Województwo: małopolskie
Powiat: oświęcimski
Park położony jest na obrzeżach najstarszego z osiedli Oświęcimia – Osiedla Chemików. Obszar parku położony jest pomiędzy ulicami: Chemików, Dąbrowskiego, Al. Tysiąclecia i Olszewskiego. Zajmuje powierzchnię ok. 30 ha. Zarząd nad parkiem od 2000 r sprawuje miasto.
Teren stanowił niegdyś izolację zabudowy mieszkaniowej Oświęcimia od Zakładów Chemicznych zlokalizowanych w dalszej części obszaru. Znajdują się tam obecnie ścieżki, alejki komunikacji pieszej, elementy małej architektury służące rekreacji i utrzymaniu porządku oraz zorganizowana zieleń wysoka i niska. Teren miejscami falisty przecina Potok Klucznikowski. Wzdłuż obydwu stron Al. Tysiąclecia – dzielącej park na dwie części usytuowano ścieżki rowerowe. Na obrzeżach parku przy ulicy Chemików znajduje się hala lodowa na 3,5 tysiąca widzów oraz kryta pływalnia o wymiarach olimpijskich. Przy tych obiektach znajdują się parkingi. W parku oświetlono część alejek, urządzono górkę saneczkową zwaną przez dzieci “Wielorybem”, mini skatepark wraz z urządzeniami do jazdy na rolkach, miasteczko komunikacyjne przystosowane do nauki zasad ruchu drogowego dla najmłodszych wraz z placem zabaw dla nich, kilka placyków z klombami.
Historia
Park powstał w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku jako pas zieleni izolacyjnej dla zabudowy mieszkaniowej Oświęcimia od Zakładów Chemicznych. Właścicielem terenu w tym czasie były właśnie Zakłady Chemiczne i do tej firmy należało zagospodarowanie i urządzenie terenu pomiędzy Osiedlem a terenami przemysłowymi. Projekt terenu zieleni przygotowało biuro projektowe Zakładów Chemicznych “Oświęcim”, we własnym zakresie wyasfaltowano ścieżki, wykonano mostki nad Potokiem Klucznikowskim, a uczniowie Zespołu Szkół Chemicznych w ramach praktyk uczniowskich systematycznie sadzili drzewa i krzewy na terenie dawnych pół uprawnych i nieużytków na obrzeżu Osiedla Chemików.
Ponieważ bardzo dużo Oświęcimian było czynnie zaangażowanych w tworzenie parku w okresie swojej nauki w szkole, popularna jest nie tylko wśród młodzieży jego nazwa “Małpi Gaj”. W 2000 r. Firma Chemiczna ”Dwory” przekazała zarząd nad parkiem Urzędowi Miasta Oświęcimia. W 2001 r. Rada Miasta uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu parku, dzięki któremu jego obszar pozostawiony w postaci zieleni nieuporządkowanej ma szanse stać się miejscem spotkań mieszkańców i ciekawych imprez.
Obecnie największym powodzeniem wśród młodzieży cieszy się mini skatepark dla rolkowców, wśród młodszej części mieszkańców Osiedla Chemików – miasteczko komunikacyjne i górka saneczkowa. Alejki parkowe prowadzą również do hali lodowej i krytej pływalni – miejsc znanych nie tylko Oświęcimianom. Jedną z koncepcji zagospodarowania terenu parku a jednocześnie wykorzystania go w celach dydaktycznych, przypominających o tragicznej historii Oświęcimia, miało było stworzenie na jego terenie “Parku Pojednania Narodów – Ogrody Europy” jednak po szerokiej dyskusji społecznej postanowiono przenieść projekt parku w rejon Państwowego Muzeum w Oświęcimiu.
Przyroda
Park miejski na Osiedlu Chemików obecnie pełni funkcję rekreacyjną, jest miejscem spacerów i wypoczynku mieszkańców miasta, spotkań młodzieży i zabaw dzieci oraz nauki.
W parku występuje wiele różnych gatunków drzew, z których najczęściej spotkać można takie jak: klon pospolity (Acer platanoides), modrzew europejski (Larix decidua), brzoza brodawkowata (Betula pendula), różne gatunki dębów (Quercus), kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum), robinia akacjowa (Robinia pseudacacia) i lipy (Tilia). Zobaczyć można również żywotniki (Thuja), wierzby - w tym wierzba płacząca (Salix x sepulcralis "Chrysocoma") i biała (Salix alba), jarząba pospolitego (Sorbus aucuparia), głogi jednoszyjkowe (Crataegus monogyna), klona jawora (Acer pseudoplatanus) i jesionolistnego (Acer negundo), leszczynę południową (Corylus maxima), derenia właściwego (Cornus mas), buki pospolite (Fagus sylvatica), laurowiśnię wschodnią (Prunus laurocerasus) oraz bardziej atrakcyjne i ozdobne m.in. tawułe japońską (Spiraea japonica), jabłoń purpurową (Malus xpurpurea), derenia białego (Cornus alba) i skrzydłorzecha kaukaskiego (Pterocarya fraxinifolia).
Park jest również miejscem życia wielu gatunków zwierząt, w tym m.in. ptaki: sikorka bogatka (Parus major), gołębie siniak (Columba oenas), szpaki (Sturnus vulgaris); płazy: ropucha szara (Bufo bufo) i żaba trawna (Rana temporaria) oraz ślimaki: winniczek (Helix pomatia) i zaroślowy (Helicigona arbustorum).
W parku nie znajdziemy żadnych pomników przyrody, gdyż jest to jeszcze młody park ok. 40-letni.
