Województwo: świętokrzyskie
Powiat: ostrowiecki
Gmina Ostrowiec Świętokrzyski leży w centralnej części powiatu ostrowieckiego. Ostrowiec Św. leży w pobliżu prastarego masywu Gór Świętokrzyskich. Rzeka Kamienna dzieli miasto na część północną i południową.
Park Miejski położony jest w środkowej części miasta na wschód od rzeki Kamiennej, pomiędzy ulicami : A. Mickiewicza, H. Sienkiewicza i Aleją 3 Maja. Jego zachodnią granicę stanowi rzeka Kamienna. Powierzchnia parku, to około 20 ha. Park istnieje ponad 80 lat. Dzieli się na część starą i nową, która powstała w latach 60. i 70. ubiegłego stulecia. Kiedyś parkiem zarządzał na stałe ogrodnik, a obecnie zarządcą jest Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego, właścicielem jest gmina Ostrowiec Świętokrzyski oraz skarb państwa. Fundusze do utrzymania parku pozyskiwane są z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz budżetu miasta. Usytuowanie parku powoduje, iż jest miejscem wypoczynku bardzo wielu mieszkańców Ostrowca.
Ma kilka alejek wejściowych wraz z tablicami informacyjnymi. Do infrastruktury parku można zaliczyć: ławki żeliwne i drewniane, urządzenia placów zabaw dla dzieci, siłowni i skate parku, rzeźby i pomniki, oświetlenie alejek, muszlę koncertową oraz stragany, tablice informacyjne, znaki kierunkowe, przenośne szalety oraz kosze na śmieci.
Historia
Pierwszą wzmiankę o wsi Ostrów można znaleźć w XV-wiecznych dokumentach. W końcu XVI wieku Ostrów należał do wielkich rodów magnackich - Tarnowskich i Ostrogskich. W 1606 r. Janusz Ostrogski odziedziczył dobra ostrowskie po swoim ojcu Bazylim - wojewodzie kijowskim i 8 lat późnej ufundował tu murowany kościół parafialny oraz nadał Ostrowowi prawa miejskie. Od tego czasu przyjęła się nazwa Ostrowiec. Początkowo podstawą ekonomiczną miasteczka był handel i rzemiosło. Miejscowe rudy żelaza były bogactwem, które umożliwiły miasteczku późniejszy rozwój metalurgii. Od lat 30. do 90. XX w. Ostrowiec był prężnym ośrodkiem przemysłowym, dużym ośrodkiem działalności ruchu społecznego i politycznego województwa. W 1924 roku Ostrowiec został wydzielony z powiatu opatowskiego i otrzymał prawa miejskie na prawach powiatu. Krzyżują się tu szlaki wiodące z Warszawy do Rzeszowa i z Lublina do Kielc oraz Łodzi. Obecnie nastąpił regres przemysłowy miasta, lecz władze miasta dokładają wszelkich starań aby miasto było zauważalne w kraju.
Park miejski został założony w okresie międzywojennym - w 1926 r. na błoniach ostrowieckich, na wschód od rzeki Kamiennej. Rozrastające się miasto otoczyło równomiernie obecny teren parku powodując, że stał się on centralnym punktem miasta. Granice jego stanowią: od zachodu rzeka Kamienna, od wschodu ulica Henryka Sienkiewicza, od północy ulica Adama Mickiewicza. Twórcą parku był Franciszek Szanior.
Obecnie do parku oprócz starej części powstałej w latach 20. XX w. zaliczamy część nową powstałą w latach 60. i 70. W latach tych park graniczył z targowicą miejską, na placu której odbywały się rozrywkowe imprezy miejskie. Obecnie bazar znajduje się w innym miejscu. Kiedyś park miejski posiadał stałego ogrodnika, który dbał o jego wygląd (w latach 60. - pan Sudnik), a obecnie zarządcą parku jest Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Stary przyparkowy budynek adoptowano na siedzibę pracowników porządkowych parku podlegających pod Zakład Usług Miejskich w Ostrowcu Św. Dzisiejsza funkcja parku miejskiego, to funkcja rekreacyjno-sportowa. Jest on ogólnodostępny. Był i jest miejscem wielu imprez społecznych i artystycznych (festyny, koncerty zespołów, uroczystości miejskie, okazjonalne spotkania mieszkańców np. czerwiec 2006 r. - "Noc Świętojańska", "Parafiada").
