Miasto Busko Zdrój położone jest w południowej części województwa świętokrzyskiego. Oddalone jest  o 50 km na południe od Kielc i 80 km na północny wschód od Krakowa. Leży na pograniczu Garbu Pińczowskiego i Niecki Soleckiej, w otulinie Parków Krajobrazowych Ponidzia.

Busko Zdrój znajduje się w czołówce miast uzdrowiskowych w kraju i za granicą oraz pretenduje do rangi stolicy regionu Ponidzia.

Rozległy park zdrojowy dzieli się na trzy części:

- Ogrodzony ogród łazienkowy o powierzchni 16 ha położony w południowej części miasta.
- Aleja Mickiewicza, długa na 850 m promenada z dwoma rzędami drzew, która łączy ogród łazienkowski z Placem Zwycięstwa.
- Skwer na Placu Zwycięstwa o powierzchni 0,7 ha.

Zarząd nad parkiem sprawuje Urząd Miasta i Gminy Busko-Zdrój. Właścicielem parku jest Urząd Miasta i Gminy Busko-Zdrój.

Ogród łazienkowski ma powierzchnię 16 ha, jest dookoła ogrodzony. Główne wejście prowadzi od Alei Mickiewicza. W tym miejscu ul. Waryńskiego (przy której znajduje się dworzec PKS) przechodzi w ul. 12-go Stycznia. Drugie wejście od ulicy L. Waryńskiego wiedzie do kawiarni "Parkowa" a trzecim, też od tej samej ulicy, wchodzimy na aleję Kasztanową. Wzdłuż niej płynie rzeka Maskalis, która oddziela stary park od nowego. Teren ogrodu łazienkowskiego jest zadrzewiony z licznymi ciągami spacerowymi w postaci alejek.

Centralne miejsce parku zdrojowego zajmuje, piękny budynek "Łazienek" - najstarszego Sanatorium w Busku. Nowe sanatoria to: "Włókniarz", "Radek", "Nida", "Krystyna", "21 Wojskowy Szpital Uzdrowiskowy". W północno-wschodniej części parku znajdują się restauracja "Wiktoria" i Kaplica św. Anny, a po przeciwnej zachodniej stronie, korty tenisowe i plac zabaw dla dzieci.

Od wschodniej strony parku znajduje się główna ulica uzdrowiska - ul. 1-go Maja - zamknięta dla ruchu kołowego. Na samym początku, po lewej stronie usytuowany jest parking, obok niego pawilony gastronomiczne i zabudowa willowa. Szczególną uwagę należy zwrócić na willę "Oblęgorek" wybudowaną w 1903 r., w której na parterze mieści się Biuro Obsługi Kuracjuszy. Następne, duże wille są to: "Sanato" i "Słowacki". Ulica 1-go Maja skręca się w lewo, a w prawo prowadzi ul. Gen. Feliksa Rzewuskiego. Znajduje się tutaj budynek Zarządu "Uzdrowiska Busko-Zdrój" S.A., a przed nim parking. Po prawej stronie mieści się nowoczesna kotłownia (przedwojenna elektrociepłownia), obok znajduje się wieża ciśnień w kształcie rotundy. Produkuje się tu wodę mineralną "Buskowianka".
Od strony południowej, po przeciwnej stronie ul. Szymona Starkiewicza na zalesionym wzgórzu znajduje się Dziecięcy Szpital Kompleksowej Rehabilitacji "Górka".

Historia

Legenda głosi, że w miejscu gdzie obecnie leży miasto Busko-Zdrój, była osada wokół porośnięta bukowymi lasami. Nazwano ją od słowa buk - "Buko", a z czasem przemianowano na "Busko". Badania naukowe wykazują, że nazwa Busko pochodzi raczej od słowa "bug" "buga" tj. miejsca położonego nad wodą, terenu podmokłego.

W XI wieku osada znana była z hodowli koni dla drużyn książęcych. Dobra buskie należały do rycerza Dzierżka herbu Janina, zwanego przez miejscową ludność Deresławem. W latach 1180-1185 Deresław wraz ze swym bratem Witem, biskupem w Płocku, sprowadzili do Buska zakon Norbertanów i nadali klasztorowi miejscowe dobra.

W XII wieku Busko stało się ośrodkiem życia religijnego i rozwinęło się jako osada klasztorna. Książę Krakowski - Leszek Czarny w 1287 r. przyznał osadzie Busko prawa miejskie (magdeburskie).

