejsca, w którym po lewej stronie mamy kolejny pomnik przyrody – wierzbę białą o obwodzie 460 cm, pojedynczym pniu oraz pięknej, owalnej, rozłożystej koronie, trochę uszkodzonej przez suchostany. Wierzba biała jest drzewem dość krótkowiecznym o giętkich gałęziach, wąskich, lancelowatych liściach o długości ok. 10 cm oraz kwiatach zebranych w kwiatostany zwanymi kotkami, zakwitającymi przeważnie w marcu lub kwietniu.

5. Następnie alejka skręca na północny zachód. Idąc nią i mijając po drodze dęby szypułkowe, dochodzimy do kilku rosnących nad Iną kasztanowców białych o obwodach dochodzących nawet do 344 cm. Kasztanowce pochodzą z Półwyspu Bałkańskiego i Azji Mniejszej, żyją do 200 lat. Ich kwiaty zakwitają w maju, owoce zawierające jedno lub dwa, dojrzewające we wrześniu duże nasiona, zwane popularnie kasztanami.

6. Idziemy na południowy zachód aleją biegnącą wzdłuż Iny, należącą także do szlaku turystycznego. Po drugiej stronie rzeki widzimy cylindryczną basztę Jeńców, zwaną także basztą Kowalską, ponieważ to właśnie ich cech opiekował się tym odcinkiem murów obronnych. Pochodzi ona z przełomy XV i XVI wieku, ma 13 m wysokości. „W 2004 roku baszta została przekazana za pośrednictwem Towarzystwa Przyjaciół Stargardu Bractwu Rycerzy św. Jana. Od tego czasu przy współpracy z muzeum stargardzkim, Bractwo opiekuje się i restauruje tenże zabytek [http://www.wstargardzie.pl].

Nieopodal znajdują się także ruiny dwóch bastei oraz murów obronnych, które niegdyś otaczały Stargard i miały wysokość nawet do ośmiu metrów.

7. Idąc dalej aleją możemy podziwiać drzewa takie jak klon pospolity, olsza czarna czy lipa drobnolistna. Przy odrobinie szczęścia zobaczymy także pływające po Inie kaczki krzyżówki. Dobrą nowiną dla zmęczonych wizytą w parku mogą być stojące nad rzeką ławki, dzięki którym mamy możliwość odpoczynku.

Uwagi

Informacje dodatkowe

Mocne strony parku: ciekawa historia, położenie w sąsiedztwie innych parków na szlaku turystycznym „Stargard – Klejnot Pomorza”, bogata roślinność, interesujące pomniki przyrody.

Słabe strony: położenie w pobliżu obwodnicy, wiążące się z ubogą fauną oraz hałasem we wschodniej i północno-wschodniej części parku, brak placów zabaw i miejsc rekreacyjnych.

Bibliografia

Robert Jacek Dzwonkowski, Leksykon przyrody polskiej, Warszawa 2004
Strona internetowa Stargardu Szczecińskiego, http://www.stargard.starnet.pl/strony/zabytki
Portal w Stargardzie, www.wstargardzie.pl/
Wirtualna encyklopedia, http://www.wikipedia.org
Dziennik Stargardzki, nr 1, 9.9, (6-8.01.2006)

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Gimnazjum nr 3 w Stargardzie Szczecińskim
ul. Szkolna 2
73-110 Stargard Szczeciński
Opiekun grupy:
Anna Storta 
Autorzy opisu:
Katarzyna Basiukajc, Maria Baszak, Bernadetta Ciawłowska, Patryk Frankowski, Bartosz Kucharski, Natalia Mądra, Paweł Skupiński, Matteuss Swienton.
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- za pomoc w przygotowaniu projektu nauczycielce biologii p. mgr Annie Storcie.
- za udzielenie informacji na temat parku Urzędowi Miasta Stargardu Szczecińskiego oraz Miejskiemu Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej.

Ładowanie danych ...