Promenada Staromiejska to pas zieleni po wewnętrznej stronie fosy miejskiej. Powstała po zburzeniu fortyfikacji miejskich na początku XIX wieku. Projekt jej realizowano od 1812 roku zgodnie z założeniami klasycystycznej urbanistyki połączonej z ideą parków angielskich. Po zewnętrznej stronie fosy rozciąga się ul. Podwale, stanowiąca jednocześnie rodzaj obwodnicy. Na kompozycję Promenady Staromiejskiej składają się proste ciągi spacerowe w postaci alej wysadzonych trzema lub czterema rzędami drzew łączące dawne bastiony: Zamkowy, Ceglarski i Sakwowy, które następnie przekształcono we wzgórza widokowe o swobodnej idei parkowej.

W powojennym okresie do istniejącego kompleksu dołączono tereny parku Mikołaja Kopernika i kilkakrotnie zmieniono nazwy niektórych odcinków. To, co prawie dwieście lat temu wymyślił radca budowlany Johann Friedrich Knorr wciąż istnieje. A że Promenada nie zachwyca tak jak dawniej? Bo wiele jej ozdób zniknęło. Nie ma na przykład wspaniałych kobierców kwiatowych oraz części fontann. Promenada Staromiejska jednak pozostała miejscem spotkań i niedzielnych spacerów. Park ten zawsze budzi cieple uczucia w sercach wrocławian.

Historia

Najwcześniejsze dane na temat Promenady pojawiły się w XIX-wiecznej prasie. Promenada była wspominana w związku z likwidacją fortyfikacji. Napoleon w zdobytych miastach wydał rozkaz burzenia murów obronnych. Pojawił się w ten sposób obszar do zagospodarowania, przeznaczony najczęściej na tworzenie parków publicznych. Po pokoju w Tylży (lipiec 1807r.) podjęto decyzję o zaniechaniu odbudowy fortyfikacji, natomiast 3 września 1887 r. zapadła oficjalna decyzja dotycząca utworzenia parku. Za twórcę Promenady uważa się Johanna Friedricha Knorra. W 1813 r.uregulowano fosy, nadano kształt, zgodnie z koncepcją Knorra pozostawiono bastiony. W tworzeniu Promenady można wyznaczyć etapy prowadzonych prac:
I – Brama Oławska –Świdnicka
II – Brama Świdnicka- Mikołajska
III – Brama Oławska-Ceglana

Uroczyste otwarcie pod nazwą “Das Waldchen” odbyło się 16.lipca 1816 r. Pierwsze nasadzanie drzew miało miejsce w 1814 r. Początkowo sadzono włoskie topole, w latach 20-tych wiązy, lipy, klony, jarzęby i brzozy. Knorr próbował utrzymać Promenadę w stylu angielskim (brak symetrii). Dyrektor Ogrodu Botanicznego dokonał prób sadzenia gatunków rzadkich i egzotycznych. Rosły tam tulipanowce, katalpy, tuje zwyczajne, wschodnie i wiciokrzewy. Około 1824 r.na fosie pojawiły się łabędzie, był to dar od pruskiego króla – Fryderyka Wilhelma III. Promenada stała się miejscem spotkań wrocławian, odbywały się tam uroczystości, pokazy sztucznych ogni, obchody jubileuszów. Stosunkowo krótki czas powstawania Promenady zawdzięczamy konsekwencji w działaniu mieszkańców i władz miejskich.

Twórca promenady - J. F. Knorr, urodzony we Wrocławiu w 1775 r., posiadał wykształcenie budowlane, był Stadbaumkonduktorem. Przez 12 lat sprawował funkcje miejskiego radcy budowlanego. Za działalność na rzecz Wrocławia w 1878 r. został uhonorowany pomnikiem ustawionym przy szpitalu św. Bernarda w 1821 r. z niewyjaśnionych powodów w wieku 46 lat przestał sprawować funkcje radcy budowlanego. Od 1823 r. promenadą opiekowała się Komisja do spraw Upiększania Miasta, na jej czele stał radca policji – Blumenthal i dyrektor Ogrodu Botanicznego, dr Geppert.

