Gmina Jaraczewo położona jest w południowej części województwa wielkopolskiego. Opisywany park mieści się na styku trzech wsi: Wojciechowa, Łowęcic i Poręby. Zarząd nad parkiem pełni Starostwo Powiatowe w Jarocinie, właścicielem parku jest powiat jarociński. Park posiada powierzchnię około 2 ha i podzielony jest  na dwie części.

Część południowa, ograniczona drogą okrężną w kierunku Poręby jest ogrodzona siatką drucianą. Pośrodku tej części znajduje się pałacyk murowany pokryty ciemną i czerwoną dachówką stanowiący zaplecze mieszkaniowe dla pracowników i emerytów Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy. W tej części parku znajdują się ogródki warzywne dla mieszkańców oraz budynki gospodarcze. Od strony drogi asfaltowej do pałacyku prowadzi piękna aleja lip drobnolistnych.

Północna część parku nie jest ogrodzona, wstęp do niej ma praktycznie każdy. Ograniczona jest od zachodu rzeką Obrą, od północy torem kolejowym linii Jarocin – Leszno, od wschodu drogą polną prowadzącą przez tory kolejowe do dawnego folwarku rolnego w Przemysławkach. Park w chwili obecnej jest w zaniedbanym stanie , ale posiada sporo okazów dendrologicznych, które są warte opisania. Park nie posiada żadnej infrastruktury pozwalającej na jego lepsze wykorzystanie dla celów wypoczynkowych oraz organizowania imprez dla miejscowego społeczeństwa.

Historia

Opisane w opracowaniu obiekty dzisiaj administracyjnie należą do wsi Poręba. Historycznie należały do wsi Łowęcice, stąd wzmianki historyczne opisują je, jako “te drugie”. Pierwsze wiadomości o Łowęcicach odnotować można w źródłach z 1382 i 1392 roku. W 1404 roku wymienione są wśród wsi należących do parafii Cerekwica. Przez lata Łowęcice należały do klucza dóbr jaraczewskich. W zestawieniu opartym na wynikach spisu ludności z 1895 roku obok wsi Łowęcice odnotowano Lowenitz – miejscowość powstała w wyniku kolonizacji niemieckiej. Pierwsza liczyła 229 mieszkańców (224 katolików i 5 ewangelików). W drugiej mieszkało 263 osoby (177 ewangelików i 86 katolików). Z myślą o ludności wyznania ewangelickiego w 1885 roku wzniesiono neogotycki kościół i utworzono cmentarz. Inne źródła mówią, że w wieku XIX Łowęcice należały do klucza cerekwickiego do rodu Czapskich. W końcu XIX wieku wzniesiono pałacyk – piętrowy budynek murowany kryty ciemną karpiówką. Obok znajdował się park krajobrazowy o powierzchni 7,00 ha.

 Dziś park jest mniejszy co wynika to z faktu, że podczas budowy linii kolejowej część parku została zlikwidowana. Na początku XX wieku w pałacyku utworzono ośrodek wypoczynkowy. Przed II wojną światową w pałacyku był pensjonat prowadzony przez siostry narodowości niemieckiej. Dbały one o park, w którym jeszcze wtedy były ścieżki i ławki. Podczas II wojny światowej siostry wyjechały, a w pałacyku utworzono zakład, do którego przyjeżdżały młode niemieckie kobiety i odbywały praktyki w gospodarstwach kolonistów niemieckich, których w okolicy było dużo.

Po wojnie Zakład Wychowawczy dla Chłopców w Cerekwicy przekształcono w Zakład Wychowawczy dla Dziewcząt, który powstał z przekształcenia byłego Zakładu dla Dziewcząt Moralnie Zaniedbanych w Łowęcicach. Zakład Wychowawczy w Cerekwicy przejął park i pałac w Łowęcicach. Trwało to do lat 50. XX wieku. Potem pałacyk został wyremontowany i przeznaczony na mieszkania dla pracowników i emerytów Zakładu Wychowawczego. Park pozostał administracyjnie częścią Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy. Po utworzeniu powiatu jarocińskiego w 1999 roku zakład w Cerekwicy wraz z parkiem i pałacykiem w Porębie przeszedł pod nadzór Starosty Jarocińskiego.