Przez cały okres swojego istnienia park był pielęgnowany i modernizowany, ale ciągle dba się o to, aby nie została zachwiana jego naturalność ekosystemowa. W niektórych miejscach parku przyroda pozostawiona jest sama sobie, dodaje to miejscu tajemniczości, a odwiedzającym pełniejszego kontaktu z naturą. Większość najstarszych mieszkańców Ostrowca Św. wiąże z tym miejscem wiele miłych wspomnień, ale był on również miejscem spotkań konspiracyjnych i tragicznych wydarzeń. Park miejski z godnością nosi imię wielkiego Polaka Józefa Piłsudskiego - jest wizytówką miasta.
Przyroda
Szata roślinna parku jest bardzo bogata i charakteryzuje się dużą różnorodnością gatunków. Z inwentaryzacji z 2000 roku wynika, że rośnie tu 3089 drzew i krzewów. Dominującymi drzewami w parku są: jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) i jesion pensylwański (Fraxinus pensylvanica), grab pospolity (Carpinus betulus), klon pospolity (Acer platanoides) czy lipa drobnolistna (Tilia cordata).
Najokazalszymi drzewami w starej części parku są :
- robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) - 39 m wysokości;
- modrzew europejski (Larix decidua) - 30 m wysokości;
- jesion wyniosły (Fraxinus exelsior) - 30 m wysokości
- topola kanadyjska (Populus canadensis) - 39 m wysokości.
Niektóre okazy o dużej wysokości i pokaźnych rozmiarach pni zostały w ostatnich latach usunięte gdyż stanowiły zagrożenie dla odwiedzających park mieszkańców. Obwód pnia najokazalszej topoli wynosił ponad 5,5 m. W skład drzewostanu wchodzą również rzadkie gatunki drzew np. platany klonolistne (Platanus acerifolia), tulipanowce (Tulipifera), dęby szypułkowe odmiany wąskopokrojowej (Quercus robur Fastigiata), świerki pospolite odmiany gwiazdkowatej (Picea abies nidiformis) oraz buk zwisły (Fagus sylvatica Pendula).
Inne drzewa rosnące na terenie parku to :
- głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna);
- olsza czarna (Alnus glutinosa);
- wierzba krucha (Salix fragilis);
- grab pospolity (Carpinus betulus);
- kasztanowiec biały (Aesculus hipocastanum);
- wiąz polny (Ulmus minor);
- świdośliwa (Amelanchior sp.);
- sumak octowiec (Rhus typhina) i wiele innych..
ponadto należy wyróżnić krzewy :
- cis pospolity (Taxus baccata);
- tawuła wczesna (Spirea arguta);
- bez czarny (Sambucus nigra);
- cyprysik natkański (Chamaecyparis noatkatensis);
- hortensja (Hydrangea sp.).
Wokół stawów i kanału Młynówka rośnie typowa roślinność szuwarowa: pałka wodna, trzcina czy tatarak. Można spotkać stanowiska zawilców gajowych (Anemone nemorosa);
konwalii majowej (Convalaria maialis) i knieci błotnej (Caltha palustis).
W parku można spotkać między innymi :
- wiewiórki pospolite (Sciurus vulgaris);
- sikorki bogatki (Parus major),
- sroki (Pica pica);
- wróble (Passer domesticus);
- dzięcioły (Picidaea).
Park jest w dobrej kondycji. Staw z łabędziami i oczko wodne wkomponowane w przestrzeń parku dodają mu uroku. Na wielu drzewach rozwieszone są budki lęgowe dla ptaków. Park jest rajem dla motyli, chrząszczy i innych owadów. Wiele jest w parku cudownie kolorowych rabat i klombów. Odpowiednie nasadzenia gwarantują kolorystykę przez wiele miesięcy w roku.