Przyroda

Promenada Staromiejska jest wpisana do rejestru zabytków Wrocławia. Znajdują się tu liczne gatunki drzew i krzewów. Najciekawsze z nich to grupy starych cisów (Taxus baccata), zlokalizowane m.in. przy Muzeum Architektury i Placu Teatralnym, a także platany klonolistne (Platanus xhispanica) rosnące wzdłuż całej promenady. Spotkać możemy również okaz kasztanowca czerwonego (Aesculus carnea), który dodaje parkowi wiele uroku, tak jak i liczne pomniki przyrody. Zaliczamy do nich m.in. miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) o obw. 290cm, wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis) o obw. 297cm oraz trzy platany o obwodach: 388cm, 436cm, 692cm. Warto też wspomnieć o klonie srebrzystym (Acer saccharinum), surmii zwyczajnej (Catalpa bignonioies), rokitniku (Hippophaë rhamnoides) i buku zwyczajnym (Fagus sylvatica ) które również zdobią promenadę. Wśród drzew rosnących na terenie parku znaleźć możemy również robinię akacjowa(Robinia pseudoacacia), grab zwyczajny (Carpinus betulus), wiąz górski (Ulmus glabra, olszę czarną (Alnus glutinosa), aleje składające się z lip szerokolistnych (Tilia platyphyllos), drobnolistnych (Tilia cordata), kasztanowców zwyczajnych (Aesculus hippocastanum L.) i różnych gatunków klonów oraz miejscami dużych skupisk platanów.

Wzdłuż promenady ciągnie się fosa, w której występuje dużo gatunków ryb, w tym pokaźnych rozmiarów karpie, które możemy podziwiać z drewnianej kładki nieopodal placu Jana Pawła II. Brzegi fosy porastają drzewa i krzewy, takie jak lilak pospolity (Syringa vulgaris), jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius), dereń biały (Cornus alba), ligustr pospolity (Ligustrum vulgare), śnieguliczka biała (Symphoricarpos albus), tawuła japońska (Spiraea japonica), ognik szkarłatny (Pyracantha coccinea). Według inwentaryzacji przeprowadzonej w listopadzie 2005 r. ogólny stan zdrowotny wymienionych drzew jest na ogół dobry, jednak niektóre z nich z uwagi na uszkodzenia, wymagają zabiegów pielęgnacyjnych.

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna zawiera elementy architektoniczne, historyczne i przyrodnicze. Przebiega wzdłuż całej Promenady, wzdłuż fosy miejskiej. Proponujemy rozpoczęcie jej od pl. Jana Pawła II ze względu na dobry dojazd.
 

1. Plac Jana Pawła II
Naszą trasę rozpoczynamy na Placu Jana Pawła II (do 2006 r. plac 1 Maja). Na placu znajduje się okazała fontanna, powstała z nadwyżki środków na pomnik O. v. Bismarcka, przedstawiająca walkę Samsona z lwami. Wschodni symbolizuje Walkę, a zachodni Zwycięstwo. Na zachód od fontanny znajduję się Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego której dzieje sięgają 1948 r. Znajduje się w pochodzącym z przełomu XIX i XX wieku budynku, który został odrestaurowany z myślą o stworzeniu w nim warunków pracy dla współczesnej uczelni muzycznej. Jeśli chcielibyśmy chwilę odpocząć, możemy to zrobić w południowej części placu, znajdziemy tam dwa bary: “Stare Miasto" oraz “Whisky bar". Tuż za pomnikami Samsona znajduje się platan klonolistny, będący pomnikiem przyrody.
 

2. Zakole Fosy
Zatrzymując się na przystanku drugim, na zakolu fosy po prawej stronie (patrząc na zachód) możemy zobaczyć budynek Dworca Świebodzkiego. Budowla powstała w 1842 roku. Jest to najstarszy z zachowanych w idealnym stanie dworców. Wybudowany został w stylu późnoklasycystycznym przez inż. Cochiusa. To tam kręcono sceny z ekranizacji “Lalki”, “Pożegnania jesieni”. Dworzec został zamknięty w roku 1991. Obecnie w budynku mieszczą się sklepy, kluby i teatr. Co niedzielę na torowiskach urządzany jest plac targowy. Budynek niedawno został odnowiony. Przez niektórych nadal uważany jest za najpiękniejszy wrocławski dworzec. Podziwiając bryłę dworca warto również wspomnieć o fosie miejskiej, która towarzyszy nam w czasie wycieczki po promenadzie. Fosa powstała już w wieku XII. Jest ona pozostałością po bogatym systemie umocnień obronnych miasta. Podążając dalej na południe, na swojej drodze napotkamy plac zabaw dla dzieci. Tu możemy odpocząć, a pociechy na pewno z chęcią spędzą czas korzystając z przygotowanych tam atrakcji. Warto zwrócić uwagę na rokitnika pospolitego, znajdującego się na klombie oraz rzucić okiem na rząd platanów, znajdujący się po drugiej stronie.
 

