Park miejski w Legnicy położony jest na południowy zachód od centrum miasta, rozciąga się na południe od historycznej drogi prowadzącej od Wrocławia (obecnie ul. Zielona), wąskim pasem między dawnymi obwarowaniami miejskimi, nie istniejąca obecnie Młynówka a Kaczawa. Teren parku w części północno-zachodniej, tereny dawnych dwóch nowożytnych bastei (basteja to budowla fortyfikacyjna, murowane lub ziemne umocnienie w formie niskiej, przysadzistej baszty obronnej), dwóch usytuowanych przy nich stawów (obecnie Kozi Staw i nie istniejący Staw Strzelacki) w trójkącie między obecnymi ulicami Witelona i Orła Białego. Przy północnej fortyfikacji umieszczony był cmentarz Kościoła Najświętszej Maryi Panny, a przy południowej cmentarz Piotra i Pawła. Część centralna tego parku, która znajdowała się na południe od Koziego Stawu to tzw. Przednia Łąka, zaś na północ, gdzie było miejsce wypasu bydła to tzw. Tylna Łąka.

Powierzchnia: ok. 50 hektarów, park utrzymany jest w stylu widokowym, który zrodził się w Anglii na początku XIX w. Znajduje się w nim ok.120 gatunków drzew i krzewów krajowych, występuje też flora Ameryki Północnej i Dalekiego Wschodu.

Infrastruktura: W centralnej części parku znajduje się Kozi Staw, po wschodniej części stawu na granitowym cokole można dostrzec brązową rzeźbę śpiącego lwa. Centralą częścią ciągnie się Aleja Orła Białego przy której stoi Dom Strzelców. W całym parku jest bardzo dużo ławek, na których można przyjemnie spędzić czas. Na terenie parku znajduje się także skatepark oraz stadion piłkarski “Miedzi Legnica”, który obecnie jest w rozbudowie. Nieopodal Domu Strzelców mieści się Palmiarnia, która również jest remontowana.

Historia

Właściwy początek parku stanowiło założenie alei o osi północno-południowej, która przecina obecny park od Bramy Wrocławskiej (teraz ul. Wrocławska), obok dolnego cmentarza, Karczmy Strzeleckiej i Koziego Stawu do dwóch mostów na Młynówce: Bydlęcego i Mostu Jahmanna. Z biegiem czasu przy tej trasie powstawały karczmy i kawiarnie. W Karczmie Myśliwskiej (później Domu Strzeleckim) na terenach tradycyjnych gier strzeleckich, jej właściciel Anger zorganizował pierwszy bilard. W niedługim czasie na terenie likwidowanych obwarowań powstała pierwsza część parku, tzw. Ogród Mieszczański. W 1810 r. przekształcono go na Labirynt. Teren ten poprzecinany był w różnych kierunkach drogami o łagodnych krzywiznach, przecinających się ze sobą w wielu miejscach pod różnymi kątami. Na Łące Wrocławskiej w 1811 odkryto źródło, dzięki czemu w 1812 powstał dom kąpielowy, w którym od 1823 podgrzewano wodę. Dom ten połączony został czytelnią, restauracją i salą koncertową, w której często odbywały się koncerty – Kąpiele Bilsego. Dalej przy Młynówce rozciągały się ogrody warzywne. W latach czterdziestych XIX w. Włączono do publicznych terenów dwa cmentarze, tzw. dolny i górny, które nie były użytkowane przez sąsiednie kościoły – św. Piotra i Pawła oraz Najświętszej Maryi Panny.

Cmentarze te położone były na południe od miasta. W 1839 r. pojawiły się pierwsze rabaty kwiatowe a 1841 kwiatami obsadzono cmentarze. W 1845 spłonął Dom Strzelecki, a w 1848 rozpoczęto budowę nowego. W 1857 r. powstała oś spacerowa przez Łąkę Wrocławską do Kaczawy. W 1872 r. ostatecznie zlikwidowano wszystkie pastwiska po wschodniej stroni miasta i włączono ten teren do parku. W 1876 utworzono miejski urząd promenad, który w latach 1877-79 założył tor konny, przystosował Kozi Staw do przejażdżek gondolą i uprawiania sportów łyżwiarskich. W 1880 powstało rozległe założenie parkowe z przeznaczeniem na tereny wstawowe. Odbyła się tam pierwsza ogrodnicza legnicka wystawa. W taki sposób południowe przejście Legnicy zostało bezpośrednio połączone z miastem. W 1883 odbyła się pierwsza śląska wystawa budowli ogrodowych. W 1910 odbyła się wystawa róż, a w 1926 ogólnoniemiecka wystawa ogrodnicza – Gugali. Wystawowe apogeum osiągnęła Legnica w 1927 kiedy ruch ogrodowy zorganizował ogólnoniemiecką wystawę i targi ogrodnicze rzemiosła i budowli ogrodowych. Legnica sławiła się mianem miasta ogrodów. Ostatnia z serii wystawa odbyła się w 1940 r. Pod koniec XIX i na początku XX w. Park Miejski spełniał rolę prawdziwie nowoczesnej, wielkomiejskiej enklawy wypoczynku i rozrywki. Po II wojnie światowej gdy Polacy odzyskali Dolny Śląsk, z nienawiści do zachodnich sąsiadów niszczyli wszystko to, co kojarzyło im się z kulturą niemiecką, w tym wiele pomników i budowli ogrodowych w legnickim Parku Miejskim.