Wiek XIV, to okres pomyślny w historii miasta. Położenie na skrzyżowaniu traktów handlowych wiodących z Wiślicy do Kielc, sprzyjało rozwojowi handlu i rzemiosła. Wiodącym przez Busko traktem na Litwę, przejeżdżali królowie. Król Władysław Jagiełło nadał 1412 r. buskim mieszkańcom prawo organizacji jarmarków dwa razy do roku. Uczynili to również Kazimierz IV i Zygmunt III. Najazd szwedzki w 1655r. spowodował upadek gospodarczy Buska. Dźwigało się z niego powoli i okres ponownego ożywienia wiąże się dopiero z odkryciem w 1776 r. źródeł solankowych.

W 1820 r. wielki pożar zniszczył prawie wszystkie zabudowania. Powrót do dawnej świetności odbywał się powoli, ale systematycznie od momentu, kiedy napoleoński generał Feliks Rzewuski - dzierżawca Buska, rozpoczął organizację leczenia buskimi wodami mineralnymi. Pierwszy zakład przyrodoleczniczy mieścił się w budynkach dawnego klasztoru Norbertanek, który uległ kasacji w 1818 r. Zainstalowano tutaj beczki i wanny kąpielowe, zbudowano pijalnie wód. Wodolecznictwo cieszyło się powodzeniem, a goście dopisywali, bo Rzewuski postanowił stworzyć zakład przyrodoleczniczy z prawdziwego zdarzenia z parkiem zdrojowym. Projekt domu zdrojowego stworzył Henryk Marconi.

Założenie parku Rzewuski powierzył znanemu ogrodnikowi - Ignacemu Hanuszowi. Otwarcie uzdrowiska nastąpiło 1 czerwca 1836 r.

Z terenem parku związane są pewne wydarzenia historyczne. Tędy przechodzili powstańcy 1863 r., wycofując się w rozproszeniu po bitwie pod Grochowiskami. Tędy carscy Kozacy prowadzili schwytanych żołnierzy gen. Langiewicza, by na Żwirowej Górze dokonać aktu zemsty i powiesić polskich patriotów. Tu spotykali się konspiratorzy 1905 roku, a następnie skauci i członkowie POW oraz innych organizacji patriotyczno - militarnych, by w pobliskim "małpim gaju" odbywać ćwiczenia wojskowe. Tędy przechodzili partyzanci AK i BCH, szykujący się do akcji zbrojnych. Tutaj 15 marca 1953 r. zginął zastrzelony przez stalinowskiego bandytę młody mieszkaniec Buska - harcerz, patriota, sportowiec, początkujący poeta.

Rok 1952 był przełomowym dla mieszkańców Buska. Zlikwidowano bilety wstępu do parku, a w byłych kasach biletowych, które ustawione były przy trzech wejściach do parku, uruchomiono kioski "Ruchu". Z takiej decyzji władz uzdrowiska ucieszyła się szczególnie młodzież, gdyż mogła codziennie chodzić do parku bez ograniczeń. W parku były obiekty, do których ciągnęły tłumy - m.in. kino "Zdrój", muszla koncertowa, korty tenisowe i boisko sportowe. Obrzeża parku stanowiły, bardzo gęste chaszcze, niczym knieje. Spotkać tu można było wiewiórki, zające, jeże, zbierano też grzyby. W kwadracie obecnych ulic: gen. Rzewuskiego, dr. Starkiewicza, al. Topolowej i południowej granicy terenów byłego Sanatorium Wojskowego na powierzchni 3 ha był teren porośnięty gęstym lasem otoczony płotem z metalowej siatki.

Przed 1 maja 1952 r. władze PP Uzdrowiska Busko udostępniły ten lasek kuracjuszom. Wykonano bramkę a nad nią umieszczono napis "Park im. 1-go Maja". W nowym parku wykonano kilka alejek i ustawiono na nich ławki. W parku "pierwszomajowym" było dużo drzew iglastych, czuło się atmosferę lasu. Nawet w słoneczny dzień panował półmrok, pachniało żywicą, powietrze było tam wilgotne. W 1954 r. park "pierwszomajowy" został przekazany przez dyrektora PPU na rzecz Wojskowego Sanatorium. Obecnie zmienił się drzewostan parku. Znikły sosny, świerki, jest więcej brzóz a lasek jest rzadszy.