3. Skrzyżowanie z ul. Krupniczą i ul. Podwale.
Przechodząc kilka kroków w lewo, na ścianie jednej z kamienic przy ul. Krupniczej zobaczyć można figurę św. Katarzyny. Została ona wbudowana jako prezent ślubny. Ciekawym okazem drzewa jest bożodrzew (ajlant) gruczołkowaty. Jego charakterystyczną cechą jest to, iż przy ogonku liścia znajdują się 2 gruczołki, a samo drzewo przypomina jesion. Wracając na główną ścieżkę spacerową, po lewej stronie mijamy pub “Od Zmierzchu Do Świtu”. Idealne miejsce na spotkanie towarzyskie przy piwie. Często odbywają się tam koncerty zespołów rockowych. Mieści się on w budynku “Gwardii” – Policyjnego Klubu Sportowego. Klub założony został w lipcu 1945 roku. Wychowankowie Gwardii mogą poszczycić się wspaniałymi osiągnięciami. Są wśród nich olimpijczycy (A. Olech, J. Grzesiak, W. Bartnik), a także mistrz świata judoka – R. Kubacki. Idąc w lewo, wzdłuż budynku “Gwardii”, natrafiamy na ul. Włodkowica. Pod numerem 7 znajduje się “Synagoga Pod Białym Bocianem”. Budynek wzniesiony został w 1829 roku z inicjatywy Jakuba Silbersteina według projektu Carla Gotttharda Langhansa. Klasycystyczny budynek jest miejscem modlitewnym wyznawców judaizmu. Wielokrotnie modernizowany zmieniał właścicieli. W roku 1996 Synagoga powróciła w ręce prawowitych właścicieli, cały czas prowadzone są prace mające przywrócić jej dawny wygląd. Planowane jest tu również utworzenie muzeum judaizmu. Nabożeństwa odbywają się tylko z okazji najważniejszych świąt religijnych. Obok niej jest zlokalizowany ciekawy pub-kawiarenka “Mleczarnia”.
 

4. Kładka przy Placu Wolności.
Przechodząc przez ul. Krupniczą na drugą stronę, wchodzimy na Plac Wolności (dawniej Zamkowy). Jest to obszar między ulicami Krupniczą i Świdnicką oraz fosą miejską. Zajmuje powierzchnię 2,6 ha. Do dziś ma swój niepowtarzalny klimat i atmosferę, zachował pamięć tych wszystkich zlotów, spotkań, musztr, pokazów, manifestacji i protestów, które się tam odbywały. W drugiej połowie lat 30-tych XX w. zaczęto myśleć o takim zagospodarowaniu placu, aby stał się on miejscem reprezentacyjnym. Dziś na placu oczy cieszy jedynie Opera i fragment królewskiego zamku oraz hotelu “Monopol”. Po prawej stronie wyłania się budynek sądu. Jest on utrzymany w stylu neogotyku angielskiego. To charakterystyczna budowla, gdyż cała wykonana jest z klinkieru. Po jego prawej stronie znajduje się Komenda Główna Policji, również będąca przykładem tego samego stylu. Idąc prosto, możemy zawitać do restauracji “La Trocha”, mieszczącej się w charakterystycznej żółtej kamienicy. “La Trocha” to restauracja z domową kuchnią, ciepłym klimatem i wrocławskim wystrojem. Można tutaj posłuchać muzyki w stylu smooth jazz cafe. Dalsze budynki w kolorze miodowym są pozostałościami pałacu królewskiego, a obecnie siedzibą muzeum. W czasie II wojny światowej południowe i południowo-wschodnie skrzydła pałacu spłonęły i zostały wyburzone w latach 50., pozostał jedynie budynek kuchni i zachodni pawilon arkadowy – obecnie obiekt muzealny. W okolicy działa klub “W-Z”, w którym często goszczą znani artyści. “W-Z” to największy i najnowocześniejszy lokal we Wrocławiu. Są tutaj 2 sceny i 2 bary. Klub wyróżnia się imponującą konstrukcją świateł dyskotekowych.
 