Przyroda

Obecnie Park jest własnością gminy Legnica, która w 2003 roku została laureatem konkursu "Przyjaźni środowisku" w kategorii “Gmina przyjazna środowisku” organizowanego przez Ministra Środowiska pod patronatem Prezydenta RP Pana Aleksandra Kwaśniewskiego.

W legnickim Parku Miejskim rośnie wiele drzew uznanych za pomniki przyrody. Oto niektóre z nich: jesion wyniosły, modrzew europejski, platan klonolistny, kasztanowiec zwyczajny, klon zwyczajny, klon jawor, lipa drobnolistna, miłorząb dwuklapowy, lipa holenderska, dąb burgundzki, wiąz szypułkowy, topola czarna, wierzba biała, sosna wejmutka, klon polny, dąb błotny. W Parku znajduje się również palmiarnia, która powstała u schyłku XIX w., w 1898 roku została ufundowana przez jednego z bogatych mieszczan.

Przez długie lata Palmiarnia należała do najświetniejszych obiektów tego typu w naszej części Europy. Znajduje się ona na jednohektarowej ogrodzonej działce. Na kompleks palmiarni składają się budynki: szklarnia, palmiarnia, mnożarki, budynki magazynowe, budynki socjalne oraz budynki pomocnicze. Ze względu na pogarszający się z roku na rok stan techniczny obiektu w 1993 roku podjęto próbę jego uporządkowania Prace remontowe w Palmiarni rozpoczęto w 1994 roku a roboty koncentrowały się w pawilonie głównym. Po wykonaniu remontu budynku głównego Palmiarni i modernizacji kotłowni, ze względu na ograniczone możliwości finansowe budżetu miasta, w 1997 roku przerwano prace. Palmiarnia, za uprzednim uzgodnieniem jest nieodpłatnie udostępniana odwiedzającym w godzinach pracy zakładu. Palmiarnia jest domem dla wielu ptaków.

Oto niektóre gatunki:
- kuropatwy
- ara ararauna
- ara zielonoskrzydła (Ara chloroptera) (czerwona)
- piona czarnogłowa
- kulczyk mozambijski
- kulczyk szary
- rozelle
- lorysy tęczowe
- amazonka zmienna
- kakadu
- turkuśnik indyjski
Oraz rośliny jakie znajdują się w palmiarni:
- Strelitzia reginae - strelicja królewska
- Dicksonia antarctica - diksonia arktyczna
- Crassula opata - grubosz jajowaty
- Nerium oleander - oleander pospolity
- Olea europaea - oliwka eurpejska
- Bougainvillea glabra - bugenwilla gładka
- Passiflora caerulea - męczennica błękitna
- Oxalis deppei - szczawik Deppego
- Schefflera actinophylla - szeflera parasolowata
- Callistemon citrinus - kuflik cytrynowy
- Cassia didymobotrya - strączyniec, kasia
- Eucalyptus - eukaliptus
- Ficus pumila - figowiec pnący
- Soleirolia soleirolii - solejrolia rozesłana
- Cyperus haspan – cibora
- Scirpus cernuus - sitowie doniczkowe
- Camelia japonica - kamelia japońska
- Actinidia - aktinidia (owocem jest kiwi)
- Gardenia jasminoides – gardenia jaśminowata

Park Miejski w Legnicy jest domem dla wielu gatunków ptaków m.in. srok (Pica pica), wróbli (Passer domesticus), dzięciołów (Picidae) i jaskółek oknówek (Delichon urbica). Często spotykane są również wiewiórki (Sciurus vulgaris).