W miejscu kawiarni "Parkowej" mieścił się dom ogrodnika tzw. "Imosówka". Nazwa ta pochodzi od nazwiska ostatniego ogrodnika zdrojowego Tadeusza Imosy, który tam mieszkał od 1956 roku do końca lat siedemdziesiątych. Dom ten postawiono około 1835 r. według projektu architekta H. Marconiego, a pierwszym mieszkańcem był Ignacy Hanusz - projektant i założyciel parku. Przy "Domu Ogrodnika" w części południowej, wybudowana była oranżeria, czyli szklana budowla wysoka na około 6 m. W oranżerii przez cały rok kwitły róże i inne kwiaty. Celem oranżerii była hodowla roślin, które upiększały rabaty, klomby. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych podziwiano piękno tych roślin od wiosny do późnej jesieni. Było to możliwe dzięki produkcji własnych sadzonek. Nieodzownym elementem parkowego krajobrazu była para osiołków, która ciągnęła wózek załadowany sadzonkami kwiatów i narzędziami ogrodniczymi. Osiołki to pozostałość po ZOO, które w latach pięćdziesiątych zlokalizowane było wzdłuż północnej strony kortów. Mieszkańcami ogrodu zoologicznego były: lisy, borsuki, małpy, ptaki, gady, sarny, jelenie, daniele oraz wyżej wymienione osiołki.

Pod koniec lat siedemdziesiątych rozebrano oranżerie i "Dom Ogrodnika". Zgodnie z zaleceniem konserwatora zabytków w 1982 r. odbudowano na starym miejscu "Dom Ogrodnika" ale już pozbawiony ozdobnej oranżerii.

Obecnie park jest restaurowany, są nowe nasadzenia drzew, krzewów i roślin zielnych o ozdobnych kwiatach. Remontowane są alejki, za rok park będzie ubrany w nową szatę i zachwycał swą urodą przechodniów. Dzisiejsza rola parku związana jest z funkcjonowaniem uzdrowiska. Służy do wypoczynku biernego i czynnego dla kuracjuszy, a także mieszkańców Buska.

W sali koncertowej odbywają się występy Orkiestry Zdrojowej, zespołów muzycznych z całego kraju i z zagranicy. Od 12 lat organizowany jest w Busku Międzynarodowy Festiwal Muzyczny im. Krystyny Jamroz, który odbywa się w pierwszych dniach lipca. W tym roku od 1 do 8 lipca. Wirtuozi fortepianu przyjeżdżają na koncerty z cyklu "Lato z Chopinem". Ponadto sala koncertowa wykorzystywana jest do organizowana sympozjów naukowych lekarzy i pielęgniarek z całego kraju.

Corocznie w maju mają miejsce "Buskie Dni z Folklorem".  Od 15 lat odbywają się coroczne spotkania z Mistrzynią Mowy Polskiej - Barbarą Wachowicz, która została uhonorowana Statuetką Towarzystwa Miłośników Buska-Zdroju oraz medalem "Uzdrowiska Busko-Zdrój" S.A.

W każdym turnusie organizowane są spotkania autorskie ze Zbigniewem Święchem - dziennikarzem i eseistą. Dużym zainteresowaniem cieszą się spotkania z literatami Ziemi świętokrzyskiej: Stanisławem Nyczajem, Leszkiem Marcińcem, Henrykiem Obcowskim oraz Stanisławą Juszkiewicz

Przyroda

Ogród łazienkowski ma powierzchnię 16ha. Rośnie tu 4500 drzew różnych gatunków. 

Najliczniej występują:
1 klon pospolity - Acer platanoides
2 jesion wyniosły - Fraxinus excelsior
3 klon jawor - Acer pseudoplatanus
4 klon polny - Acer campestre
5 grab pospolity - Carpinus betulus
6 robinia akacjowa - Robinia pseudoacacia
7 lipa drobnolistna - Tilia cordata
8 kasztanowiec zwyczajny - Aesculus hippocastanum
9 wiąz szypułkowy - Ulmus laevis

Mniej liczne są:
1 brzoza brodawkowata - Betula pendula
2 modrzew europejski - Larix decidua