5. Świdnicka.
Idąc dalej wzdłuż fosy dostrzec możemy Operę Wrocławską. W roku 1627 był to miejscowy Dom Zabaw, który odwiedzały wędrowne zespoły. Później roku 1727 dzięki Antoniemu Bionim i Danielu Treueremu miejsce to otrzymało status teatru miejskiego. Gościły tu takie osoby jak: H. Sontag, J. Lind, D. Arot, A. Patti i wielu innych. Opera Wrocławska po wojnie znajdowała się w centrum zainteresowania społeczeństwa, była w rzędzie najlepszych teatrów w Polsce. Na trwałe wpisała się w życie kulturalne miasta. Obecnie dyrektorem jest Ewa Michnik. Po prawej opery znajduje się Pomnik Ofiar Stalinizmu – odsłonięty 17 września 1989 r. Pomnik, który został wybudowany dzięki współpracy ludzi z wielu zakątków Polski. Postawiono go dla uczczenia pamięci pomordowanych za czasów rządów stalinowskich przez “Naród polski”. To jedyny pomnik w Polsce i na świecie dedykowany ofiarom stalinizmu. Za budynkiem opery znajduje się Kościół św. Doroty i hotel “Monopol”. Tuż przy nim widzimy grupę cisów. Hotel “Monopol” mieści przy ul. Heleny Modrzejewskiej. Wybudowany w roku 1892 w stylu Art Nouveau na miejscu przykościelnego (przy kościele św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława) cmentarza i klasztoru (w 1817 przekształconego na areszt, później przeniesiony w 1852 w sąsiedztwo sądu przy ul. Podwale). Portyk z balkonem nad wejściem głównym do hotelu został dobudowany dopiero w 1937 roku, specjalnie po to, by mógł z niego przemawiać Adolf Hitler (w 1958 na tym samym balkonie śpiewał także dla zgromadzonej przed hotelem publiczności Jan Kiepura). Część hotelowa kompleksu przetrwała wojnę bez znaczniejszych uszkodzeń i już w czasie Światowego Kongresu Intelektualistów towarzyszącego Wystawie Ziem Odzyskanych w 1948 w hotelu mieszkały m.in. takie postacie jak Pablo Picasso, Irena Joliot-Curie, Ilja Erenburg i Michaił Szołochow.
 

6. Barometr
Znajdujemy się na ulicy Świdnickiej. Jest to jedna z najpopularniejszych ulic Wrocławia. Przebiega z północy na południe. Gdy udamy się na południe, po prawej stronie miniemy dom towarowy “Renoma”. Budynek powstał w 1928 roku nakładem berlińskiej firmy Wertheim. Autorem projektu był Hermann Dernburg. Warto wspomnieć, iż po wojnie obiekt ten nazywał się PDT. Po lewej stronie (na północ) od Renomy ujrzymy barometr. Znajduje się on między budkami z pamiątkami, stoi na niewysokim podwyższeniu. Jest to charakterystyczna budowla, z której jesteśmy w stanie odczytać temperaturę, ciśnienie oraz kierunki świata.

Po prawej stronie mijamy niewielki skwer z pomnikiem róży. Szczególnie dobrze prezentuje się wiosną i latem. W pobliżu znajduje się park. Idąc dalej prosto, po prawej stronie miniemy Kościół Bożego Ciała. Znajduje się on przy ulicy Bożego Ciała. Już w okolicy 1320 roku istniała tu wybudowana przez joannitów kaplica imienia Bożego Ciała-Corpus Christi. W 1369 roku powstało krużgankowe przejście pomiędzy kościołem a znajdującą się po przeciwnej stronie siedzibą zakonu. Współczesny gotycki kształt kościoła pochodzi z pierwszej połowy XV wieku. Kościół jest budowlą gotycką, bazylikową, z trzema nawami. Jego długość wynosi 39 m, szerokość 25 m, a wysokość 27 m.
 

7. Wrocławski Teatr Lalek
Znajdujemy się na głównej promenadzie parku Mikołaja Kopernika. Po lewej stronie, przy pl. Teatralnym 4, znajduje się Wrocławski Teatr Lalek. Budynek, w którym obecnie mieści się teatr, jest dawną siedzibą resursy kupieckiej. Wzniesiony w latach 1892-94 w stylu neobarokowym i rozbudowany niespełna dziesięć lat później (1905-09). Na wschodniej stronie budynku rozciąga się wielki taras, łączący teatr z promenadą. Warto wspomnieć, iż w pobliżu znajdują się pomniki przyrody – miłorząb dwuklapowy i platan klonolistny, a także interesująca grupa cisów.