Poziom wody gruntowej i bliskość rzeki korzystnie wpływa na kondycję całego kompleksu. Brak jest pomników przyrody w drzewostanie. Roślinność w parku jest systematycznie i fachowo pielęgnowana, trwają dalsze nasadzenia rożnych gatunków drzew i krzewów. Fauna i flora parku wraz i jego infrastrukturą czynią park miejski bardzo przyjaznym i pięknym.
Ścieżka
Ścieżka dydaktyczna została zaprojektowana w oparciu o walory przyrodnicze, historyczne oraz rekreacyjne parku. Dwanaście etapów ścieżki wyznaczono nawiązując do istniejących wewnętrznych alejek parku. Przewidywany czas spaceru to około 2 godziny. Początek ścieżki to wejście główne do parku miejskiego od ulicy Alei 3 Maja. Jest to południowa strona kompleksu. Trasa ścieżki zostanie zakończona przy zbiegu ulic A. Mickiewicza i H. Sienkiewicza - w północno-wschodniej części parku.
1. Trasę wycieczki rozpoczynamy od wejścia głównego przy ulicy Alei 3-go Maja. Wejście to ograniczone jest z prawej strony budynkiem kina "Etiuda" (fot.1) z parkingiem, a z lewej budyniem Poczty Głównej miasta (fot. 2). Budynek poczty powstał w latach 20. XX wieku wg projektu Witolda Minkiewicza. Ten okazały, charakterystyczny dla miasta gmach użyteczności publicznej ma wmurowaną tablicę pamiątkową poświęconą poległym pracownikom Urzędu Pocztowego w latach 1939-1945. Gmach, w którym znajduje się kino "Etiuda" jest projektu Jerzego Wajdlinga. Pierwotnie był to Dom Robotniczy, noszący nazwę Zakładowy Dom Kultury im M. Nowotki (patrona huty ostrowieckiej). Budowany był po II wojnie światowej również ze składek ostrowieckich robotników. Przez wiele lat był siedzibą Komitetu Miejskiego PZPR oraz wiodącą instytucją kulturalno-oświatową miasta. Obecnie w budynku znajduje się kino, siedziba Gazety Ostrowieckiej i Klubu "Perspektywy". Stojąc przy wejściu głównym do parku widoczne są: na wysokim wzniesieniu barokowy kościół pod wezwaniem Świętego Michała (fot. 3), nowoczesny kilkunastopiętrowy hotel "Gromada" (fot. 4), budynek dawnego starego Sądu Rejonowego, a wcześniej banku Pfeffera, siedziba Policji oraz PTTK (fot.5).
2.Wchodzimy na początek głównej alei parkowej. Tu znajduje się tablica informacyjna parku wraz z regulaminem zachowań i legendą (fot. 6). Po lewej stronie znajduje się skwer z dużą ilością kwiatów. Pośrodku skweru stoi Pomnik Grunwaldu obecnie zwany Pomnikiem Republiki Ostrowieckiej (fot. 7). Rada Państwa PRL w uznaniu zasług dla rewolucyjnych walk klasy robotniczej Ostrowca o wyzwolenie narodowe i społeczne nadała miastu w 1970 roku Order Krzyża Grunwaldu II klasy. Wydarzenie to upamiętniono okazałym monumentem dłuta rzeźbiarza Józefa Potemy. Po prawej stronie drogi wiodącej do wnętrza parku rośnie kilka okazałych cisów (fot. 8), które są gatunkiem chronionym w Polsce. Dawniej z cisowego drewna wyrabiano łuki, używano go również w budownictwie. Cis ma drewno dobre do wyginania, a jego korona odporna jest na strzyżenie.