Szczególne gatunki stanowią takie gatunki drzew i krzewów jak:
1 kłęk kanadyjski - Gymnocladus dioicus
2 jesion wyniosły - Fraxinus excelsior odmiana zwisająca
3 wierzba biała - Salix alba odmiana zwisająca
4 glediczja trójcierniowa - Gleditsia triacanthos
5 platan klonolistny - Platanus x acerifolia
6 kasztanowiec czerwony -Aesculus carnea
7 kasztanowiec żółty - Aesculus octandra
8 buk pospolity czerwonolistny - Fagus sylvatica
9 jabłoń purpurowa - Malus purpurea
10 żywotnik zachodni - Thuja occidentalis odmiany płaskokulista i kolumnowa
11 katalpa bignoniowa - Catalpa bignonioides
12 migdałowiec trójklapowy - Prunus triloba
13 świerk kłujący srebrzysty - Picea pungens
14 różanecznik katawbijski - Rhododendron catawbiense
15 klon jesionolistny odmiany odeskiej - Acer negundo
16 jałowiec chiński - Juniperus chinense
17 bukszpan wiernie zielony zwyczajny - Buxus sempervirens
18 tawuła van Houtte`a i Thunberga -Spiraea Vanhouttei i Spiraea thunbergii
19 jaśminowiec - Lemoin`a
20 oliwnik wąskolistny - Elaeagnus angustifolia
21 złotlin japoński - Kerria japonica
22 śliwa wiśniowa - Prunus cerasifera
23 dąb czerwony - Quercus rubra
24 dąb szypułkowy - Quercus robur

Oprócz tego rosną też inne popularne drzewa i krzewy, między innymi:
25 liliak pospolity - Syringa vulgaris
26 forsycja pośrednia - Forsythia x intermedia
27 śnieguliczka biała - Symphoricarpos albus
28 dereń biały - Cornus alba
29 jarząb pospolity - Sorbus aucuparia
30 głóg dwuszyjkowy - Crataegus oxyacantha
31 głóg jednoszyjkowy - Crataegus monogyna
32 berberys zwyczajny - Berberis vulgaris
33 czeremcha pospolita - Prunus padus

Wiek drzew : okazy do 30 lat stanowią 22% drzew, 30 - 50 lat: 13%, 50 - 80 lat: 26%, 80 - 110 lat: 27 %. Osobniki starsze niż 110 lat stanowią 12% drzew.

W okolicach parku znajduje się lasek komunalny tzw. "Małpi Gaj" z drzewostanem 60-letnim. Na terenie uzdrowiska i w pobliżu jest wiele terenów zielonych, co wpływa korzystnie na samopoczucie kuracjuszy.

Wiosną cały park po obu stronach Alei Marzeń tonie w bieli kwiatów zawilca gajowego (Anemone nemorosa).

W części centralnej parku od strony Sanatorium Marconiego, podziwiać można piękne dywany z kwiatów, rabaty i klomby.

W parku można spotkać wiewiórki pospolite (Sciurus vulgaris), dzięcioły (Picinae), wróble domowe (Passer domesticus), sikorki bogatki (Parus major), kukułki (Cuculus canorus), jaskółki dymówki (Hirundo rustica) oraz wilgi (Oriolus oriolus).

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna została zaprojektowana w oparciu o walory przyrodnicze i historyczne. Poszczególne etapy wyznaczono, nawiązując do istniejących alejek. Początkiem ścieżki jest wejście do ogrodu łazienkowskiego główną bramą wprost z Alei Mickiewicza.
 

1. Zatrzymujemy się chwilę przed bramą, zwracamy uwagę na "Słoneczko" wykłute z metalu, które ozdabia główne wejście. Spoglądamy w dół, też widzimy słońce ułożone z kolorowych płytek chodnikowych. Przypominamy historię herbu miasta Buska. Jest nim słońce o 16 promieniach. W przeszłości liczba promieni była różna. Na podstawie istniejących dokumentów, trudno ustalić jego pochodzenie. Jedna wersja mówi, że należy do grupy godeł przypadkowych. Druga, że herb nawiązuje do byłych właścicieli Buska - zakonu premonstratensów (norbertanów). Przypuszcza się, że wcześniej herbem była monstrancja - atrybut św. Norberta.
 

2. Wchodzimy w aleję spacerową, nazwaną Aleją Marzeń. Okazałe, wiekowe drzewa o grubych, rozłożystych koronach wprowadzają nas w niezwykły nastrój. Po lewej stronie dostrzegamy niebywały okaz drzewa - kasztanowca białego o czterech pniach, jeden z nich ścięty. Obwód pnia na wysokości 1 m wynosi 348 cm. Wysokość drzewa około 25 m, liście złożone, 7-9 podłużnych jajowatych listków z brzegami grubo ząbkowanymi. Zakwitają w maju, a kolczaste torebki tworzą się na jesieni. Dojrzałe torebki rozpadają się, uwalniając od 1 do 3 nasion. Ojczyzną kasztanowca białego jest Półwysep Bałkański - Grecja, Albania i Bułgaria. Do środkowej Europy sprowadzono go w XVI wieku i jest obecnie pospolitym gatunkiem. Jest drzewem sadzonym wzdłuż ulic i ozdobą parkowych zadrzewień.
 