W ciągu ostatniego 30-lecia aktorzy Teatru Lalek odbyli ponad 50 tournee, zdobywając laury na scenach w wielu krajach. Od 1995 roku przy teatrze działa Dziecięca Akademia Artystyczna, która prowadzi edukację artystyczną dla najmłodszych. Teatr bierze czynny udział również w poza repertuarowych inicjatywach artystycznych, takich jak np. Przegląd Piosenki Aktorskiej czy Międzynarodowy Festiwal Debiutów Artystów Lalkarzy. W budynku teatru można zregenerować się w restauracji “Maska”. Na naszą uwagę zasługuje także utworzona po niedawnym remoncie teatru fontanna z krasnoludkami, która znajduje się przed głównym wejściem.

Obok teatru (pl. Teatralny 5) znajduje się nowoczesna Mediateka, czyli filia Miejskiej Biblioteki Publicznej. Można tam wypożyczyć filmy, książki, jak również zapoznać się na miejscu z jej pokaźnymi zbiorami. Mediateka organizuje warsztaty z efektywnego wyszukiwania informacji oraz wiele ciekawych wystaw.
 

8. Wrocławskie Zakłady Kąpielowe.
Nasz wzrok przyciąga okrągła fontanna. Dalej duży plac zabaw, gdzie nasze pociechy mogą na chwilę “zapomnieć o bożym świecie”. Po lewej stronie za placem zabaw, przecinając drugą aleję, można dostać się do Miejskich Zakładów Kąpielowych, otwartych od 14 lipca 1897 r. Kompleks budynków wchodzących w skład MZK nie jest wynikiem jednorazowego przedsięwzięcia budowlanego. Po wielu przebudowach w budynku znajdują się cztery baseny. Wszystkie części są wewnętrznie połączone i stanowią całość.

Główną ozdobę wnętrza basenu stanowią rzeźbione elementy z piaskowca, witraże, polichromowane sztukaterie na sklepieniach oraz kafle ceramiczne. Całość dopełniają elementy drewniane, które nadają pomieszczeniom bardziej kameralny charakter. Niedaleko od budynku znajduje się wiązowiec zachodni (pomnik przyrody) oraz buk zwyczajny odmiany "Atropunicea"
 

9. Pomnik Mikołaja Kopernika
W drodze w kierunku ul. Piotra Skargi, na zakręcie promenady widzimy okazały pomnik Amora na Pegazie. Jest to rzeźba autorstwa Theodora von Gossena, symbolizująca związek poezji z miłością. Pomnik ten powinien być hołubiony przez lokalnych Werterów i Byronów, gdyż, zgodnie z powszechnym przeświadczeniem, jeżeli okrążymy Amora w towarzystwie ukochanej osoby, to nasze uczucie zostanie odwzajemnione.

Następnie z lewej strony, na końcu parku Kopernika, znajduje się Przedsiębiorstwo Geologiczne, powstałe 1 marca 1946 r. Od tego czasu zajmuje się rozpoznawaniem złóż i sporządzaniem projektów geologicznych na terenie całego Dolnego Śląska. Znajduję się tu również Regionalny Bank Danych Hydrogeologicznych z ogromnym zbiorem archiwalnych map.
 

10. Wzgórze Partyzantów
Po przejściu przez ulicę Piotra Skargi, staniemy przed Bastionem Sakwowym. Po lewej stronie widać kasztanowca czerwonego (rzadko spotykany gatunek drzewa we Wrocławiu). Bastion zbudowano w latach 1594-1598 według planów słynnego architekta Heinricha Schneidera von Lindau. Obiekt ten stracił swoje znaczenie obronne w styczniu roku 1887 po zdobyciu miasta przez oddziały francuskie. W 1867 roku wrocławianin, Adolph Liebich, ufundował obiekt spacerowy z wieżą widokową usytuowaną na jego szczycie, zwieńczoną trzymetrowym posągiem skrzydlatej Wiktorii. Na wzgórzu urządzono park z tarasami i fontannami (m.in. wielka fontanna na dziedzińcu oraz istniejąca do dziś mała fontanna na zboczu wzgórza, zwana niegdyś fontanną Gustava Freytaga), była tam też restauracja, piwiarnia i kawiarnia. W latach 40. XX w. w podziemnym bunkrze urządzono schron dla dowództwa obrony twierdzy Festung Breslau. Po wojnie zabudowania Wzgórza Partyzantów częściowo odbudowano. Od pewnego czasu trwają prace remontowe, mające na celu przywrócić dawny wygląd. Wnętrza bunkra zostały wynajęte na lokal – dyskotekę “Szałass”. Wchodząc po schodach dojdziemy do obserwatorium astronomicznego i róży wiatrów. Z tego miejsca można podziwiać panoramę okolicy. Po krótkim odpoczynku będziemy kierować się na północ wzdłuż fosy, aż dojdziemy do kolejnego przystanku.
 

