Miasto Grudziądz leży w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego nad Wisłą, w pobliżu rzeki Osy. Grudziądz mający około 100 tys. Mieszkańców należy obok Bydgoszczy, Torunia i Włocławka do największych miast województwa kujawsko-pomorskiego. Grudziądz jako miasto wydzielone wypełnia zadania powiatu grodzkiego, a także jest siedzibą starostwa powiatowego.

Pomimo burzliwej historii, zachowało się tu wiele zabytków, które przyciągają swoją niepowtarzalnością, różnorodnością architektoniczną oraz niezaprzeczalnym urokiem.

Park Miejski znajduje się za przejazdem kolejowym, między ulicami gen. J. Hallera i Cegielnianą. Jest to najpiękniejszy i najstarszy park Grudziądza, założony w miejscu dawnego lasu miejskiego. Piękne aleje i kwietniki przecinają park we wszystkich kierunkach. Na terenie parku przy ulicy Cegielnianej znajduje się ogrodnictwo miejskie i jedyny ogród róż na Pomorzu skupiający w tym miejscu różne odmiany róż. W parku jest dawniejsza Leśniczówka, zamieniona obecnie na restaurację, w której latem odbywają się koncerty. Za parkiem mieszczą się cmentarze. Do parku zalicza się także boisko miejskie. Posiada ono krytą trybunę i bieżnię żużlową. Obecnie na stadionie odbywają się zawody żużlowe.

Historia

Miasto Grudziądz
Pierwsza wzmianka źródłowa o Grudziądzu pochodzi z dokumentu Bolesława Śmiałego dla klasztoru Benedyktynów w Mogilnie, pochodzącego z roku 1065. Castrum Grudomzch występuje tam jako jeden z grodów, w których klasztor mogileński ma prawo poboru dziesięciny. Fakt ten wskazuje, że wczesnofeudalna monarchia Piastów wykorzystała obronne położenie Góry Zamkowej do budowy grodu warownego, którego celem była kontrola przeprawy przez Wisłę. Gród ten wszedł później w skład kasztelanii pierwszych Piastów i pełnił istotną rolę w widłach Wisły i Osy, czyli na północnych rubieżach ówczesnego państwa polskiego. Wokół grodu zaczęła się rozwijać osada przygrodowa, w której skupiała się drobna wytwórczość i handel. Nazwa miasta przez wieki pozostaje zagadką dla historyków i językoznawców.

Góra Zamkowa
W roku 1250 Grudziądz odstąpiono Krzyżakom, którzy w roku 1299 zbudowali na Klimku Zamek obronny, część tego 10.07.1388 runęła podczas powodzi do Wisły, resztki zamku, a w szczególności wieża i część muru obwodowego przetrwały do dziś. W 1945 roku Niemcy wycofując się do Cytadeli, wysadzili pokrzyżacką wieżę Klimek. Jeszcze do niedawna na miejscu wieży istniał kopiec Klimka, jednak dewastacja doprowadziła do podjęcia decyzji o jego rozbiórce.

Ogród Botaniczny
Dawną ulicę Młyńską zamieniono na planty, które ciągną się wzdłuż Trynki. W części plant od ulicy Gen. Bema urządzono Ogród Botaniczny. Znajdują się w nim rzadkie okazy krzewów i roślin w różnych odmianach. W ogrodzie znajduje się także zegar słoneczny i basen.

Park Miejski
Las miejski został przekształcony na park na mocy uchwały o uporządkowaniu lasu miejskiego z dnia 23 lutego 1865 r. Od tego czasu rozpoczęto w parku prace pielęgnacyjne. Dnia 14 maja 1902 r. odbyło się przejęcie parku miejskiego. Od 1920 roku parkiem zajmowało się Towarzystwo upiększania Miasta Grudziądza. Rozpoczęli oni wysadzanie drzew i krzewów, obramowanie trawników, nabyto nowe meble do "Leśniczówki", park wyposażono częściowo w wodociągi, wytyczano i ulepszano drogi spacerowe. Po wojnie park uległ znacznemu zniszczeniu. Zniszczono cenny drzewostan, znikła większa część małej architektury, brak było również tablic informacyjnych, ogrodzeń itp. 13 lipca 1922 roku zwołano zebranie, mające na celu odbudowę zniszczonego parku.

Przedsięwzięciem tym zajęło się Towarzystwo Upiększania Miasta Grudziądza, które zielenią naszego miasta zajmowało się do roku 1937.

Przyroda

Lasy, parki i zieleńce w Grudziądzu rozciągają się na przestrzeni ponad 1100 ha, co stanowi prawie 20% powierzchni miasta. Na szczególną uwagę zasługuje las komunalny, ogród botaniczny, założony w okresie międzywojennym z licznymi i ciekawymi gatunkami roślin oraz park miejski, który może pochwalić się wieloma liczącymi ponad 250 lat drzewami. Ponadto na terenie miasta znajdują się liczne pomniki przyrody, m.in. skały plejstoceńskie, dęby, lipy, platany, wierzby, magnolie. Grudziądz posiada wielkie przestrzenie zieleni przedwojennego parku, boiska sportowe, ogrody działkowe i osiedla ogrodowe, stare cmentarze ewangelickie i katolickie, parki spacerowe, botaniczne i dendrologiczne.