3. Kierujemy się w przeciwną stronę, na zachód do Alei Kasztanowej, która biegnie z północy od kawiarni "Parkowej", w kierunku południowym do sanatorium "Włókniarz". Wzdłuż alei płynie rzeka Maskalis, której wody wpadają do Nidy, a następnie do Wisły. Pierwszym drzewem jest wierzba o trzech pniach i obwodach 147 cm, 154 cm, 129 cm, rozpiętość korony ma około 15 m. Następnym, pięknym okazem jest lipa drobnolistna o czterech pniach i obwodach 113 cm, 129 cm, 98 cm i 116 cm. Dalej rosną kasztanowce białe, bardzo wysokie, mające grube pnie, nawet do 302 cm obwodu. Rozłożyste korony łączą się ze sobą, spacerujemy więc jakby pod wysokim baldachimem. Mijamy plac zabaw dla dzieci (aktualnie jest w przebudowie) i korty tenisowe, z których w lecie korzystają nie tylko kuracjusze, ale także mieszkańcy Buska.
 

4. Dochodzimy do potężnych dwóch dębów szypułkowych, które rosną na południe od kortów tenisowych, pomiędzy alejami Kasztanową i Topolową.

Te potężne drzewa liczą ponad 150 lat. Obok jednego z dębów jest wybudowany murek, na którym spacerowicze mogą usiąść i odpocząć. Jeden z dębów mierzy około 37 m wysokości, obwód pnia wynosi 340 cm, posiada on 11 konarów. Ma szeroką rozłożystą koronę o około 33 m średnicy. Liście ułożone skrętolegle około 10-12 cm, płytko klapowane, sercowato wcięte u nasady. Jest rozdzielnopłciowy. Kwiaty męskie są zebrane w zwisające kotki, a małe żeńskie, osadzone są na szypułkach w płytkiej miseczce. Żołędzie długości 2-3 cm są osadzone parami na szypułkach długości 4-8 cm i zagłębione w płytkiej miseczce. Dojrzewają we wrześniu i październiku. Drugi dąb, mniej okazały, jest tej samej wysokości, o mniejszym pniu - 258 cm obwodu i koronie chorągiewkowatej.
 

5. Kierujemy się w stronę pałacu łazienkowskiego "Marconiego". Tutaj podziwiamy jesion wyniosły. Jest wysokim drzewem o około 35 m wysokości, prostym pniu i obwodzie 327 cm. Korę ma szarą, delikatnie spękaną. Liście ma nieparzystopierzaste, długości 20-30 cm, złożone z P-13 lancentowatych listków. Listki są zaostrzone, piłkowane. Bezokwiatowe kwiaty ukazują się wcześniej niż liście, zebrane są w wiechy. Owocem są orzeszki. Pochodzi ze środkowej i południowej Europy. W Polsce rośnie na niżu i w niskich partiach gór.
 

6. Idziemy obok budynku "Marconiego" w kierunku południowym do Alei Krystyny Jamroz. Mijamy stare drzewa o pochylonych pniach. Zauważamy katalpę bignoniową i obok świerk kłujący. Sięga on około 30 m wysokości i ma obwód pnia 197 cm. Ma łuskowatą korę w kolorze czerwonobrązowym. Sztywne czworokątne liście są kłujące, matowe, w kolorze srebrzystoszarym. Świerk kłujący pochodzi z Gór Skalistych Ameryki Północnej. Do Europy został sprowadzony w 1850 r. i rozprzestrzenił się aż po Skandynawię. W Polsce jest często sadzony w parkach i ogrodach. Jest bardzo odporny na mróz i na zanieczyszczenia powietrza. Dostarcza drewna niskiej jakości.
 

7. Spacerując około 50 m na wschód dochodzimy do ulicy gen. Feliksa Rzewuskiego. Po lewej stronie mieści się budynek Dyrekcji Uzdrowiska i Sanatorium "Krystyna", a po prawej, obok portierni wytwórni wody mineralnej"Buskowianka", rośnie glediczja trójcierniowa - drzewo o wysokości około 26 m i obwodzie pnia 183 cm. Na wysokości 2,5 m rozgałęzia się na cztery grube pnie. Liście są pierzasto złożone, składające się z małych jajowatych listków. Kwiatostan stanowi gęste grono, owocem są strąki. Drzewo pochodzi z Ameryki Północnej i często jest sadzone w parkach.