11. Brama Oławska
Przejście Oławskie na pierwszy rzut oka może przypominać zwykłe, dawno nie remontowane przejście podziemne dla pieszych i rowerzystów pod ul. Oławską, jednak ku naszemu zdziwieniu jest to fragment reliktu z XIII wieku, o ogromnym potencjale historycznym. Brama Oławska była częścią najstarszego, wewnętrznego pierścienia fortyfikacji obronnych miasta Wrocławia i pełniła funkcję wschodniej bramy miasta. Składała się z niewielkiego bastionu i dwóch wież połączonych murem. Została prawie doszczętnie zniszczona z rozkazu Napoleona w 1807 roku, a większą część jej pozostałości rozebrano później podczas budowy trasy WZ. To, co się zachowało – fundamenty i reszty murów, możemy obserwować w omawianym Przejściu Oławskim i przy schodach do niego prowadzącym. Przechodząc przez Przejście Oławskie należy zwrócić uwagę na makietę wschodnich murów obronnych, ulokowaną przy południowych schodach prowadzących do omawianego przejścia. Przedstawia ona miniaturę wież Bramy Oławskiej oraz ceglane, wschodnie mury obronne z zabudową obronną. Kolejnym ciekawym elementem jest armata umieszczona przy północnym wejściu, podkreślająca obronny charakter Bramy Oławskiej. W Przejściu Oławskim znajduje się ciekawy Pub o nazwie “Brama Oławska”. W pobliżu miejsca, w którym się znajdujemy, z lewej strony stoi ceglany budynek LO nr IX, do którego uczęszczają autorzy projektu.
 

12. Galeria Dominikańska
Po wyjściu z Przejścia Oławskiego naszym oczom ukazuje się Galeria Dominikańska. Jest to duży obiekt handlowo-usługowy. Uwagę przyciąga nowoczesna bryła budynku, świetnie komponująca się z otoczeniem. Idąc dalej na północ możemy zobaczyć w dole fragment fosy miejskiej, a patrząc jeszcze dalej na wschód dostrzec można budynek Poczty Głównej wraz z Muzeum Poczty i Telekomunikacji. Podążając dalej na północ, dojdziemy do dobrze zachowanego fragmentu łuku ceglanych murów obronnych. Idąc wzdłuż nich dojdziemy do tylnego wyjścia z Galerii Dominikańskiej. W tle widać Kościół Dominikański (na zachód). Jest to dobrze zachowany ceglany kościół gotycki wraz plebanią (później zbudowaną).
 

13. Muzeum Architektury
Naprzeciw Galerii Dominikańskiej na północy znajduje się Muzeum Architektury. Powstało 5 stycznia 1965 r. jako oddział Muzeum Miasta Wrocławia, mający wówczas nazwę Muzeum Architektury i Odbudowy. Jest to placówka unikalna na skalę Polski, prowadzi działalność ogólnokrajową. Mieści się w zespole XV-XVI-wiecznych budynków poklasztornych, odbudowanych w latach 1956-1974. Podstawową działalność muzeum stanowi gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie eksponatów. Placówka posiada cenne zbiory fotografii oraz negatywów wojennych zniszczeń Wrocławia i Warszawy. Warto zwrócić uwagę na nietypową lokalizację tego muzeum, gdyż mieści się ono w dawnym Kościele Bernardynów i w budynkach przynależących do świątyni. Dalej podążać będziemy ulicą Bernardyńską. Wędrując miniemy dwa okazy surmii zwyczajnej, o owocach w kształcie strąków. Dochodząc do ul. Św. Jana Kapistrana, widzimy budynek Telekomunikacji Polskiej oraz po prawej plac, na którym znajdują się kamienne fragmenty budowli (głównie kościołów). Przechodzimy przez plac, kierując się do Akademii Sztuk Pięknych na ulicy Jana Ewangelisty Purkyniego. W oddali (na północy) zarysowuje się Kościół Najświętszej Marii Panny Na Piasku i kościoły na Ostrowie Tumskim.
 