Przyroda

Park pomimo pewnego zaniedbania przedstawia dużą wartość dendrologiczną. Najokazalszymi drzewami w części przypałacowej parku są lipy drobnolistne (Tilia cordata) rosnące w formie alei składającej się z dorodnych okazów około stuletnich. W pobliżu pałacyku rośnie sporo drzew liściastych różnych gatunków w wieku kilkudziesięciu lat. Są to: kasztanowce zwyczajne (Aesculus hippocastanum), klony zwyczajne (Acer platonoides), robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia), topole osiki (Populus tremula), jesiony wyniosłe (Fraxinus excelsior). W części ogólnodostępnej parku rosną prawdziwe rarytasy. W centralnej części napotykamy potężnego buka czerwonego (Fagus sylvatica "rubra"). W jego pobliżu rosną trzy okazy kasztanowca zwyczajnego (Aesculus hippocastanum). Przy ścieżce biegnącej przez park w kierunku torów kolejowych, spotykamy trzy okazy wiązu pospolitego (Ulmus minor) mających potężne konary wyrastające z pnia. W pobliżu rosną ładne okazy lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos). Przy drodze okalającej park od wschodu rosną dwa potężne dęby szypułkowe (Quercus robur), trzy jesiony wyniosłe (Fraxinus excelsior), dwa kasztanowce zwyczajne (Aesculus hippocastanum). W okolicy rowu położonego na skraju parku od strony torów kolejowych rośnie dąb szypułkowy (Quercus robur), mający silnie rozbudowaną koronę. W centrum możemy natknąć się na okaz klonu zwyczajnego (Acer platanoides). Ponadto na całym terenie występują pojedyncze okazy drzew liściastych godne uwagi przyrodnika. Jeszcze kilkanaście lat temu na terenie parku rosły okazałe świerki. Ze względu na wiek oraz to, że teren parku był zalewany nieczystościami, drzewa uschły i zostały wycięte na opał.

Świat ptaków w parku jest stosunkowo bogaty. Przeważają niewielkie ptaki śpiewające, ciągle słychać wśród drzew ich śpiew. Wśród nich zaobserwowano następujące gatunki:

- Makolągwa (Carduelis cannabina) – ptak nieco mniejszy od wróbla, lotki i sterówki biało obrzeżone. Gniazdo zakłada na drzewach lub niskich iglakach. Żywi się nasionami. Lubi miejsca zadrzewione graniczące z otwartą przestrzenią.
- Zięba (Fringilla coelebs) – ptak wielkości wróbla, rozpowszechniony w całej Polsce, gdzie rosną duże drzewa. Buduje bardzo misterne gniazda. Żywi się przeważnie nasionami, w lecie zjada dużo owadów.
- Dzwoniec (Carduelis chloris) – ptak wielkości wróbla, ogon i skrzydła żółto obrzeżone. Bardzo często spotykany w ogrodach i parkach. Gniazdo zakłada w koronach drzew, żywi się nasionami chwastów.
- Mazurek (Passer montanus) – ptak wielkości wróbla, głowa czekoladowa, na skrzydłach białe pręgi. Gniazda buduje w dziuplastych drzewach. Odżywia się owadami.
- Wróbel domowy (Passer domesticus) – głowa szara, na skrzydłach jedna biała pręga. Bardzo pospolity w pobliżu zabudowań ludzkich. Gniazda zakłada w różnych zakamarkach oraz na gałęziach co najmniej 3 m nad ziemią. Odżywia się nasionami, odpadkami, latem owadami.
- Dzierlatka (Galerida cristata) – większy od wróbla z czubem na głowie, ubarwienie szare. Gniazda zakłada na ziemi w trawie. Odżywia się owadami, zimą nasionami. Trzyma się przez cały czas tego samego miejsca.
- Pokrzewka ogrodowa (Sylvia borin) – niewielki ptaszek, upierzenie szare. Występuje w parkach i ogrodach wśród drzew liściastych. Żywi się owadami. Gniazda niedbałe na drzewach.
- Pierwiosnek (Phylloscopus collybita) – niewielki ptaszek, upierzenie szare, nogi ciemne. Pospolity w parkach. Gniazda zakłada wśród traw i zarośli. Odżywia się owadami.
- Sikora bogatka (Parus major) – ptak niewielki, żółta pierś, białe policzki. Gniazda zakłada w dziupli bądź w zakamarkach. Żywi się owadami i ich jajeczkami.
- Kowalik (Sitta europaea) – ptak wielkości wróbla, żyje w starych drzewostanach leśnych i parkowych. Chodzi po korze drzew i wykuwa ukryte w niej owady.
- Kukułka (Cuculus canorus) – ptak przypominający w locie ptaka drapieżnego. Kukają samce. Podrzuca jaja do gniazd ptaków owadożernych. Przybrani rodzice karmią wytrwale podrzutka.
- Dzięcioł zielony (Picus viridis) – ma zielone upierzenie, wierzch głowy czerwony. Żywi się owadami, gniazda zakłada w dziuplach miękkich drzew.
- Synogarlica turecka (Streptopelia decaocto) – zwana inaczej sierpówką o popielatopłowym ubarwieniu i sierpie na karku. Żyją w parach, gniazda niedbałe na drzewach, w pobliżu siedzib ludzkich. Pożywia się najczęściej razem z drobiem.
- Szpak (Stumus vulgaris) – dość duży ptak o ciemnym upierzeniu z metalicznym tęczowym połyskiem. Pospolity i znany w całej Polsce.
Ponadto do parku zalatują okresowo wilgi (Oriolus oriolus), kosy (Turdus merula)