Buskowianka pochodzi z margli kredowych - ujęcia znajdującego się jednocześnie w strefie ochronnej uzdrowiska i Szanieckiego Parku Krajobrazowego. "Uzdrowisko Busko Zdrój" S.A. jest producentem dwóch rodzajów wód. Naturalna woda źródlana "Buskowianka Zdrój" średnio zmineralizowana nadaje się do picia i przygotowania posiłków. Woda ta zawiera makro i mikroelementy: magnez, potas, wapń, fluor, brom, cynk, jod. "Buskowianka" - wysokozmineralizowana z zawartością jodków, jest bogata w mikroelementy, skutecznie gasi pragnienie i uzupełnia niedobory soli mineralnych w organizmie. "Buskowianka" i "Buskowiana Zdrój" zalecane są w profilaktyce osteoporozy, schorzeń nowotworowych i układu mięśniowo-nerwowego. Pomagają w leczeniu cukrzycy, dny moczanowej i miażdżycy.
 

8. Udajemy się wzdłuż ogrodzenia w kierunku północnym, następnie dochodzimy do najstarszego i najpiękniejszego obiektu w parku Sanatorium "Marconi", wybudowanego w 1836 r. wg projektu Henryka Marconiego. Jest to budynek klasycystyczny, wzorowany na starożytnych budowlach użyteczności publicznej. Zbudowany został na planie litery "T". Piętro nad głównym korpusem dobudowano w 1952 r. Front zdobi szereg korynckich kolumn. Wejście główne ma formę ryzalitu. W pierwszej sali, pijalni wód mineralnych, znajdują się kolumny z głowicami korynckimi, tworząc jak gdyby bramy w czterech kierunkach. Przy wejściu do sali koncertowej po obu stronach ścian, pomiędzy lustrami, na kolumnach umieszczone są popiersia Orfeusza i Eurydyki. Do 1952 r. sala ta pełniła funkcję sali balowej i wypoczynkowego holu. Obecnie odbywają się tutaj koncerty muzyczne, występy estradowe i teatralne.
 

9. Skręcamy na północ do części ozdobnej parku. Tutaj spotykamy po obu stronach alei żywotniki zachodnie. Ten po lewej stronie ma wysmukłą stożkowatą koronę, na wysokości 60 cm rozgałęzia się. Liście łuskowate o barwie ciemnozielonej po stronie górnej i żółtozielonej po stronie dolnej. Szyszki w kształcie urny mają 8-12 mm długości. Ten po prawej stronie ma od dołu 2 pnie, jeden pochylony z koroną wysmukłą, a drugi prosty z koroną kulistą.
 

10. W pobliżu żywotników rosną wierzby białe. Mierzą około 22 m wysokości, obwód pnia jednej z nich to 431 cm, drugiej - 368 cm. Liście lancetowate, drobnopiłkowane, pokryte są od spodu jedwabistymi włoskami. Pień jest pokryty podłużnie spękaną korą. Wierzbę białą można spotkać w całej Europie. Zasięg jej obejmuje na północy środkową Skandynawię, a na wschodzie Syberię. W Polsce występuje na terenie całego kraju.
 

11. Idziemy w kierunku muszli koncertowej i tu spotykamy dwa piękne platany klonolistne i obok katalpę bignoniową. Jeden z platanów ma masywny pień o obwodzie 151 cm, drugi pień o obwodzie 294 cm i rozłożystą koronę. Platos z greckiego znaczy rozłożysty. Złuszczająca się dużymi płatami kora pozostawia na pniu łaty. Liście ma dłoniaste pięcioklapowe. Rośnie w całej Europie, w Polsce w starych parkach. Katalpa bignoniowa mierzy około 20 m wysokości. Pień ma wysmukły o obwodzie 132 cm. Pokrój korony chorągiewkowaty. Liście sercowate, białe korony kwiatów są wewnątrz żółto paskowane i fioletowo nakrapiane. Owocem jest walcowata łuszczyna z licznymi płaskimi, podłużnymi nasionkami, opatrzonymi pęczkami białych włosków.
 