14. Plac Polski
Znajdujemy się na ul. Purkyniego przed Akademią Sztuk Pięknych powstałą we Wrocławiu zaraz po wojnie. Od 1949 roku uczelnia nosiła nazwę Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, a od 1996 Akademii Sztuk Pięknych. Studiować można na czterech wydziałach: Malarstwa i Rzeźby, Grafiki, Szkła i Ceramiki, Architektury Wnętrz i Wzornictwa. Po przejściu przez ulicę Purkyniego znajdujemy się na Placu Polskim. Znajduje się na nim wiele pomników, jak chociażby pomnik Polaków zamordowanych przez UPA. Za tym pomnikiem rozciąga się nabrzeże, a po jego drugiej stronie – Ostrów Tumski. Na zachodzie widać wieżę Hali Targowej. Wszędzie wokoło znajdują się rzeźby, będące dziełem studentów Wrocławskiej ASP. Na placu zwróćmy uwagę na pomnik przyrody – platan klonolistny, a także grochodrzew, w zagłębieniu jego kory wyrosło nowe drzewo. Teraz kierujemy się na wschód na Wzgórze Polskie.
 

15. Wzgórze Polskie
Powstało ono w 1585 r. w ciągu wzniesionych jednocześnie wałów Nowego Miasta. Budowniczym bastionu był Szwajcar Hans Schneider von Lindau. Bastion został zaprojektowany wg wzorów włoskich. Oprócz części naziemnych otrzymał potężne podziemne kazamaty. W 1807 r. z rozkazu Napoleona wyburzono znaczną jego część. Z bastionu pozostało jedynie wzgórze (zachowane z uwagi na walory widokowe) oraz podziemia, użytkowane później jeszcze jako magazyny broni. Nazwa Wzgórze Polskie pochodzi od zlikwidowanej w 1964 r. pobliskiej ul. Polskiej. Ze wzgórza możemy podziwiać panoramę Ostrowa Tumskiego i zachwycając się tym wyjątkowym widokiem, przyglądać się świetlnym refleksom na Odrze. Schodząc na południe, po lewej stronie widzimy zatokę gondol. Jest to pozostałość po fosie miejskiej, w tym miejscu łączyła się ona z Odrą. Jeszcze dalej widać Muzeum Narodowe. Teraz skierujemy się w stronę Panoramy Racławickiej (na południe).
 

16. Panorama Racławicka
Panorama Racławicka we Wrocławiu to jedno z niewielu miejsc na świecie, gdzie podziwiać można relikt dziewiętnastowiecznej kultury masowej. Wielkie malowidło (15x114m), dzięki zespoleniu szczególnych zabiegów malarskich (specjalna perspektywa) i technicznych (oświetlenie, sztuczny teren, zaciemnione, kręte podejście), “przenosi” widza w inną rzeczywistość i inny czas. Panorama Racławicka to pierwsze i jedyne zachowane do dziś polskie dzieło tego rodzaju. Placówka otrzymała pierwotnie nazwę Muzeum Państwowego, zmienioną w 1950 r. na Muzeum Śląskie. W 1970 r. z okazji 25. rocznicy przyłączenia Wrocławia do Polski muzeum otrzymało obecną nazwę. Jego siedzibą jest od początku gmach dawnej rejencji śląskiej, utrzymany w stylu renesansu niderlandzkiego powstał w latach 1883-1886 wg projektu K. F. Endella. Zgromadzono tam cenne zbiory dawnej i współczesnej sztuki śląskiej oraz dokumentów poświadczających polskość tej dzielnicy, ponadto śląskie numizmaty, kolekcje polskiego malarstwa, grafiki i sztuki użytkowej, zabytki europejskiego rzemiosła artystycznego oraz zbiory malarstwa obcego, grafiki śląskiej, fotografii z XIX i XX wieku, dawnych pieczęci śląskich i inne. Warto wspomnieć, iż kupując bilet w Panoramie Racławickiej można z nim także zwiedzić Muzeum Narodowe.
Przyjrzyjmy się też pomnikom znajdującym się wokół tych obiektów, m.in.: Alegorii Rybołówstwa, Czterech Pór Roku i innym. Nasz wzrok przykuwają pokryte roślinami ściany muzeów: na Panoramie rośnie bluszcz, a na Muzeum Narodowym dzika winorośl. Naprzeciw Muzeum znajduje się trzecia grupa cisów.