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna prowadzi zarówno po najczęściej uczęszczanych miejscach parku jak i po tych rzadko odwiedzanych i tajemniczych. Podążając tą trasą można odnaleźć i poznać wszelakie uroki i sekrety naszego miejskiego ogrodu.

1. Wycieczkę proponujemy rozpocząć od odwiedzin śpiącego lwa. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat odrobinę się postarzał co nie oznacza jednak, iż nie jest w dalszym ciągu atrakcyjny turystycznie.

2. Następnym przystankiem jest Kozi Staw nad którym można ochłodzić się w letnie gorące dni. Zbiornik ten zamieszkiwany jest przez ptactwo wodne oraz ryby. Często amatorzy wędkowania łowią tu drobne sztuki. Jeśli wiec jest ktoś, kto z uwielbieniem wpatruje się w spławik unoszący się na wodzie zapraszamy nad Kozi Staw!

3. Po relaksie nad wodą sugerujemy udać się w stronę stadionu (obecnie jest on rozbudowywany). Dojdziemy tam Aleją Orła Białego przy której rosną buki, dęby i lipy. Legnicka drużyna piłki nożnej “Miedź Legnica” po awansie do drugiej ligi umożliwiła swoim kibicom oglądanie meczy w dużo lepszych warunkach. Zainteresowanych futbolem zachęcamy do odwiedzin klubu “Karniak” znajdującego się na terenia stadionu, gdzie można obejrzeć fotografie naszych piłkarzy.

4. Jeżeli ktoś jest miłośnikiem jazdy na desce bądź łyżworolkach proponujemy wypróbować rampy i podjazdy, które oferuje nasz skatepark. Dobra zabawa gwarantowana!

5. Spragnionych zapraszamy na drobną przekąskę do dawnego Domu Strzeleckiego gdzie w czasie lata można napić się czegoś zimnego.

6. Osoby pragnące kontaktu z egzotyczną przyrodą na pewno nie będą rozczarowane wizytą w palmiarni. Wachlarz przeróżnych roślin i ptaków pobudzi wyobraźnię nie jednego entuzjasty niespotykanej w naszym klimacie roślinności.

7. Dzieci zapraszamy na plac zabaw. Znajdują się tam różnego rodzaju huśtawki, mostki i równoważnie. Każdy maluch znajdzie tam coś dla siebie.

8. Następnie zachęcamy udać się główną aleja w stronę muszli koncertowej. W wybrane dni maja i czerwca odbywają się tam liczne koncert znanych wykonawców oraz pokazy tańca.

9. Niedaleko sceny znajdują się liczne fontanny. W upalne dni Legniczanie przychodzą tam by odpocząć od upału i zrelaksować się.

10. Parę kroków za muszlą koncertową odkrywamy tę rzadziej odwiedzaną cześć parku, który pełen jest uroczych zakamarków. Odnalezienie ich zostawiamy odwiedzającym, gdyż samodzielne poszukiwanie tajemniczych miejsc sprawia, że przebywanie w nich jest znacznie przyjemniejsze i jeszcze bardziej fascynujące.

Zapraszamy do wspólnego odkrywania piękna Miejskiego Parku w Legnicy.

Bibliografia

Henryk Ciesielski, Danuta i Rafał Eysymontt, Ewidencja założeń ogrodowo-parkowych Legnicy i okolic, Wrocław 1992
Henryk i Ewa Lenord, Dokumentacja naukowa wybranych trzydziestu projektowanych pomników przyrody ożywionej na terenia Legnicy, Wrocław 1996
Strona miasta Legnica, http://www.legnica.pl
Strona Portalu Internetowego Google, http://www.google.pl
Strona Portalu Internetowego Onet, http://www.onet.pl

Uwagi

Informacje dodatkowe:
Infrastruktura: w parku nie brakuje ławek, każdy zmęczony spacerem może swobodnie usiąść i odpocząć. Problem stanowi brak kawiarni, które byłyby otwarte przez cały rok. Park ma bogatą florę i faunę co stanowi jego dużą zaletę. Odpowiednie służby dbają o czystość.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 V Liceum Ogólnokształcące
ul. Senatorska 32
59-220 Legnica
e-mail: 5lo-legnica@gazeta.pl
Opiekun grupy:
Małgorzata Góra 
Autorzy opisu:
uczennice kl. II- Marta Stręk i Angelika Burska
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy
- za koordynację projektem nauczycielce biologii (p. mgr Małgorzata Góra)
- za udostępnienie danych Urzędowi Miasta oraz Konserwatorowi Zabytków w Legnicy.

Ładowanie danych ...