Ścieżka
Trasę ścieżki wyznaczyliśmy w taki sposób, aby móc ukazać walory przyrodnicze i rekreacyjne parku. Nazwaliśmy ją ”żabią ścieżką”. Jest przeznaczona dla przedszkolaków i młodszych klas szkół podstawowych, może stanowić ona również lekcje przyrody w terenie dla najmłodszych.
1. Idąc od strony Oświęcimskiego Centrum Kultury wzdłuż Al. Tysiąclecia skręcamy w pierwszą ścieżkę w prawo, a następnie po paru metrach w lewo i dochodzimy do pierwszego przystanku, którym jest skatepark – plac i urządzenia służące do jazdy np. na deskorolce lub rolkach, m.in. rampy, rurki, poręcze umożliwiające i specjalnie przystosowane do wykonywania różnych sztuczek i trików. Jest to najczęstsze miejsce spotkań młodzieży, która może usiąść na ławkach i podziwiać wyczyny młodych sportowców.
2. Dalej kierujemy się w prawo jedną ze ścieżek i idziemy cały czas prosto, mijając po drodze różne drzewa m.in. tawuły, kasztanowce oraz dęby. W przypadku zmęczenia lub upału można spokojnie usiąść na ławkach znajdujących się wzdłuż ścieżki i skryć się w cieniu dużych, gęsto rozmieszczonych drzew.
3. Kilka metrów przed końcem ścieżki skręcamy w lewo, mijając przy zakręcie klomb. Następnie za klombem znów skręcamy w lewo i dochodzimy do drugiego przystanku, na którym po środku rośnie samotnie duża, wysoka robinia akacjowa, ciekawie wkomponowana w interesujący, otaczający ją krajobraz. Kilka kroków dalej skręcamy w prawo i idąc prosto podziwiamy piękno przyrody, rosnących wokół drzew i przelatujących nad nami ptaków.
Przechodzimy przez mostek, łączący dwa brzegi rozdzielone Potokiem Klucznikowskim i dalej na najbliższym rozwidleniu idziemy w lewo i dochodzimy do Al. Tysiąclecia
4. Przechodzimy przez przejście dla pieszych i idąc parę metrów prosto znajdziemy się na kolejnym przystanku, gdzie zobaczyć można ciekawe, ładnie wyglądające, młode drzewka tj. jabłoń purpurowa, którą rozpoznamy po czerwono-zielonych liściach i mini jabłuszkach na długiej szypułce oraz dereń biały posiadający jasne, zielonkawe liście, obrzeżone na biało.
5. Tuż za przystankiem jest rozwidlenie, na którym należy skręcić w lewo. Następny przystanek znajduje się na mostku, z którym jest związana pewna stara, słynna i wszystkim znana bajka o żabie, która okazała się być księciem, lecz nikt nie wie, że zdarzyła się ona właśnie w tym miejscu…
6. Idziemy cały czas prosto, mijając po drodze górkę, otoczoną młodymi, niedawno posadzonymi drzewkami, głównie klonami. Gdy dojdziemy do końca ścieżki, skręcamy w lewo, wchodzimy na znajdującą się tam górkę o bardzo ciekawym i zagadkowym kształcie, przypominającym wieloryba, stąd też pochodzi jej nazwa – Wieloryb. Jest to kolejny przystanek, z którego możemy podziwiać piękne, otaczające widoki, których nie ujrzelibyśmy z dołu. Schodząc z górki, skręcamy w prawo, a następnie na potrójnym rozwidleniu idziemy środkową ścieżką. Przechodzimy obok klombu, za którym zatrzymujemy się na kolejnym przystanku. Znajdują się tu dwa boiska, więc można tu zagrać w koszykówkę lub piłkę nożną czy siatkową. Przy boisku stoją ławki, na których nauczyciel bądź opiekun może odpocząć i obserwować bawiące się dzieci.
7. Dalej kierujemy się w stronę bloków, po lewej stronie zauważamy miasteczko komunikacyjne, które będzie naszym ostatnim przystankiem. Jest to miejsce służące i przystosowane do nauki zasad ruchu drogowego, jazdy na rowerze, znajdują się tu różne znaki, chodniki, po których można swobodnie jeździć, rondo oraz wiele urządzeń do zabawy, w tym m.in.: huśtawki, drabinki, karuzele, zjeżdżalnia itp.
Bibliografia
Aas Gregor, Riedmiller Andreas, Encyklopedia kieszonkowa. Drzewa, Warszawa 2005
Archiwum “Chemika Oświęcimskiego”, nr 2/2003, 10/2002
Buszko Jarosław, Wielka encyklopedia-drzewa krzewy, Warszawa 2004
Uwagi
Informacje dodatkowe
Park nie posiada szaletów ani parkingu, parking znajduje się jedynie na obrzeżach przy obiektach sportowych (krytej pływalni i hali lodowej). Przy alejkach parkowych są ławki, jest kilka miejsc do rozrywki: plac zabaw, miasteczko komunikacyjne, boiska i skatepark.
W parku jest bezpiecznie, jedynym zagrożeniem jest Al. Tysiąclecia, dzieląca go na dwie części. Słabą stroną parku jest brak toalet, a silną – walory przyrodnicze i rekreacyjne.
Apelujemy do instytucji zarządzającej parkiem o umieszczenie toalet, większej ilości koszy na śmieci i ławek, zadbanie o znajdujące się tam klomby i umieszczenie sprawnych sprzętów do gier na boiskach.
Autorzy
Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Opiekun grupy:
Autorzy opisu:
Współpracujacy nauczyciele:
Ładowanie danych ...