12. Po przeciwnej stronie muszli koncertowej rosną dwa drzewa jabłoni purpurowej i okazała brzoza brodawkowata. Jabłoń purpurowa tworzy wygięty pień z rozłożystą koroną. U jednej z nich na wysokości 70 cm pień rozgałęzia się na dwa. Obwód pni 72 cm i 78 cm, wysokość około 8 m. Liście jajowate długości 3-5 cm o barwie czerwonawej. Małe kuliste owoce dojrzewają we wrześniu - październiku i zawierają 5-10 nasion. Brzozę brodawkowatą spotyka się przede wszystkim w północnej Europie. W Polsce występuje na całym niżu i w niższych partiach gór. Jest mało wymagającym drzewem. Rośnie szybko w młodości - w ciągu 10 lat może osiągnąć 5 m wysokości. Nasz okaz mierzy około 25 m wysokości, ma pień o obwodzie 254 cm. Koronę ma luźną, ze zwisającymi gałęziami. Liście trójkątne o długości 3-6 cm, podwójnie piłkowane. Kwiaty męskie są zebrane w kotki, ukazujące się już w jesieni, kwiaty żeńskie są również zebrane w kotki i pojawiają się wiosną w tym samym czasie co liście. Walcowate owocostany składają się z małych orzeszków.
 

13. W niewielkiej odległości, po prawej stronie, znajduje się pijalnia wód "Grota" - najstarsze źródło wody mineralnej, jego zbiornik miał formę groty.
 

14. Idąc dalej Aleją Marzeń spotykamy po obu jej stronach małe w stosunku do innych drzewa o wysokości około 12 m i 14 m i obwodzie pnia 156 cm i149 cm. Są to klony jesionolistne odmiany "odessanum" o złocistych liściach. Są ozdobą parku, gatunek ten sprowadzono do Europy w 1688 r. Jest bardzo odporny na mróz, wytrzymuje temperaturę do -30oC.
 

15. Kilka kroków dalej znów symetrycznie rosną dwa kłęki kanadyjskie. Są to drzewa o wysokości 30 m, o szerokiej luźnej koronie. Pień pokryty grubą, głęboko spękaną korowiną. Liście duże, podwójnie pierzaste, osadzone skrętolegle. Strąki grube, brązowe, długości do 25 cm. Znane są na świecie dwa gatunki kłęka, a w Polsce tylko jeden gatunek - kłęk kanadyjski. W tej części parku oprócz pięknych drzew możemy podziwiać klomby różnobarwnych roślin ozdobnych, np. szałwii, begonii, aksamitek, bratków i róż.
 

16. Nasyceni barwami i zapachem róż dochodzimy do dwóch potężnych buków purpurowych mierzących około 28 m wysokości. Mają one wysokie pnie z nisko osadzoną koroną o rozpiętości 17 m. Buk jest jednym z najważniejszych europejskich drzew leśnych. W Polsce występuje na północnym zachodzie, zachodzie i południu kraju. Jest gatunkiem wolno rosnącym w młodości i znoszącym zacienienie. Buki o barwnych liściach sadzi się w parkach jako drzewa ozdobne. Twarde, czerwone drewno buków jest wykorzystywane do wyrobu fornirów, podłóg i podkładów kolejowych.
 

17. Opuszczamy "salon parku", mijamy kwitnące różaneczniki i udajemy się na niewielkie wzgórze, gdzie stoi kaplica pw. Św. Anny. Architektura kaplicy jest skromna, ponieważ budowę rozpoczęto bez odpowiedniego przygotowania projektów i planów. Budowano ją w pośpiechu, pod nieobecność miejscowego przedstawiciela władz carskich. W ołtarzu głównym jest obraz św. Anny, a na płaskim stropie są namalowane tajemnice różańcowe. Na bocznych ścianach wiszą obrazy: bł. Jacka Odrowąża i św. Józefa, św. Maksymiliana Kolbe, bł. Wincentego Kadłubka, a w prezbiterium Pieta i Chrystus Miłosierny. W 1984 r. do kaplicy przeniesiono fragmenty późnogotyckiego tryptyku z początków XVI wieku, z kościółka św. Stanisława w Chotelku Zielonym. Kaplica nie jest kościołem parafialnym, służy kuracjuszom przez cały rok.
 

18. Opuszczamy kaplicę, kierujemy się aleją w kierunku północnym. Nawet w słoneczny dzień panuje tu półmrok i czuje się wilgotne powietrze. W cieniu drzew zauważamy pomnik "Oni", czyli miejsce romantycznych spotkań. "Schodów zakochanych" wiodących do pomnika już nie ma, będą nowe, być może jeszcze bardziej romantyczne (trwają prace modernizujące).
 

19. Dochodzimy do bramki ogrodzenia od ul. 1-go Maja. Tuż przy wyjściu podziwiamy grab pospolity - drzewo o mocnym pniu podtrzymującym szeroką koronę o rozpiętości około 18 m. Liście ma podłużne, jajowate. Jest rozdzielnopłciowy, kwiatostany męskie - kotki pojawiają się jesienią, a żeńskie ukazują się w końcu kwietnia i w maju. Owocem jest orzeszek.

