Tereny zielone zajmują około 32% powierzchni Białegostoku. Parki i skwery oraz 1 779 ha lasów znajdujących się w granicach miasta tworzą specyficzny i zdrowy mikroklimat. Ogród miejski powstał u schyłku XIX wieku, częściowo w miejscu osuszonego dawnego stawu pałacowego, w obrębie obecnych ulic Pałacowej, Branickiego i Mickiewicza.

Planty - publiczne założenia ogrodowe o formie linearnej lub pierścieniowej, urządzane od końca XVIII w. na miejscu wyburzonych murów miejskich lub dawnych fortyfikacji. Nazwa pochodzi od plantowania (wyrównywania wałów, fos, itp.). Głównymi elementami plant są ciągi spacerowe łączące niewielkie miejsca do wypoczynku, poprowadzone w odpowiednio zakomponowanej zieleni wysokiej i niskiej; uzupełnienie stanowią pomniki, rzeźby, fontanny, elementy małej architektury. Zarząd nad parkiem sprawuje Urząd Miejski w Białymstoku, którego również jest właścicielem.

Historia

Park został zaprojektowany przez warszawskiego ogrodnika Waleriana Kronenberga w stylu naturalistycznym. Posiada bogatą i zróżnicowaną szatę zieleni, przedziela go nieregularna sieć dróg i alejek. Początkowo park ogrodzono parkanem drewnianym, a w latach 1908-1910 parkanem metalowym z trzema ozdobnymi bramami według projektu inż. Kołuby. Ogrodzenie to przetrwało do 1934 roku. W parku zbudowano jedną z dwóch fontann, przewidzianych w kontrakcie pomiędzy miastem a wodociągami oraz pawilon restauracyjny.

Rozbudowę Parku Miejskiego, zwanego Plantami, rozpoczęto w 1933 roku z inicjatywy ówczesnego wojewody Mariana Zyndrama-Kościałowskiego, który przekazał miastu państwowe grunty o powierzchni 28 hektarów. Obszar ten jest położony między obecnymi ulicami: Mickiewicza, Świętojańską, Akademicką i Legionową. Autorem projektu jest inż. Stanisław Grall - od 1934 r. kierownik Plantacji Miejskich.

We wschodniej części parku znajduje się różanka o regularnym układzie kwater, rozplanowana na 4 poziomach. Na poziomie najniższym wybudowano prostokątny basen, przy którym ustawiono przed 1938 r. rzeźbę Praczek dłuta Stanisława Horno-Popławskiego. W przeciągu dwóch lat wykonano roboty niwelacyjne, wytyczono nowe aleje, zasadzono ok. 600 drzew 34 gatunków, ustawiono oryginalne latarnie i żeliwne ławki.

Przyroda

Park Miejski stanowi kompilację geometrycznego stylu francuskiego i swobodnego, naturalnego układu krajobrazowego. Przez park biegnie szeroka promenada z kwietnymi parterami dywanowymi. W centrum umieszczono prostokątny basen z fontanną. Przy ul. Mickiewicza vis a vis Izby Skarbowej i Gimnazjum Żeńskiego im. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej, utworzono rosarium. Są to tunele z pnących róż, szpalery bukszpanów, bramy obrośnięte roślinami - miejsca wzbudzające podziw mieszkańców miasta i przyjezdnych gości.

Najcenniejszymi drzewami w parku są: dęby szypułkowe (Quercus robur), graby (Carpinus betulus), klony zwyczajne (Acer platanoides), sosny (Pinus), świerki pospolite (Picea abies), brzozy brodawkowate (Betula pendula). Można wyróżnić krzewy bzu czarnego (Sambucus nigra) i dzikiej róży (Rosa canina). W parku można spotkać wiewiórki pospolite (Sciurus vulgaris), dzięcioły (Picidae), wróble (Passer domescitus), sikorki bogatki (Parus major).

Ścieżka

1. Trasę wycieczki rozpoczynamy od strony Teatru Węgierki przy ulicy Mickiewicza, od południowo-zachodniej części parku. Po prawej stronie mijamy lodziarnię i wchodzimy na Aleję Zakochanych. Wzdłuż tej alei rozciąga się pas bukszpanów za którymi posadzone są kolorowe bratki.

2. Następnym przystankiem na naszej trasie jest fontanna (obecnie nieczynna), również obsadzona bratkami. W okresie letnim jest ona podświetlana na kolorowo, stanowiąc przy tym atrakcję dla przechodniów i zwiedzających.

3. Wędrując wzdłuż alei po prawej stronie możemy zauważyć mały plac zabaw dla dzieci, który obsadzony jest okazałymi dębami o szerokich pniach i rozłożystych koronach. Nieopodal znajduje się mała kawiarnia, która jest przystankiem dla spacerujących ludzi

4. Teraz udajemy się w kierunku stawu oraz fontanny. Nad stawem rosną ogromne, wierzby płaczące, które dają bardzo dużo cienia. Możemy tam także spotkać wiewiórki. Jego usytuowanie w zacisznej części parku jest dodatkowym walorem tego miejsca.

5. Następnie cofamy się do wschodniej części parku, w której znajduje się różanka o regularnym układzie kwater, rozplanowana na 4 poziomach. Na poziomie najniższym wybudowano prostokątny basen przy którym ustawiono przed 1938r. rzeźbę Praczek dłuta Stanisława Horno-Popławskiego.

6. Swoją wycieczkę zakończymy nieopodal stawu, gdzie znajduje się obszar w którym nie ma wyznaczonych alejek, za to są piękne drzewa, z przewaga liściastych. Możemy tutaj spotkać dęby, klony, jesiony i gdzieniegdzie sosny i świerki.

Uwagi

Seneta Włodzimierz, Drzewa i krzewy iglaste, cz. I-II, Warszawa 1997
Seneta Włodzimierz, Drzewa i krzewy liściaste, cz. I-III, Warszawa 1991-1996
Strona Prywatnej Szkoły Podstawowej Nr 1 w Białymstoku, www.boruta.neostrada.pl
Strona Ośrodka Działań Ekologicznych "Źródła", www.zrodla.org
http://www.drzewa.org.pl
http://www.atlas-roslin.pl

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Prywatna Szkoła Podstawowa Nr 1
ul. Boruty 18
15-157 Białystok
e-mail: boruty18@interia.pl
Opiekun grupy:
Małgorzata Morozewicz 
Autorzy opisu:
uczniowie klasy szóstej z Prywatnej Szkoły Podstawowej Nr 1 w Białymstoku
Grupa 1- opracowanie zdjęć z parku: xxx xxx, Magdalena Lipińska, Barbara Waszczeniuk
Grupa 2- opracowanie historii i walorów przyrodniczych parku: Joanna Szulc i Karolina Cylwik
Grupa 3- opracowanie mapki parku: Piotr Mościcki i Paweł Żukowski
Grupa 4- opracowanie ścieżki dydaktycznej parku: Bartek Urbanowicz i Leszek Wiśniewski
Współpracujacy nauczyciele:
p. mgr Irena Monach - nauczycielka matematyki
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- za wnikliwą ocenę i doradztwo merytoryczne p. mgr Agacie Wiosek nauczycielce biologii w naszej szkole,
- za pomoc w organizacji informatycznej p. mgr Monice Trzeszczkowskiej

Ładowanie danych ...