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna została zaprojektowana w oparciu o walory dendrologiczne parku. Czas przejścia wynosi około 30 minut.
 

1. Trasę ścieżki dydaktycznej rozpoczynamy wejściem bocznym na teren ogrodzonej części parku aleją lipową składającą się z 19 okazów około stuletniej lipy drobnolistnej (Tilia cordata). Jest to pospolite drzewo spotykane w parkach, przy drogach oraz w lasach. Ma silny system korzeniowy i dużą siłę odrastania z pnia. Posiada duże wartości jako drzewo ozdobne, cenne drewno oraz kwiaty będące pożywieniem dla pszczół. Lipa drobnolistna (Tilia cordata) ma mniejsze liście od lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos), sadzonej masowo w parkach, Okazy rosnące w parku mają obwody mierzone na wysokości pierśnicy 175-225 cm. Wysokość drzew dochodzi do 20 m. W minionych latach aleja lipowa stanowiła drogę spacerową od pałacyku do drogi okrężnej i jest dziś świadkiem historii tamtych czasów. W pobliżu znajduje się dąb szypułkowy (Quercus robur) o obwodzie pnia 260 cm. Idąc dalej w kierunku pałacyku napotykamy ładne okazy klonów, akacji, grabów, kasztanowca, jesionu i osiki. Jest to dobre miejsce do rozpoznawania drzew po liściach i korze.
 

2. Przechodzimy obok pałacyku i kierujemy się do wyjścia. Przez bramę wjazdową wchodzimy do otwartej dla wszystkich części parku. Skręcamy w prawo, ścieżką docieramy w głąb parku. Po prawej stronie na polance rośnie okazały klon zwyczajny (Acer platanoides) o obwodzie pnia 380 cm. Z pnia na wysokości 4 m wyrasta pięć potężnych konarów. Wysokość drzewa wynosi około 23 m.
 

3. Wracamy na naszą ścieżkę, po lewej stronie rosną trzy kasztanowce zwyczajne (Aesculus hippocastanum). Obwód pni tych drzew wynosi w kolejności: 180, 220, 270 cm. Wysokość drzew wynosi około 15 m. Kasztanowce to drzewa, które często sadzono w parkach ze względu na walory dekoracyjne oraz piękne kwiaty. Rosnące tutaj okazy są corocznie atakowane przez larwy szrotówka kasztanowcowiaczka, powodując w miesiącach letnich brunatnienie liści. Liście zasychają, drzewa z roku na rok są coraz bardziej osłabione. Walczy się ze szkodnikiem poprzez grabienie i palenie liści jesienią. Nadzieja w tym, że za jakiś czas inwazja szrotówka osłabnie i drzewa znowu będą piękne i dekoracyjne.
 

4. Od kasztanowców skręcamy nieco w prawo i po chwili dochodzimy do najpiękniejszego drzewa w parku – buka pospolitego odm. czerwonolistnej (Fagus sylvatica "rubra"). Obwód drzewa na wysokości pierśnicy wynosi 315 cm, przy wysokości 26 m. Drzewo ma silnie rozbudowaną koronę i piękne purpurowe liście. Kora jest cienka i gładka. Wiek drzewa można ocenić na 150-180 lat. Lubi cień, prawie w całości schowane jest wśród koron innych drzew, jednak świetnie w ich otoczeniu sobie radzi. Drzewo zasługuje na to, aby w najbliższej przyszłości stać się pomnikiem przyrody.
 