Obok wielu pałaców można spotkać przepiękne arcydzieła z cisów, które wyszły spod nożyc ogrodników. Jest to roślina dwupienna tzn. kwiaty żeńskie i kwiaty męskie znajdują się na różnych osobnikach. Jadalna jest tylko czerwona osnówka z owoców cisu, nasiona i reszta rośliny jest trująca. Przechodzimy przez most na kanale Młynówka - wody tego kanału wykorzystywane były do napędzania młyńskiego koła (stąd jej nazwa). Dzięki finansowemu wsparciu Unii Europejskiej zostało wykonane zabezpieczenie kanału przed zalewaniem. Zaraz za mostem po obu jego stronach rosną dwie potężne topole (fot. 9): Populus sp. i topola kanadyjska (Populus canadensis) czyniąc sobą istną bramę wejściową. Obok jednej z nich, w jej cieniu rośnie robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia).
3. Zaraz za mostkiem zaczyna się stara część parku, która powstała w latach 20. XX wieku na ostrowieckich błoniach. Jego twórcą był Franciszek Szanior. Już z tego miejsca widoczne są dwa pomniki, do których możemy na chwilę podejść. Na wprost nas to Pomnik Harcerzy (fot. 10) postawiony w parku w 2005 roku w 80-tą rocznicę ruch harcerskiego. Harcerze ostrowieccy brali bardzo czynny udział w tworzeniu parku miejskiego - nasadzili między innymi wiele dębów, które są dzisiaj jego ozdobą. Przez wiele lat uczestniczyli w akcjach porządkowania parku. Ich wkład pracy w wygląd i funkcjonowanie kompleksu został nagrodzony i upamiętniony. W cieniu drzew, po lewej stronie stoi w kamień ze skandynawskiego, polodowcowego granitu z wmurowaną tabliczką informacyjną, że to tu właśnie pierwotnie stał pomnik wielkiego Polaka Marszałka Józefa Piłsudskiego (fot. 11).
W listopadzie 2006 r minie 64 lata od chwili odsłonięcia tego pomnika. Stał on na tym miejscu tylko 17 lat - do 1949 roku. Przetrwał II wojnę światową, ale pod koniec 1949 r. ówczesne władze Ostrowca zdecydowały o jego rozebraniu. Dopiero w 1990 r. w Święto Niepodległości - 11 listopada, zadecydowano o przeniesieniu pomnika w nowe miejsce - na plac przy skrzyżowaniu ulic A. Mickiewicza i H. Sienkiewicza w parku miejskim. Nowy pomnik stanął tam w 1992 r. Park Miejski nosi imię tego wielkiego wodza. Po zachodniej stronie pamiątkowego kamienia istniało, a obecnie wyburzone, najstarsze w Ostrowcu ujęcie wody. Poziom studni w ujęciu znajdował się poniżej poziomu rzeki Kamiennej płynącej tuż obok. Wodociągi miejskie budowano w latach 20-tych XX w. i stąd pobierano wodę do potrzeb komunalnych i przemysłowych miasta.
4. Cofamy się kilka kroków, aż do mostka na Młynówce i kierujemy się asfaltową alejką w północno-wschodnią część parku. Tuż przy kanale po prawej stronie rośnie klon jesionolistny (Acer negundo). Jest to piękny okaz, gdyż bliskość kanału zabezpiecza jego korzeniom odpowiednią ilość wody. Dochodzimy do skrzyżowania alejek. Na wprost nas znajduje się skupisko starych, pięknych drzew otaczających pusty plac - dawniej był to kort tenisowy, a obecnie wykorzystywany jest jako boisko do piłki nożnej. Plac jest zacieniony, można więc go wykorzystywać do innych celów niż boisko np. zabaw, gier, spotkań. Na obrzeżu placu, przy alejce wiodącej w kierunku północnym rosną klony platanolistne (Acer pseudoplatanus) zwane jaworami. Owoce ich są takie same jak klonu zwyczajnego - spłaszczone orzeszki, zrośnięte parami z szeroko rozwartymi skrzydełkami umożliwiającymi rozsiewanie nasion. Kształt liści i łuszcząca się kora różni te drzewa od klonu zwyczajnego czy platanu.
Za jaworami widoczne są świerki pospolite (Picea abies). Poza skupiskiem starych drzew, po wschodniej stronie widoczne są parasole pobliskiej kawiarenki pod gołym niebem - "Chatki" (fot. 12). Spędzają tu wolny czas mieszkańcy Ostrowca przy muzyce lub śpiewie ptaków i zapachu kwitnących parkowych drzew, krzewów i ziół. Idąc ok. 20 m mijamy postawione na okres letni gustowne, drewniane stragany (fot. 13). Kierujemy się alejką w kierunku zachodnim.