Najcenniejszym drzewem w parku jest dąb szypułkowy (Qercus robur) rozwidlający się na dwa konary o obwodzie 100 i 120 cm.
Do drzew liściastych rosnących na terenie parku zaliczyć należy:
Wierzba " płacząca" - Salix alba "Tristis"
Robinia akacjowa - Robinia pseudoacacia
Klon pospolity - Acer platanoides
Lipa drobnolistna - Tilia cordata
Olsza szara - Alnus incana
Głóg dwuszyjkowy - Crataegus oxyacantha
Kasztanowiec biały - Aesculus hippocastanum
Brzoza brodawkowata - Betula pendula. " Youngii "
Jesion wyniosły - Fraxinus excelsior
Do drzew i krzewów iglastych rosnących na terenie parku zaliczyć należy:
Cis pospolity - Taxus baccata
Sosna pospolita - Pinus sylvestris
Jałowiec płożący - Juniperus horizontalis
Żywotnik zachodni - Thuja occidentalis
Do krzewów liściastych rosnących na terenie parku zaliczyć należy:
Tawuła von Houtte"a - Spiraea vanhouttei
Śnieguliczka biała - Symphoricarpos albus
Jaśminowiec wonny - Philadelphus coronarius
Ligustr pospolity - Ligustrum vulgare
Bez lilak - Syringa vulgaris
Tawuła japońska - Spiraea japonica
Irga błyszcząca - Cotoneaster lucidus
Winobluszcz pięciolistkowy- Parthenocissus quinquefolia

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna została zaprojektowana w oparciu o walory przyrodnicze i dekoracyjne. Poszczególne jej etapy wytyczono nawiązując do istniejących alejek wewnętrznych. Naszym zdaniem jest to ścieżka dendrologiczno-widokowa.

1. Trasę wycieczki rozpoczynamy od wejścia na teren parku miejskiego jedną ze ścieżek, znajdującą się w północno-zachodniej części parku, przy ulicy Hallera. Początkiem naszej ścieżki jest amfiteatr.

2. Stając tyłem do amfiteatru, patrząc w kierunku południowym, widzimy przed sobą średniej wielkości sztuczny zbiornik wodny kształtem przypominający nerkę. Staw zamieszkują dzikie kaczki, które są obserwowane i dokarmiane przez zaciekawione dzieci. Zbiornik jest dość płytki, a po środku znajduje się wysepka oraz mała fontanna. Na wyspie rosną dwie piękne wierzby "płaczące" o wysokości 15m. Woda otoczona jest 3-metrowym pasem strzyżonego trawnika oraz betonowym murkiem wys. 30 cm. Na północnym brzegu umieszczono piękny punkt widokowy otoczony wysokimi, symetrycznie rosnącymi po obu stronach, żywotnikami. Zarówno z lewej, jak i z prawej rosną po trzy żywotniki zachodnie i po dwa żywotniki wschodnie. Patrząc z tego miejsca widzimy cały zbiornik wodny oraz jego otoczenie. Na brzegu rosną: kasztanowiec, klon, irga, robinia, tawuły oraz sosna i tuja (żywotnik).

3. Skręcamy w alejkę po prawej stronie zbiornika. Poruszamy się w kierunku południowo-wschodnim mijając starą, potężną wierzbę "płaczącą" wys. 30m. Drzewo przyciąga nasz wzrok swoimi cudownie rozłożonymi konarami.

4. Wzdłuż alei, po lewej stronie widzimy pseudoakacje i klony. Pod ich konarami rosną jałowce płożące i tawuły Vanhute"a o białych, drobnych kwiatkach. W oddali wznoszą się bardzo wysokie okazy sosny pospolitej.

5. Idziemy dalej, zatrzymując się przy małym, ale godnym zauważenia, skupisku drzew. Przyglądamy się bardzo ciekawemu okazowi dębu szypułkowego. Wygląda on jakby były to dwa osobne okazy, lecz gdy podejdziemy bliżej zauważamy, że z pnia wyrastają dwa konary: pierwszy o obwodzie 100 cm, zaś drugi nieco większy, o obwodzie 120 cm. W sąsiedztwie naszego dębu rosną robinie, akacja, śnieguliczka biała oraz piękny, pojedynczy okaz 30-sto metrowego cisa pospolitego.

6. Kolejnym przystankiem jest mały placyk dla dzieci. Są to dwie, połączone ze sobą rogami, kwadratowe piaskownice, wokół których postawiono ławeczki. Dzięki temu dzieci mogą się bawić pod bezpiecznym okiem rodziców. Ten częściowo zacieniony, otoczony dębami teren jest doskonałym miejscem wypoczynku dla dorosłych i ich pociech.