5. Idziemy ścieżką w kierunku wschodnim. Po kilkunastu metrach dochodzimy do następnego okazu dendrologicznego jakim jest lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos). Drzewo ma wysokość około 25 m i obwód pnia 345 cm. Główny pień na wysokości kilku metrów, rozrasta się tworząc pięć grubych konarów, z których każdy mógłby być samodzielnym drzewem. Lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos) osiąga większą wysokość od lipy drobnolistnej (Tilia cordata) , bardzo często bywa sadzona w parkach.
 

6. Następnym przystankiem na trasie wycieczki jest miejsce gdzie obok siebie rosną trzy potężne wiązy pospolite (Ulmus minor). Obwód tych drzew wynosi kolejno: 260 cm, 475 cm, 260 cm. Wysokość drzew wynosi około 25-30 m. Drzewa żyją do kilkuset lat, posiadają dużą siłę odrostową z pnia i korzeni. W parku rosną obok rowu z wodą, wymagają gleb żyznych i wilgotnych, stąd ich duże rozmiary. Wiązy są dość rzadkim drzewem sadzonym w parkach. Ze względu na cenne drewno wiązy zasługują na ochronę i wprowadzenie do zadrzewień leśnych i parkowych.
 

7. Wychodząc z parku na drogę biegnącą w kierunku torów kolejowych mijamy dwa piękne dęby szypułkowe (Quercus robur) o obwodach pnia 330 i 320 cm oraz wysokości około 35 m. Korony drzew są silnie rozrośnięte i stanowią ładny akcent w tej części parku. Dęby szypułkowe (Quercus robur) lubią dużo światła, gleb żyznych i wilgotnych. Znalazły tutaj dobre warunki do rośnięcia w górę. Wiosną wcześniej o dwa tygodnie rozwijają liście i kwiaty niż dęby bezszypułkowe. Wg opinii leśników ich wiek wynosi około 300 lat.
 

8. Wychodzimy z parku na drogę i ścieżkę wzdłuż torów kolejowych wracamy do szkoły.

Bibliografia

• Seneta Włodzimierz, Dolatowski Jakub, Dendrologia, Warszawa 1997.


• Jan Sokołowski, Ptaki Polski, Warszawa 1988.


• Praca zbiorowa, Mała Encyklopedia Rolnicza, Warszawa 1964.


• Strona Szkoły Podstawowej w Wojciechowie, www.wojciechowo.net.pl


• Strona Młodzieżowego Ośrodka wychowawczego w Cerkwicy, www.cerekwica-mow.pl

Uwagi

Mocne strony parku: piękne położenie, przepływająca obok rzeka Obra, specyficzny mikroklimat, cisza i spokój, bogactwo drzew, śpiew ptaków, spokojne życie dla okolicznych mieszkańców.

Słabe strony parku: park jest trochę zaniedbany, każdy może tam wejść, nawet wjechać ciągnikiem. Brak infrastruktury parkowej takiej jak: ławki, oświetlenie, miejsca do urządzenia pikników, sanitariatów.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Wojciechowie
Wojciechowo 1
63-233 Jaraczewo
e-mail: sp_woj@post.pl
Opiekun grupy:
Zbigniew Jarus  Stefan Grzelak

Autorzy opisu:
Uczniowie kl. VI: Iwona Bączyk, Mateusz Gaiński, Marta Grobelna, Mateusz Grześkowiak, Katarzyna Idczak, Kamila Kordus, Karol Nagorzycki, Karolina Pielucha, Estera Plucińska, Natalia Ratajczak, Roksana Szelejewska, Krzysztof Wagner.

Współpracujacy nauczyciele:
Łucja Andrzejczak – opiekuna szkolnego kółka plastycznego, mgr Małgorzata Dębska – nauczyciel bibliotekarz – opiekun pracowni ICIM oraz Dyrektor Szkoły mgr Zbigniew Jarus – w zakresie fotografowania oraz obróbki komputerowej projektu.

Podziękowania:
- Panu Zbigniewowi Jarusowi – dyrektorowi szkoły za zainteresowanie uczniów i nauczycieli tematyką projektu oraz podjęcie decyzji o jego realizacji,
- Pani Teresie Pietrowiak oraz p. Janinie Grześkowiak za pomoc w ustaleniu i przybliżeniu faktów historycznych,
- mieszkańcom pałacyku, pracownikom i emerytom Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy.

Ładowanie danych ...