5. Jest to duży, owalny plac, na którym stoi muszla koncertowa (obecnie tymczasowa, dawniej była wybudowana na stałe) (fot. 14). Odbywają się w niej koncerty zespołów i uroczystości okazjonalne. Przed muszlą ustawione są ławki dla publiczności. Na wprost muszli widać bardzo nietypowego pokroju, o ogromnych płożących się konarach, klon jesionolistny (Acer negundo) (fot. 15). Jest to 80-letni okaz - symbol parku miejskiego. Niektóre konary obumierają, ale trwają ciągłe prace pielęgnacyjne celem utrzymania drzewa w jak najlepszej kondycji. W cieniu jego konarów stoi rzeźba dłuta miejscowego rzeźbiarza Gustawa Hadyny (fot.16).
Nieopodal rozłożystego klonu utworzony jest ogromny, podwyższony klomb z mnóstwem kwiatów, kolorowych krzewinek i pękami ozdobnej trawy. Pośrodku klombu rzeźba ww. twórcy nawiązująca swą formą i materiałem do hutniczego charakteru miasta (fot. 17). Ten teren jest ulubionym miejscem wiewiórek (fot. 18), które z ochotą pozują do zdjęć i czyhają na smakołyki od spacerowiczów. Obok okazałego klombu można przyjrzeć się skupisku nietypowej, gwiazdkowatej odmiany świerka (Picea abies nidifloris) (fot. 19). Świerki te nie osiągają dużych rozmiarów.
6. Kierujemy się alejką w kierunku zachodnim i idziemy wzdłuż wału przy rzece Kamiennej. Za około 30 m po prawej stronie, przy rozwidleniu alejek rośnie jarząb szwedzki (Sorbus intermadia) o bardzo nietypowym kształcie korony. Jego prawie wszystkie gałęzie wznoszą się pionowo w górę (fot. 20). Po lewej stronie wzdłuż wału rosną klony. Możemy podejść blisko wału, a nawet wejść na niego. Nieuregulowana rzeka Kamienna jest obwałowana przeciwpowodziowo. Popełniono kiedyś błąd przy sypaniu wałów, wykonano je zbyt blisko rzeki - niesiona, wysoka woda, co jakiś czas, nie mając się gdzie rozlać uderza w wały, często je przerywając lub powodując przecieki (duża powódź w latach 60. XX w). W wałach są naturalne otwory - wykonali je ich mieszkańcy: nornice, piżmaki i krety - osłabiając wytrzymałość wałów. Wały po obu stronach zarośnięte są gęsto roślinami zielnymi, krzewinkami i płożącymi się krzewami. Wały są pielęgnowane, a ich szczyty utwardzane.
Zgodnie z artykułem 67 ustawy Prawo Wodne z dnia 24.10.1974 r. zabronione jest na wałach przeciwpowodziowych:
1. przejeżdżanie pojazdami i konno
2. kopanie studni, wbijanie słupów
3. wypasanie zwierząt gospodarskich
4. uprawa gruntu.
Skręcając alejką w prawo za jarzębem szwedzkim napotykamy pień ściętej niedawno topoli (Populus sp.) (fot. 21). Miała ona imponujący obwód pinia - ponad 5,5 metra, a jej wysokość dochodziła do 30 m. Obok ściętego drzewa rośnie lipa o bardzo nietypowym, bańczastym pniu (fot. 22). Tu kończy się stara część parku.
7. Idąc dalej aleją wzdłuż wału wchodzimy w nową, utworzoną w latach 60 i 70-tych część parku. Mijamy Skate Park (fot. 23), ulubione miejsce deskorolkarzy z całego miasta. Nowoczesne, atestowane urządzenia zapewniają młodzieży czynny wypoczynek i umożliwiają intensywne treningi. Podczas ładnej pogody z pewnością poobserwujemy wyczyny młodych chłopców. Przy skate parku znajduje się skupisko modrzewia europejskiego (Larix decidua) odmiany Polonica. Jest to jedyne drzewo iglaste należące do roślin nagonasiennych, które zrzuca liście na zimę. Skupisko modrzewi okala samotną, o białej korze brzozę (Betula pendula). Jej cienkie, brązowe, zwisające gałązki obsypane są jasnozielonymi, delikatnymi listkami.