Bibliografia

Antkowiak Zygmunt, Wrocław od A do Z, Wrocław 1991
Bińkowska Iwona, Klimek Stanisław, Wrocław. Fotografie z przełomu XIX i XX wieku, Toruń 1991
Czerner Olgierd, Wrocław na dawnej rycinie, Wrocław 1989
Gilewska-Dubis Janina, Życie codzienne mieszczan wrocławskich w dobie średniowiecza, Wrocław 2000
Gryglewska Agnieszka, Architektura Wrocławia XIX-XX wieku w twórczości Richarda Plüddemanna, Wrocław 1999
Harasimowicz Jan, Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000
Kulak Teresa, Wrocław. Przewodnik historyczny, Wrocław 1997
Maciejewska Beata, Wrocław. Dzieje miasta, Wrocław 2002
Panorama Racławicka oddział Muzeum Narodowego, www.panoramaraclawicka.pl, kwiecień 2007
Strona Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, www.asp.wroc.pl, kwiecień 2007
Strona Liceum Ogólnokształcącego nr IX we Wrocławiu, www.lo9.wroc.pl, kwiecień 2007
Strona Opery Wrocławskiej, www.opera.wroclaw.pl, kwiecień 2007
Vratislaviae Amici, www.wroclaw.hydral.com.pl, kwiecień 2007
Wikipedia, wolna encyklopedia, www.wikipedia.pl, kwiecień 2007
Wrocław - wirtualne zwiedzanie miasta, www.wroclaw.ivc.pl, kwiecień 2007
Wrocławski Serwis Internetowy www.wroclaw.pl, kwiecień 2007
Zabytki Polski, www.dziedzictwo.pl, kwiecień 2007
Wykorzystano również dokumenty archiwalne oraz kroniki szkolne LO nr IX we Wrocławiu.

Uwagi

Informacje dodatkowe

Infrastruktura: Na terenie parku znajduje się wiele ławek i miejsc wydzielonych do odpoczynku. Wzdłuż trasy możemy spotkać specjalnie wydzielone parkingi(np. przy budynku ASP, na Placu Teatralnym). W pobliżu promenady mieści się wiele kawiarni, gdzie w zależności od pory roku można zjeść coś ciepłego, lub napić się czegoś zimnego. Radzimy skorzystać z WC znajdujących się w restauracjach, czy też Galerii. Na terenie parku mieszczą się place zabaw dla dzieci, skatepark oraz ścieżka rowerowa.

Mocne strony parku: piękne położenie w centrum miasta nad fosą, wiele ciekawych zabytków wzdłuż promenady, dobry dojazd, dużo zieleni i cisza.

Słabe strony parku: mało imprez okolicznościowych w porównaniu do lat 70-tych, kiedy odbywały się np. “Dni oświaty, książki i prasy” i występy wielu zespołów muzycznych.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Liceum Ogólnokształcące nr IX we Wrocławiu
ul. Piotra Skargi 29/31
50-082 Wrocław
Opiekun grupy:
Janusz Piasecki 
Autorzy opisu:
uczestnicy kółka biologicznego klasy 2D:
- gr. dziennikarsko- reporterska: Łukasz Niemiec, Olga Demkowicz, Aleksandra Topczyłko,
- gr. fotograficzno-plastyczna: Krzysztof Marczewski, Magdalena Klimas, Katarzyna Hryciuk,
- gr. plastyczno-projektowa: Marta Michałowska, Marcin Szydłowski, Jagoda Wróbel,
- gr. komputerowo-informatyczna: Igor Kwiatkowski, Piotr Krzyśków,
- gr. historyczna: Patrycja Żuczek, Dominika Piotrowska, Joanna Pecio
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- naszej wychowawczyni Pani mgr Małgorzacie Srebniak za korektę i doradztwo merytoryczne,
- Pani Iwonie Bińkowskiej za udostępnienie materiałów na temat historii promenady,
- Pani Teresie Minikowskiej za udostępnienie informacji o zieleni promenady

Ładowanie danych ...