7. Dochodzimy do niewielkiego placu, na którym znajduje się "Światowid". Miejsce to nie jest obsadzone zbyt atrakcyjnie, a wręcz przeciwnie, emanuje z niego chłód.

8. Stając pod południową twarzą "Światowida" i spoglądając przed siebie zauważamy czołg z okresu II wojny światowej. Podchodzimy i podziwiamy jego wielkość. W pobliżu tej potężnej maszyny rośnie bardzo ładne, małe skupisko ligustra pospolitego, kształtem przypominające spiralę. Miejsce to jest ogromną atrakcją zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców.

9. Poruszając się przed siebie, po prawej stronie widzimy kącik dla szachistów. Umieszczone są w nim dwie betonowe plansze do gry oraz ławeczki. Miejsce otoczone jest niskim żywopłotem z tawuły Vanhute"a oraz wysokimi klonami i olchami.

10. Zbliżamy się do alei Stanisława Wigury, mając przed sobą restaurację "Leśniczówka". W miejscu tym zmęczeni spacerem mieszkańcy mogą wypocząć i zjeść ciepły posiłek. Po lewej stronie widzimy samolot wojskowy umieszczony na 3-metrowej, metalowej "nóżce". Wokół samolotu rosną skupiska żywotników zachodnich. W oddali, za samolotem, stoją dwa działa pancerne, przy których rosną jałowce płożące.

11. Wzdłuż alei Wigury, na wzniesionym betonowym murku rośnie tawuła. W oddali widzimy plac zabaw dla dzieci, wyposażony w huśtawki, drabinki, karuzele i ważki. Zataczamy krąg, wracając w stronę amfiteatru. Mijamy żywopłot ze śnieguliczki oraz dwa dęby szypułkowe i dwie lipy.

12. Idziemy aleją w stronę ulicy Hallera, przechodząc wzdłuż betonowych murków oraz pergoli zbudowanych z szarej cegły. Niestety nie są one porośnięte żadną roślinnością. Nasze oczy cieszą jedynie, rosnące po lewej stronie, dęby i skacząca po ich konarach wiewióreczka.

13. Skręcamy w prawo, kierując się w stronę zbiornika wodnego. Po prawej stronie widzimy stare dęby i klony, zaś po lewej świeże nasadzenia młodych drzew: lipy drobnolistnej i brzozy "Youngii". Widzimy również piękny, zdrowy okaz kasztanowca o obwodzie 50 cm.

14. Kończymy wędrówkę, powracając do amfiteatru o ażurowej konstrukcji, porośniętego winobluszczem pięciolistkowym. W tle amfiteatru dostrzegamy lipy, klon i sosnę wysokości 30m.

Bibliografia

Seneta Włodzimierz, Drzewa i krzewy liściaste i iglaste, cz. I-II, Warszawa 1987
Katalog roślin drzewa, krzewy, byliny, polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Warszawa 2006
Mapa zasadnicza miasta Grudziądz
Portal miasta Grudziądz, http://www.grudziądz.twoje-miasto.pl, http://www.grudziądz.pl
Strona Wikipedia wolna encyklopedia http://pl.wikipedia.org/wiki/
Strona Zespołu Szkół Rolniczych w Grudziądzu, http://www.zsr.grudz.pl

Uwagi

Przy wszystkich alejach i ścieżkach rozmieszczono metalowe, dekoracyjne lampy, które umożliwiają poruszanie się i przebywanie w parku wieczorami oraz ławeczki. Cały park porośnięty jest trawnikiem.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespól Szkól Rolniczych im. Wladyslawa Grabskiego
ul. Lipowa 33
86-300 Grudziadz
e-mail: sekretariat7@wp.pl
Opiekun grupy:
Grażyna Aleksandrowicz 
Autorzy opisu:
uczniowie klasy III Technikum Architektury Krajobrazu
Grupa I - dziennikarsko - reporterska, członkowie: Justyna Kołakowska, Monika Kołakowska, Emilia Sibińska, Karolina hlebika.
Grupa II - planistyczno - projektowa, członkowie: Sylwia Kowalska, Małgorzata Kowalczyk, Joanna Haliniak.
Grupa III - historyczna, członkowie: Krystyna Zaborowska, Magdalena Żurawska, Agnieszka Sosnowska.
Grupa IV - fotograficzno - komputerowa, członkowie: Paulina hlebika, Piotr Nurzyński
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- za pomoc w uzyskaniu informacji o Grudziądzu i jego historii pracownikom Biblioteki Miejskiej im. W. Kulerskiego w Grudziądzu
- za udostępnienie danych i pomoc w ich uzyskaniu panu Wojciechowi Witkowskiemu kierownikowi Wydziału Geodezji i Budownictwa w Grudziądzu
- Bartoszowi Aleksandrowicz za pomoc informatyczną

Ładowanie danych ...