8. Dalej, wzdłuż alei wałowej po prawej stronie znajduje się niedawno utworzone miasteczko ruchu drogowego (fot. 24). Zostało one zaprojektowane z myślą o najmłodszych rowerzystach, aby mogli ćwiczyć prawidłowe zachowania na drogach i opanowywali symbolikę znaków drogowych. Na asfaltowych alejkach miasteczka namalowane są linie odpowiadające liniom na drogach publicznych. Skręcamy alejką na wschód. Wewnątrz owalnego placu miasteczka kolejny bardzo ciekawy okaz drzewa - buk pospolity (Fagus sylvatica Pendula) - odmiana zwisła (fot. 25). W jego pobliżu rośnie szpaler młodych drzewek rzadkiej odmiany jarzębiny.
Po lewej ręce swoje wiotkie gałęzie opuszcza dostojna wierzba płacząca (Salix sepulcralis). Odmiana ta powstała ze skrzyżowania Salix alba i Salix babylonica. Drzewo bardzo ozdobne, wytwarzające nieustannie nowe pędy. Drewno różnych odmian wierzb używane jest jako surowiec koszykarski, służy również do wyrobu celulozy. Drewno wierzby używane było na wsi polskiej przez wiele stuleci jako paliwo odnawialne w gospodarstwach. Ogłowiona wierzba płacząca, o często pochylonym pniu jest symbolem polskiego, wiejskiego krajobrazu. Idąc dalej w kierunku wschodnim na rozstaju dróżek rosną cztery okazy platana klonolistnego (Platanus acerifolia) (fot. 26).
Dawniej gatunek ten występował często w parkach przypałacowych. Obecnie jest rzadkością w naszym kraju (gatunek chroniony). Drzewa są bardzo ozdobne o korze łuszczącej się cienkimi płatami i o charakterystycznych, okrągłych, jeżykowatych owocach zawieszonych na niesymetrycznych, zwisających ogonkach. Liście trzyklapowe w przeciwieństwie do pięcioklapowych liści klonu. Za platanami widać jeden z kilku znajdujących się w parku placów zabaw dla najmłodszych (fot. 27). Przeważa tu drewniane wyposażenie - urządzenia są atestowane. Ich konstrukcja zapewnia bezpieczeństwo podczas beztroskich zabaw. Wokół placów zabaw widać dużą ilość ławek dla opiekunów dzieci.
9. Kierując się alejką od platanów na północny-zachód mijamy dość zaniedbany stawik (przewidziany do oczyszczenia) (fot. 28). Cała powierzchnia wody pokryta jest rzęsą wodną, a jego brzegi porasta charakterystyczna drobna roślinność zielna żyjąca w bliskości ekosystemów wodnych. Stawik jest środowiskiem życia wielu drobnych organizmów wodnych, wodopojem dla zwierząt parkowych oraz doskonale spełnia funkcję nawilżacza powietrza, tworząc swoisty mikroklimat. Obecnie, mimo procesu zarastania, stanowi atrakcyjny element wzbogacający krajobraz parku. Jego usytuowanie w zacisznej części jest dodatkowym walorem tego miejsca.
Po lewej stronie alejki znajduje się siłowania (fot. 29). Jej urządzenia spełniają oczekiwania użytkowników w każdym wieku. Są one również atestowane. Na terenie siłowni są także dwa stoły do gry w tenisa stołowego. W związku z ogólnoświatowym trendem dbałości o prawidłową sylwetkę, siłownia jest często odwiedzanym i atrakcyjnym miejscem. Od zachodniej strony siłownię okala szpaler przyciętych, niewysokich tui. Wewnątrz placu siłowni rośnie ogromny krzew jałowca sabińskiego (Juniperus sabina) (fot. 30) o bardzo mocnym zapachu jego łuskowatych liści. Obok stołów do gry w ping-ponga znajdują się jedyne w parku stanowiska rzadko spotykanych drzew. Są to trzy młode nasadzenia tulipanowca (Tulipifera) (fot. 31) oraz trzy dęby wąskopokrojowe (Quercus robur fastigiata) (fot. 32).