20. Za bramką parkową skręcamy w lewo, mijamy sklep z pamiątkami "Sezam". Sklep znajduje się w dawnym zbiorniku na wodę. Zbiornik od kilkudziesięciu lat był nieczynny. Mogło się tutaj pomieścić 1,8 mln litrów wody. Woda słodka była sprowadzana drewnianym rurociągiem ze źródła Nurek pod Broniną.

Bibliografia

• Mowszowicz Jakub, Przewodnik do oznaczania drzew i krzewów krajowych i aklimatyzowanych, Warszawa 1979
   


• Mowszowicz Jakub, Pospolite rośliny naczyniowe Polski, Warszawa 1977
   


• Novâk F.A., Wielki Atlas roślin, Warszawa 1979
   


• Seneta Włodzimierz, Dolatowski Jakub, Dendrologia, Warszawa 1997
   


• Pokorný Jaromir, Drzewa znane i mniej znane, Warszawa 1992
   


• Marciniec Leszek, Kurortu Czar, Kielce 1998
   


• Cmoch Leszek, Busko Zdrój i okolice, Kielce 1993
   


• Rogala Stanisław, Spacerkiem po Busku i Solcu, Kielce 2003
   


• http://pl.wikipedia.org
   


• Urząd Miasta i Gminy Busko-Zdrój
   


• Portal regionalny poświęcony miastu Busko-Zdrój
   


• http://www.victoria.busko.com.pl
   

Uwagi

Infrastruktura

W parku znajduje się dużo ławek i miejsc dla wypoczynku biernego i czynnego (korty tenisowe, plac zabaw dla dzieci, szachy ziemne, liczne promenady, kawiarnia "Parkowa", "Grota", restauracja "Victoria" i wiele kafejek w budynkach sanatoryjnych). Wykonano nowe ogrodzenie od strony północnej i częściowo od strony wschodniej. Przeprowadzono ankiety wśród mieszkańców i kuracjuszy dotyczące losów dalszego grodzenia konstrukcją metalową, czy pozostawienia zielonego żywopłotu. Parkingi znajdują się od strony ul. 1-go Maja i wokół sanatorium "Włókniarz".

Mocne strony parku
Stanowi oazę spokoju, szczególnie dla ludzi przebywających na kuracji. Niektórzy wracają do Buska wielokrotnie, zawsze tu czują się najlepiej. Busko działa leczniczo na ciało i duszę. Bogata flora (drzewa i rośliny zielne) stwarzają doskonałe warunki do wypoczynku i rekreacji przez cały rok.

Słabe strony
Obecnie w parku odstraszają widoki wykopów, płotów i zwałów ziemi, ze względu na przeprowadzane roboty modernizacyjne w kilku miejscach parku. Za rok efekty będą imponujące.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Niepubliczne Technikum Zawodowe w Busku Zdroju Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Kielcach
oś. Świerczewskiego 17
28-100 Busko Zdrój
Opiekun grupy:
Zofia Łukasiewicz Ewa Zaręba
 

Autorzy opisu:
Uczniowie klasy II Niepublicznego Technikum Zawodowego w Busku-Zdroju oraz Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Kielcach
W grupach pracowali następujący uczniowie:
I. Grupa dziennikarsko-reporterska
1/ Dziewięcka Wioleta,
2/ Jakubowska Katarzyna
3/ Śledzik Paulina
4/ Zaczyńska Kinga
II. Grupa fotograficzno-planistyczna
1/ Kolanowska Ewelina
2/ Trojanowska Martyna
3/ Walasek Sylwia
III. Grupa plastyczno-projektowa
1/ Gajska Agata
2/ Lech Nina
3/ Powroźnik Łukasz
IV. Grupa komputerowo-internetowa
1/ Mycka Marcin
2/ Słupska Agnieszka

Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- za doradztwo merytoryczne Panu mgr Leszkowi Cmochowi
- za korektę Pani mgr Jadwidze Lewickiej, nauczycielce języka polskiego
- za udostępnienie danych i pomoc w ich uzyskaniu Panu mgr inż. Tadeuszowi Oryniakowi Prezesowi Zarządu "Uzdrowiska Busko-Zdrój" S.A.
- pracownikowi Urzędu Miasta i Gminy Panu mgr inż. Andrzejowi Traczowi

Ładowanie danych ...