10. Kierujemy się na północ do rozwidlenia alejek. W tym miejscu spotykamy skupisko kasztanowców białych (Aesculus hipocastanum). W ostatnich latach drzewa te w całej Polsce atakowane są przez owada szrotówka kasztanowcowiaczka, co powoduje przebarwienia na liściach, przedwczesne opadanie liści i owoców. Szczepionka przeciwko temu szkodnikowi jest bardzo droga i krótkotrwała. Na drzewie zawieszona jest jedna z wielu w parku budek lęgowych dla ptaków (fot. 33). Po lewej stronie na polanie między drzewami znajduje się boisko do piłki siatkowej (fot.34). Przechodząc ok. 30 m alejką na wschód zatrzymajmy się na chwilę przy szpalerze świerka kłującego odmiany sinej (Picea pungens "Glauca") (fot. 35).
Jego kuzyn, świerk pospolity (Picea abies), to drzewo typowe dla północnoeuropejskich tajg i europejskich lasów górskich. Tworzy w górach lite drzewostany przy górnej granicy lasu. Dostarcza drewna miękkiego o wielostronnej przydatności. Alejka doprowadza nas do jednej z głównych alei parku łączącej jego krańce - południowy i północny. Krzyżuje się ona z kanałem Młynówka. Przechodzimy przez mostek na kanale (fot. 36) i zbliżamy się do widocznego stawu (fot. 37).
11. Jest to kolejny przystanek w naszej wędrówce po parku. W pobliżu stawu na skwerach zauważymy wiele dorosłych drzew z rozpiętymi od ich pni linkami (fot. 38). Najczęściej są to klony. Specjalistyczna firma ze Śląska przesadziła je z pobliskiego terenu przy ulicy A. Mickiewicza, na którym wybudowano supermarket TESCO. To ciekawe rozwiązanie zachowało przy życiu wiele kilkunastoletnich drzew. Jeszcze kilka lat wcześniej byłyby one po prostu ścięte.
Staw o dużej powierzchni lustra wody obrasta typowa szuwarowa roślinność np. pałka wodna (Typha), knieć błotna zwana kaczyńcem lub kaczeńcem (Caltha palustris), tatarak (Acorus calamus), trzcina (Phragmites communis). Rośliny przybrzeżne wykształciły różnorakie przystosowania do bytowania na brzegach zbiornika wodnego np.:
a) łodygi puste w środku, odporne na złamania;
b) korzenie odporne na zalewanie wodą;
c) liście długie, szablowate, przepuszczające podmuchy wiatru (fot. 39).
Staw jest zarybiony. Spotkać tu można białe łabędzie, które dodają urokowi temu ekosystemowi. Staw i jego brzegi zasiedlają również żaby, traszki, dzikie kaczki i ogromne ilości owadów.
12.Będziemy się kierować do ostatniego przystanku naszej ścieżki. Od stawu alejkami wzdłuż ul. A. Mickiewicza idziemy do północno-wschodnich krańców parku, aż do skrzyżowania ulic A. Mickiewicza i H. Sienkiewicza. Jest tu niewiele nasadzeń drzew. Urody wielohektarowej przestrzeni dodają ogromne klomby o zachwycających oczy kolorowych kwiatach (fot. 40). Spotkać tu możemy ludzi preferujących odpoczynek na słońcu, a nie w zacienionym parku. Dochodzimy do pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego (fot. 41).
Został on odsłonięty w 1992 roku. Człowiek ten był twórcą niepodległej Polski, wielkim politykiem i żołnierzem. Był dowódcą I pułku Legionów Polskich. Aresztowany i osadzony w Magdeburgu. Zwycięzca w wojnie polsko-bolszewickiej, autor planu Bitwy Warszawskiej i znanego "Cudu nad Wisłą". Wokół pomnika rozciągają się żonkilowe tzw. "Pola Nadziei" powstałe z inicjatywy Stowarzyszenia "Serce" jako symbol solidaryzowania się z inicjatywami tworzenia hospicjów. Podczas stawiania pomnika harcerze nasadzili 14 dębów nadając im imiona. Tu kończy się nasza wędrówka. Możemy jeszcze spojrzeć w kierunku południowym na tzw. Skarpę, na której w przyszłości planuje się utworzenie tarasu widokowego na przepiękny kompleks parkowy i staw.
Bibliografia
Inwentaryzacja dendrologiczna wraz z mapą, skala 1:500, Ostrowiec Świętokrzyski, sierpień 2000
Ostrowiec Świętokrzyski. Monografia historyczna miasta, praca zbiorowa, Ostrowiec Świętokrzyski 1997
Poruba M., Pokorny J., Rabsteinek O., Hrabak R., Przewodnik - Las, Warszawa 1993
Kotasiak Wojciech, Ostrowiec Świętokrzyski, 1983
Plan miasta Ostrowca Świętokrzyskiego
strona internetowa www.um.ostrowiec.pl.
strona internetowa www.zieloneszkoly.pl
Uwagi
Park nie jest ogrodzony. W bezpośredniej bliskości parku znajduje się, jeden z największych i najnowocześniejszych w Europie, basen kryty "Rawszczyzna", gdzie odbywają się europejskiej rangi zawody pływackie. Trenuje tu często polska mistrzyni olimpijska Otylia Jędrzejczak.
Mocne strony parku:
(w oparciu o własne obserwacje i wyniki ankiety)
- przepiękne położenie;
- wiele ciekawych zakątków o znaczeniu historycznym i rekreacyjnym;
- bogata fauna i flora;
- bardzo dobre oświetlenie alejek;
- całodobowa kontrola terenu przez funkcjonariuszy policji;
- alejki wyasfaltowane z dużą ilością ławek i koszy;
- posiada aktualną inwentaryzację dendrologiczną ;
- miejsce wielu częstych imprez kulturalnych;
- spokój i cisza;
- znajduje się kilka toalet.
Słabe strony parku:
(w oparciu o własne spostrzeżenia i wyniki ankiety)
- brak drobnych obiektów gastronomicznych w dni robocze;
- za mało miejsc parkingowych;
- powinno znajdować się choć jedno stałe stoisko z pamiątkami z miasta Ostrowca.
Autorzy
Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 7
ul. Akademicka 20
27-400 Ostrowiec Świętokrzyski
e-mail: psp7ostrowiec-sw@go.pl
Opiekun grupy:
Anna Koza
Autorzy opisu:
uczniowie klasy VI Adrian Baziuk i Dominik Sienkiel oraz członkowie koła przyrodniczo-ekologicznego działającego przy PSP Nr 7 w Ostrowcu Św. prowadzonego przez nauczycielkę Annę Kozę oraz nauczyciel: matematyki - mgr Urszula Pastuszka oraz historii i plastyki - mgr Ewa Zakowa
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- pani v-ce Prezydent Miasta Ostrowca Indze Kamińskiej za doradztwo i pomoc udzieloną w początkowej fazie realizacji projektu;
- panu Naczelnikowi Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego Janowi Majowi za udostępnienie materiałów kartograficznych parku;
- pani Beacie Szeląg z Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego za doradztwo merytoryczne;
- panu Edwardowi Jagiełło kierownikowi Zakładu Usług Miejskich za pomoc w uzyskaniu informacji o parku;
- pani dyrektor PSP Nr 7 - mgr Róży Machnickiej za pomoc i wsparcie w tworzeniu projektu;
- pani Janinie Kozieł - mieszkance Ostrowca za opowiedzenie ciekawych historii o parku miejskim z lat 1937-45;
- mieszkańcom Ostrowca, którzy udzielili odpowiedzi w ankiecie o mieście i parku.
Ładowanie danych ...